|
Metrobüs alımı için 2003’te yapılan incelemede olumsuz
rapor veren ekipte, bugün tanesi 1 milyon 200 bin Euro’ya
Phieleas marka otobüsleri satın alan İETT’nin Genel Müdürü
Mehmet Öztürk’ün de bulunduğu ortaya çıktı. Öztürk, o dönem
inceledikleriyle satın alınıp arızaları yüzünden garaja çekilen araçların aynı
olmadığını iddia etti. Eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ali
Müfit Gürtuna’nın 2003’te İETT uzmanlarının raporları doğrultusunda
alımını reddettiği, ancak kendisinden sonra göreve gelen Kadir
Topbaş’ın aldığı ve arıza nedeniyle garaja çekilen 50 metrobüsle ilgili
tartışmalar devam ediyor. Garajda bekletilen metrobüslerle ilgili önce hibrid
araçlarla ilgili izin belgesinin beklendiği açıklaması yapıldı, şimdi de
kapıların kapanmasıyla ilgili bir sorun olduğu, bunun da giderilmek üzere olduğu
iddia edildi. Adı sonradan metrobüs konulan otobüsleri incelemek üzere Hollanda
ve Fransa’ya 2003 yılında ekip gönderdiklerini belirten İETT Genel Müdürü
Mehmet Öztürk, temaslarıyla ve yaşananlarla ilgili şunları
söyledi:
Eksikleri vardı
"O dönemde ben Finansman Dairesi Başkanı’ydım. Ekibim inceleme çalışmalarını
tamamlayıp döndüğünde bulguları inceledik. Araçların yolcu kapasitesi azdı,
rampa çıkmakta zorlanıyordu. Normal otobüslerden tek farkı, şoförsüz kullanmaya
imkán sağlayacak otomatik kılavuzlama sistemiydi. Ancak, sistem tam olarak
çözülememişti. Araç, güzergáhındaki duraklara 15 metre kala tek şerit halinde
çizilen beyaz fosforlu çizgiyi görerek durabiliyordu. Yağmur, çamur ve toz
nedeniyle çizginin kapanması durumunda araç duramıyordu. ’Bu sorunu nasıl
çözeceksiniz?’ diye sorduk. ’Halen araştırmalar devam ediyor’ dendi. Şoförsüz
kullanılıp da duramayan araca 1 milyon 200 bin dolar fiyat verdiler. Astronomik
geldi. Olumsuz rapor verdik ve proje iptal oldu."
1 Mayıs’ta seferdeler
Arızalarından dolayı garajda duran 1 milyon 200 bin Euro’luk Phileas marka
otobüslerin o dönem inceledikleri araçlarla uzaktan yakından bir ilgisinin
olmadığını belirten Öztürk, "Satın aldığımız araçların kılavuzlama sisteminde
problem yok. Daha büyük, elektronik ve teknik sistemleri daha gelişmiş. Ayrıca
hibrit sistemi kullanılarak yakıt tasarrufu sağlanıyor. Dizel bir araçla, hibrit
teknolojisi kullanılan araç arasındaki fiyat farkı 180 bin Euro" diye
konuştu.
Bayır çıkmada problem yok
Öztürk, kapıların açılıp kapanmasında yaşanan sorunlar nedeniyle araçları
seferden çektiklerini belirterek, "1 Mayıs’tan itibaren tüm araçları sefere
koyacağız. Sorunu dört kapının birlikte açılıp kapanması yerine sadece ön
kapının açılıp kapanmasıyla çözdük. Yolcu binişleri sadece ön kapıdan olacak ve
kapı kapatılırken şoför bir engel varsa yolcuları uyaracak. Bayır çıkmasında
problem yok. Kalkış hızı normalde 1.2 ivme. Ancak yakıt tasarrufu yapmak
amacıyla bunu 0,8 ivmeye indirdik. Bu nedenle araç yavaş hareket ediyor"
dedi.
2003’te olumsuz görüş verenlerden biri olan İETT eski Genel Müdür Yardımcısı
Cemal Acar ise Beşiktaş-Balmumcu-4.Levent
güzergáhında tercihli yol yapmak için araştırma yapıldığını belirterek,
"Metrobüs diye bir terminoloji yoktu. Hollanda’ya giden ekip, abartılan
araçların, uzun körüklü otobüslerden pek farkı olmadığını, altyapı varsa
elektro-manyetik bir iz üzerinden aracın şoförsüz gidebildiğini belirledi. Böyle
bir araç toplu taşıma açısından uygun değil dedik. Yokuş çıkma performansı,
trafik içinde yaratabileceği karmaşa, sürüş dinamiği, güvenliği, kontrolsüzlüğü
ve manevra kabiliyetleri açısından dikkate aldığımızda ideal bir toplu taşıma
aracı olmadığı kanaatine vardık. Beklediğiniz, güveni, performansı ve manevra
kabiliyetini veremiyor. Veremez de" dedi.
Tanesi 1.2 milyon Euro’ya alındı
Tanesi 1 milyon 200 bin Euro’ya alınan Phileas marka otobüsler Hollanda’da
üretiliyor. Eindhoven Kenti’nde üretilen otobüslerle ilgili
Hollandalıların ve ulaşımla ilgilenenlerin yıllar önce otobüse taktıkları isim
Phileasco. Bu isim marka ve fiyasko kelimesinin birleşimiyle
türetilmiş. Eindhovenlılar otobüslerin tamamının çalışır halde olduğunu hiç
görmediklerini belirtiyorlar. Otobüslerin ortalama yarısının hep arızalı
olduğunu internetteki çeşitli forumlarda yazan otobüs meraklıları, Phieleas’tan
18 tane satın alan nüfusu 100 bini bulmayan Douai Kenti’nin de
dolandırıldığını düşündüklerini belirtiyorlar.
Gürtuna: Maliyet çok yüksek
ESKİ İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna,
dünyanın hiçbir yerinde bu uzunlukta tercihli otobüs yolu olmadığını belirterek,
"Bir yolu tecrit ettiğiniz zaman o yolun kapasitesini azami şekilde kullanmanız
lazım. Bir kara yolunun saatlik kapasitesi 2-3 bindir. Raylı sistemin saatlik
kapasitesi 70-80 bine kadar çıkıyor. Bunun yapımı maliyetli. İşletme maliyeti
çok yüksek. Madem otobüsle yolcu taşıyacaksınız, o zaman neden 70-80 bin Euro’ya
Türkiye’de üretilen otobüsü çalıştırabilecekken, tanesi 1 milyon 200 bin
Euro’ya, 450 bin Euro’dan otobüs alıp çalıştırıyorsunuz" diye konuştu. Phileas
marka otobüslerin alımıyla ilgili İçişleri Bakanlığı’nın soruşturma başlattığını
belirten Gürtuna, "Metrobüsler, Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesine göre
alınmış. Buna göre, bir malı dünyada tek bir firmanın üretmesi durumunda
alternatifiniz olmadığı için açık ihale yapmadan alabilirsiniz. Burada böyle bir
şey yok ki. Bu otobüsün benzerini dünyada üreten onlarca firma var. Hiçbir açık
ihaleye tabi olmadan alındı. İçişleri Bakanlığı Müfettişleri inceleme yapıp
burada usulsüzlük vardır diye savcılığa suç duyurusunda bulundular, halen o
dosyalar savcılıkta" dedi.
|
