"İnsan Merkezli Kentsel Dönüşümle Marka Şehirleri İnşa Edeceğiz"

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ikincisi düzenlenen Türkiye 2023 Zirvesi'nde, şehirlere gelecek ve Türkiye'nin 2023, 2053, 2071 hedefleri adına baktıklarını ve vatandaşların yaşam kalitesini yükseltecek, şehirleri marka şehir haline getirecek ve dünya şehirleriyle yarıştıracak projeleri yapmaya gayret gösterdiklerini söyledi. Büyümenin şehir, sanayi ve ekonomiyle başladığını belirten Kurum, bu anlamda ülke genelinde yapılan planın şehirleşmeyi daha hızlı hale getireceğini vurguladı. 

Şehrin akıllı olması ama kişilikli, kimlikli kalması gerektiğine işaret eden Kurum, "Yüksek hedefleri belirlemelidir ama ayakları da yere basmalıdır. Geleceğe bakmalıdır ama bugünün de dünün de farkında olmalıdır. Mesela şehrin içine girdiğinizde tarihi görürsünüz ama geçmişte değil, o anda görürsünüz. Bu nedenle tarihi değerlerimiz sadece geçmişimiz değildir, bugünümüz hatta yarınımızdır." ifadelerini kullandı.

Bakan Kurum, dünya nüfusunun tüm bağımsız projeksiyonlara göre, 2050'de 9,7 milyara ulaşacağını, gelişmekte olan ülkelerde nüfusun yüzde 63'ünün şehirlerde yaşayacağını, tüketimin yüzde 91'inin şehirlerde gerçekleşeceğini kaydetti.

"Türkiye şehirleriyle yeni dünya oyun kurucu olacak"
Dünyanın 20 şehrinin ekonomik güç bakımından birçok ülkeyi geride bırakmış durumda olduğuna dikkati çeken Kurum, şöyle devam etti: "Mesela Londra'yla Hollanda, New York'la Kanada yarışıyor. Tokyo tek başına Güney Kore'yle rekabet ediyor. Birleşmiş Milletler'e göre 2030'da ciddi bir artışla mega şehir sayısının 41'e, orta ölçekli şehir sayısının 558'e çıkması öngörülüyor. Türkiye'de de nüfusumuz artıyor, şehirlerimiz nüfus artışıyla karşı karşıya.

1950'de nüfusu 500 binden fazla olan şehir sayımız sadece 2 iken, bugün ise 40. 2015'te yayınlanan Brookings Raporu'na göre, dünyanın en dinamik ve hızlı gelişen ilk 10 kenti arasında 4 şehrimiz; İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa yer alıyor. Fakat Türkiye'nin 4 şehirle değil, onlarca marka şehirle 'Şehirler Süper Ligi'nde yer alması gerekiyor. Bu hem ekonomik rekabet gücümüz hem de uluslararası ilişkilerimiz bağlamında çok önemli. Türkiye, şehirleriyle bu yeni dünya oyununda sadece oyuncu değil, oyun kurucu olarak yerini almalıdır."

Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, Türkiye'nin tüm dünyada oyun kuran, amaçları ve hedefleri olan, mazlumların hamisi olan, dünyada yardıma muhtaç olan insanlara yardım eli uzatan bir ülke konumunda olduğunu söyledi.

Dünyadaki tüm şehirlerin büyüklüğünün dünya yüzeyine oranının yüzde 3 olduğunu, kapladığı alan bu kadar düşük olmasına rağmen paranın yüzde 80'ini, inovasyonun yüzde 90'ını, küresel atığın yüzde 50'sini şehirlerin ürettiğini belirten Kurum, doğal kaynakların yüzde 75'ini şehirlerin tükettiğini, sera gazı emisyonlarından da yüzde 60 oranında şehirlerin sorumlu olduğunun altını çizdi.

Dünya'nın şehirlerde oluşan bu kirlilik nedeniyle felaket senaryolarına hazırlandığına, daha çevreci binalar ve yeni şehir konseptlerinin ortaya konduğuna işaret eden Kurum, "Bugün, dev yeşil tepeler, biyolojik arıtma tesisleriyle deniz suyunu tamamen arıtan yeşil adalar gibi projeler; dünyanın şehircilik gündeminin en önemli başlıkları olmuş durumda. Akıllı şehirler, akıllı sokaklar, akıllı binalar, sürücüsüz araçlar, ev bahçeleri, drone'la ulaşım, sıfır su kaybı, dikey tarım, akıllı su, yapay zeka gibi gündemler tartışılıyor. Biz de dünyanın ortaya koyduğu tüm bu çözümleri yakından takip ediyoruz. Bu uygulamalara bizim de ihtiyacımız var" değerlendirmesini yaptı.

