İnşaat Sektör Kurulu Türkiye İstişare Toplantısı Sonuç Bildirgesi

Malatya'da gerçekleştirilen İnşaat Sektör Kurulu Türkiye İstişare Toplantısının sonuç bildirgesinde, ruhsat işlemlerinin özelleştirilmesi, imar durumu bilgisine her vatandaşın rahatlıkla ulaşabilmesi, İmar Kanunu'nun yoruma gerek kalmayacak şekilde yeniden düzenlenmesi, ruhsat başvuru evraklarının azaltılması ve yapı denetim hizmet bedelinin gelişmişlik düzeyine göre bölgesel katsayı uygulamasıyla hesaplanması önerildi.
    
MÜSİAD'ın ev sahipliğinde ve geniş bir katılımla Anemon Otel'de dün gerçekleştirilen toplantının sonuç bildirgesinde, sektöre ilişkin yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri yer aldı. Türkiye'nin kalkınmasında, işsizliğin azaltılıp istihdamın arttırılmasında çok büyük payı olan inşaat sektörünün önündeki en büyük engellerden birinin ruhsat, harç ve iskan alımı aşamasındaki sorunlar olduğu vurgulandı. Mevcut yapı stokunun sadece yüzde 30'luk kısmının ruhsat ve iskanı bulunduğuna işaret edilen bildirgede, bu tablonun, yapıların gayrinizami ve uygunsuz bir şekilde yapıldığı, az miktarda bulunan ve imara uygun olarak inşa edilmiş olanların bile ekonomik, hukuki veya başkaca nedenlerle iskansız olduğu çarpıcı gerçeğini gözler önüne serdiği belirtildi.
    
Öneriler
    
Ruhsat alımında yaşanan bürokratik sürecin sıkıntılarına da yer verilen bildirgede, sorunlara ilişkin çözüm önerileri şöyle sıralandı:
    
''İmar durumu bilgisine her vatandaş rahatlıkla ulaşabilmeli. İmar Kanunu yoruma gerek kalmayacak şekilde sadeleştirilerek yeniden düzenlenmeli. İmar Kanunu'nda son derece karmaşık ve yoruma açık maddeler bulunmaktadır, bunun yerine sade, günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte ve yoruma gerek bırakmayacak netlikte yeniden düzenlenmeli. İmar durumu müktesep hak olarak kalmalı ve bu hak en az 5 yıl devam etmeli. Ruhsat başvuru evrakları azaltılmalı. Çap, röperli kroki, imar durumu, istikamet ve kot kesit alımı için ayrı ayrı müracaat yapmak yerine, tek birimden tek evrak olarak alınması yeterli olmalı. Yapı denetim hizmet bedeli gelişmişlik düzeyine göre bölgesel katsayı uygulamasıyla hesaplanmalı. Ruhsat ve iskan harçları çeşitleri azaltılmalı. Ruhsat harç hesaplarında belediyeler arası ücret dengesizliği giderilmeli ve harçlar merkezi hükümet tarafından tespit edilmeli. Ruhsat harç hesaplarının sadeleştirilmeli ve internetten ilan edilmeli. Ruhsat işlemleri tek merkezden koordine edilmeli ve tek bir birimden tüm işlemler halledilmeli. Belediye müracaatlarında online takip sistemi ve buna bağlı birim oluşturulmalı.''
    
''Ruhsat işlemleri özelleştirilsin''
    
Ruhsat işlemlerinin özelleştirilmesi istenen bildirgede, eskiden devlet tarafından yapılan araç muayenelerinin artık özel sektör tarafından yapılmasının, bazı Avrupa ülkelerinin kendi ülkelerine gitmek için alınacak vize başvuru ve takip işlemlerinin bile özel sektöre devretmiş olması gibi benzer konulardaki örneklerin bu önerinin gerçekleşmesini mümkün kılabileceği belirtildi. Bunun hem belediyelerin görevini sadece denetim otoritesi ve onay makamı görevine dönüştüreceğini ve bütün sorumluluğu özel sektöre yıkacağı, hem de yatırımların hızlı bir şekilde başlamasının önünü açacağı ifade edilen bildirgede, ayrıca özelleştirmenin oluşturacağı ilave istihdamla ülke ekonomisine katkı sağlanacağı kaydedildi.
    
Bildirgede ayrıca iskan işlemlerinin basitleştirilmesi önerisine yer verildi. Yerel yönetimlerin ruhsat için müracaat edenleri belediyelerin tek gelir kapısı olarak görmemeleri gerektiği vurgulanan bildirgenin sonuç bölümünde, ''İlgili personelin keyfi tutumlarına maruz kalmak, yüksek bedelden ruhsat harçları ödemek, ayrıca ruhsat temin edilmesi için uzun ve yorucu bir süreçte yoğun uğraşılar vermek anlaşılır bir durum değildir'' değerlendirmesinde bulunuldu.
    
Dünyada ekonomik açıdan da yükselen bir değer olan Türkiye'ye yatırım yapacak yabancı sermayenin önünün bürokratik engellerin ortadan kaldırılarak açabileceği belirtilen bildirgede, işlem yapılırken yabancı yatırımcının korunduğu kadar yerli yatırımcının da aynı bürokratik kolaylıklardan faydalanmasının sağlanması istendi.



Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Uzun
    
Toplantı kapsamında düzenlenen 'İnşaat Sektöründe Ruhsat, Harçlar ve İskan Aşamalarında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri' konulu panelde konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İrfan Uzun, Bakanlığı tanıtarak, çalışmalarıyla ilgili bilgi verdi. Türkiye'de şehirlere doğru giderek artan insan akışının şehirlerde gecekondulaşma ve altyapı başta olmak üzere birçok sosyal sorunların oluşmasına sebebiyet verdiğini vurgulayan Uzun, altyapı ve şehirlerin de Türkiye'nin günümüzde geldiği noktaya getirilmesini hedeflediklerini vurguladı. Uzun, ''Yaşanabilir çevre, marka şehirler, kentsel dönüşüm uygulamaları, yapı stokunun iyileştirilmesi ve afete duyarlı bir Türkiye oluşturmak temel hedeflerimizdendir'' dedi.
    
Bakanlık olarak 'sürdürülebilir çevre ve yaşam kalitesi yüksek yerleşmeler' hedefine ulaşmak için çalışmalara başladıklarını kaydeden Uzun, güçlendirme ve rehabilitasyon ihtiyacı olan kentlere yeni finansman modelleri geliştireceklerini, sağlıksız yapılaşma bölgelerini planlı, nitelikli ve sağlıklı yerleşmelere dönüştüreceklerini anlattı.
Kentsel dönüşüm hakkında katılımcılara bilgi veren Uzun, bakanlıklarının kentsel dönüşüm uygulamalarına zaman kaybetmeden başladığını bildirdi. Yapı ruhsat ve yapı kullanma izniyle ilgili konularda katılımcıları bilgilendiren Uzun, hukuki açıdan yaşanan sorunlara da değindi. Uzun, katılımcılardan yaşadıkları sorunlara ilişkin mevzuat değişikliği taleplerinin kendilerine iletilmesini isteyerek, yapılacak çalışmalarda bunları değerlendireceklerini kaydetti.
    
''TOKİ pek çok zorlukla karşı karşıya kalıyor''
    
TOKİ Başkan Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin de, inşaat sektörünün 2002 yılından beri hızla ilerleyemeye başladığını belirterek, bu yıldan günümüze kadar büyüme oranlarıyla ilgili bilgi verdi. İnşaat sektörünün Türk ekonomisindeki payının yüzde 30'lara, tarım dışı istihdamdaki payının ise yüzde 10'lara ulaştığını vurgulayan Şahin, sektöre ilişkin sorunların aşılmasında kamu ve özel sektör ile sivil toplum kuruluşlarının ortak gayret sarf etmesinin önemsediklerini ifade etti. TOKİ olarak 2003-2011 yılları arasında 516 bin konut sayısına ulaştıklarını bildiren Şahin, 2023 yılına kadar ikinci bir 500 bin konut hedefleri olduğunu kaydetti.

Bazı belediyelerin iskan harçlarında gelirlerini artırmak için belediye meclis kararıyla harç talep ettiklerini, bu taleplerin kanunsuz olduğunu vurgulayan Şahin, bu uygulamaların hem idarelerini hem de sektörü zor durumda bıraktığını söyledi. Belediyelerle yaşanan sorunları anlatan Şahin, TOKİ'nin pek çok zorlukla karşı karşıya kaldığını, bunun da konut sunum sürecini olumsuz etkilediğini belirtti. Konut sunumunda her kurumun verdiği desteği artırmalarını beklediklerini vurgulayan Şahin, ''TOKİ özellikle son 9 yılda hızlandırdığı uygulamaları ve geliştirdiği modellerle sektörde rekabet içinde olan bir yapı değil, yönlendirici, denetleyici ve eğitici bir sorumlulukla adeta bir şemsiye görevi görmekte ve ihtiyaç sahibi hedef kitlelerin talep ve ödeyebilirliklerini ön planda tutarak üretimde önemli bir rolü üstlenmiş durumdadır'' diye konuştu.
    
Kentsel yenileme programları çerçevesinde bugün itibariyle 169 projede toplam 232 bin 596 konutluk gecekondu dönüşüm çalışması yapıldığını, 134 bölgede de 63 bin 222 konutluk uygulama başlattıklarını bildiren Şahin, bunların 32 bin 33'ünün tamamlandığını söyledi. Şahin, amaçlarının Türkiye'deki konut sorununa çağdaş standartlarda çözüm üretmek olduğunu, ihtiyaç sahibi hedef kitlelere sağlıklı konut imkanı sağlamak olduğunu sözlerine ekledi.
    
''Ana muhalefet kentsel dönüşümle ilgili kara propaganda yapıyor''
    
Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara da, inşaat sektöründe çalışmaların şeffaflıkla yürütülmesinin önemine işaret etti. Kentsel dönüşümün ne denli önemli bir çalışma olduğunu vurgulayan Kara, ''Ama maalesef ana muhalefet partisi bunu büyük bir siyasi argüman haline getirerek, siyasete alet ederek kentsel dönüşümü fakirin elinden arsaların alınıp zengine peşkeş çekilecek diye bir kara propaganda yapıyor'' diye konuştu.