|
Küresel krizin etkilerini ilk yaşayan sektörlerden biri olan inşaat ve
gayrimenkulde asıl canlanma 2012 yılında bekleniyor. 2010'un toparlanma yılı
olması öngörülen sektörde, 2012'ye kadar yıllık ortalama büyümenin yüzde 5-6'lar
seviyesinde olacağı ifade ediliyor. Konut kredi faizlerinin yüzde 1'in altına
düşmesi ve uzayan vadelerin alım kararlarını olumlu etkilediğini belirten kimi
sektör firmaları ise daha pembe bir tabloyla yüzde 10'luk bir büyümeye
odaklanmış durumda. 2009'u yüzde 20 küçülmeyle geride bırakmaya hazırlanan
sektördeki en iyimser beklenti, alım iştahının artması yönünde. Sektörde,
2010'da yapılacak projelerin artık daha rekabetçi olacağı ve bu nedenle
farklılaşan projelerin iş yapacağı görüşü hâkim.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Turgay
Tanes, gelecek yıl yüzde 5-6 büyüme öngörüyor. Faizlerin düşmesi ve
ekonomik faaliyetlerin bir miktar canlanmasıyla 2010'da toparlanma döneminin
başlayacağını belirten Tanes, "Türkiye gayrimenkul piyasasında 2010'da sınırlı
bir talep artışı, nispi de olsa yatırımlarda ve arzda yükseliş, stoklarda düşüş
bekliyoruz. Toparlanmayla geçeceğine inandığımız 2010'u takiben yavaş ve
kademeli bir büyüme dönemine girileceğini öngörüyorum. Eski büyüme oranlarına
ise kısa vadede ulaşılamaz" dedi.
Konut arzı sınırlı
artacak
2009'u ilk üç çeyrek rakamlarına göre yüzde 19,6 daralmayla kapatan inşaat ve
gayrimenkul sektöründe krizin yansımasını gösteren en önemli verilerden biri
konut arzı, ruhsatlandırma ve satış rakamları. 2008 öncesinde çok hızlı artış
gösteren konut arzı, 2009'da yüzde 15-20 seviyelerinde geriledi. 2005-2007
döneminde yıllık ortalama 580 bin adet yapı ruhsatı alınırken, krizin baş
gösterdiği 2008'de bu rakam yüzde 14 düşüşle 504 bin adede geriledi. Krizin
etkisini iyiden iyiye hissettirdiği 2009'da ise yüzde 15 düşüşle yaklaşık 420
bin adet yapı ruhsatı alındı. Türkiye'nin yıllık ortalama 650-700 bin yeni konut
arzına ihtiyacı olduğunu söyleyen Tanes, 2010'da mevcut arz fazlası eritilene
kadar, arzda ciddi bir artış beklentisi olmadığını belirtti. Tanes, 2010'un
dünyada ve Türkiye'de gayrimenkul piyasaları için normale dönme çabalarıyla
geçeceği yönünde bir değerlendirmede bulunarak "2010'da Türkiye gayrimenkul
piyasasında sınırlı bir talep artışı, yatırımlarda ve arzda nispi bir yükseliş,
stoklarda bir miktar azalış, fiyatlarda bir miktar hareketlenme bekliyoruz"
dedi.
2010'da yeni bir orta vadeli döneme girileceğini söyleyen Tanes, bu
süreci sınırlı bir büyüme dönemi olarak nitelendirdi. Tanes, gerçek dengelerin
ancak 2012'de kurulabileceğini kaydetti.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren
Umutlar kamu yatırımlarında
2010, inşaat sektörünün toparlanacağı, yap-satın biraz daha hareketleneceği,
başlanmış projelerin tamamlanacağı bir yıl olacaktır. Ümidimiz inşaatta kamunun
aktif olması yönünde. Anadolu'ya yayılmış karayolları projeleri, gerek Devlet Su
İşleri'nin tarım ve enerji projeleri açısından gerekse TOKİ'nin konut
yatırımları açısından 2010'un hareketli bir yıl olmasını bekliyoruz. Bu
doğrultuda kamu sektörünün; inşaat sektörü ve müteahhitlik faaliyetlerinin
canlanmasında esas rolü üstleneceğini düşünüyorum.
Sinpaş
GYO CEO'su Faruk Çelik
Farklılaşan proje iş yapacak
2009 Haziranı'nda KDV ve stopaj teşvikleri nedeniyle konut satışları 450 bine
dayandı. Eğer teşvikler olmasaydı, konut satışları bu yıl 380 binlerde kalırdı.
2010 yılının ise bir nebze aynı rakamlarla kapanacağı görüşündeyim. Çünkü teşvik
olmadan küçük bir kıpırdanmayla yine 450 bin konut satışı gerçekleşecektir.
2010'daki projelerde, fiyatta rekabetin artık fazla olmayacağını düşünüyoruz.
Buna karşılık projelerdeki farklılıklar öne çıkacak. İnsanların beklentilerini
karşılayan projeler iş yapacak.
Soyak Holding CEO'su Emre
Çamlıbel
İkinci çeyrekte fiyatlar yükselebilir
2010 yılı için ülke ekonomisinde öngörülen büyüme beklentisi, gayrimenkul
sektörü için de umut verici gelişmeler vaat ediyor. 2010 yılında, tüketici güven
endeksi ve kapasite kullanım oranlarındaki artışla hareketlenen ekonominin,
gayrimenkul sektörüne de yansımasıyla birlikte, özellikle konut fiyatlarında
2'nci çeyrek itibariyle bir miktar yükselme söz konusu olacak. Marka
güvenilirliğini ve itibarını ispatlamış firmaların projeleri, gelecek yatırımı
olarak tercih edilmeye devam edecek.
Ağaoğlu İnşaat
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu
Yüzde 10 civarı büyüme yaşanır
2009'un ikinci yarısında faizlerin gerilemesi, sektöre çok önemli bir hareket
kattı. 2010 yılında faizlerin bu seviyelerde kalması durumunda yüzde 10
civarında bir büyüme yaşanacağını öngörüyorum. Bütün ekonomistlerin Türkiye
ekonomisi için yaptıkları yüzde 4 büyüme beklentilerine karşın, her zaman
dinamik bir pazar olan inşaat pazarına olumlu yansıyacağı kanaatindeyim. Düşen
faizler ve uzayan vadelerin alıcıları harekete geçireceğini düşünerek biz de
yatırımlarımızı bu yönde konumlandırıyoruz.
|