"İnsan merkezli kentsel dönüşümle marka şehirleri inşa edeceğiz"
Kurum, bugün 75 milyon 666 bin vatandaşın şehirlerde, 6 milyon 337 bin vatandaşın ise köylerde yaşadığını kaydetti. Dünyadaki çevre ve şehirciliğe dair gelinen bu noktayı, Türkiye'nin bu gelişmeleri gittikçe kalabalıklaşan şehirlere nasıl yansıtacağını 2019'da Ocak'ta Antalya'da düzenledikleri "2023'e Doğru Türkiye'de Çevre ve Şehirciliğin Geleceği İstişare Toplantısı"nda masaya yatırdıklarını ve şehirlere dair 127 hedefi ortaya koyduklarını aktaran Kurum, "Tarımdan sanayiye, ulaşımdan yeşil alanlara kadar şehirlerimizin 100 yıllık planlamalarını yapmak için Türkiye Mekansal Strateji Planı'nı ortaya koyuyoruz, 2020 yılı içerisinde bu planı tamamlayacağız. İnsan merkezli bir kentsel dönüşümle; afetlere hazır, kimlikli, kişilikli, engelli dostu marka şehirleri inşa etmek istiyoruz. Coğrafi bilgi sistemlerini geliştiriyor, şehirlerimizin dijital dönüşümünü tamamlayacak adımları atıyoruz. Enerji verimli, sıfır atık uyumlu ve akıllı teknolojilerle donatılmış yapılar inşa ediyoruz" ifadelerini kullandı.

İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında "Sıfır Atık" çatısı altında yüzlerce yeni çevre projesi yürüttüklerini, yüzlerce millet bahçesi, onlarca ekolojik koridor ve milyonlarca metrekare yeşil alan ürettiklerini anlatan Kurum, Türkiye'nin doğal koruma alanı büyüklüğünü yüzde 9'dan yüzde 17'ye çıkardıklarını, özellikle doğal, kültürel ve tarihi zenginliklere sahip olan marka şehirleri korumak için imara aykırı yapılarla mücadele ettiklerini vurguladı.

Bakan Kurum, yeni binalarda emisyon azaltımı odaklı akıllı bina teknolojilerini, sıfır atık uygulamalarını, enerji verimliliğini arttıran malzemeleri kullandıklarını, hem uygulamaları hem de mevzuatları bu yöne kanalize ettiklerini ifade etti.

"5 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümü hedefliyoruz"
Kentsel dönüşümün Türkiye'nin en önemli problemlerinden biri olduğunu belirten Kurum, yıllık ortalama 23 bin deprem yaşandığını, nüfusun yüzde 71'inin riskli bölgelerde ikamet ettiğini, çocukların fay hatları üzerinde oynadığını, ailelerin fay hatları üzerinde yaşadığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Bedeli ne olursa olsun kentsel dönüşümü yapacağız." sözünü anımsatan Kurum, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu hedef doğrultusunda bugüne kadar 1 milyon 350 bin konutun dönüşümünü sağladık. Bu projelere 13 milyar lira kaynak aktardık. Bununla birlikte kira ve faiz yardımı, hibe, kamulaştırma gibi birçok destek verdik. Kentsel dönüşümle ilgili hedeflerimizi belirledik. 1,5 milyon acil öncelikli dönüştürülmesi gereken konut var. Her yıl 300 bin konut dönüştürmek suretiyle 5 yıl içerisinde bu dönüşüm sürecini tamamlamak istiyoruz. Yine Hazine ve Maliye Bakanlığı'yla birlikte tüm şehirlerimizi, alt ve orta gelir grubundaki vatandaşlarımızı ilgilendiren çok önemli bir projeyi hazırlıyoruz. Kentsel dönüşüm noktasında yıllık 100-150 bin hedefimizin olacağı çok anlamı bir projeyi gerçekleştireceğiz. 300 bin hedefin bir kısmını biz gerçekleştireceğiz ki bu yıl 25 bini İstanbul'da olmak üzere 65 bin konutun dönüşümüzü başlattık. İstiyoruz ki 2023'te ülkemiz her alanda dünyayla yarışır bir ülke haline gelsin."

Bakan Kurum, "İstanbul'u finans merkezi haline getirecek çok önemli bir adımı Ataşehir'de İstanbul Uluslararası Finans Merkezi'nin yapımıyla attık. İçinde BDDK'nin SPK'nin, Merkez Bankası'nın, Ziraat Bankası'nın, Halk Bankası'nın, Vakıf Bank'ın, Borsa'nın olduğu çok önemli bir alan. Sadece şehrimizi değil, yakın Avrupa'yı ve Orta Doğu'yu ilgilendiren finans merkezinin inşaatını hızlandırdık ve 2021 yılı sonu itibarıyla da tamamlamak istiyoruz" şeklinde konuştu.