|
b>İngiliz çelik üreticisi firmalar zor durumda. İngiliz ekonomisi yılda 12 - 15 milyon ton çelik tüketiyor, ancak bunun sadece yüzde 28'ini İngiliz firmalar üretiyor.
Oysa 1992 yılında bu oranda yüzde 42 idi. İngiliz firmaların iç pazarda bu önlenemeyen gerileyişlerinde birinici derecede rol oynayan etken küresel rekabette başarısız kalmaları. Yabancı çelik üreticileri daha ucuza malettikleri daha kaliteli çeliği İngiltere'ye ihrac etmekte zorluk çekmiyorlar, bu da onların zaman içinde İngiltere iç pazarında İngliz çelik imalatçısı firmalar aleyhine pazar paylarını genişletmelerini sağladı. Bunun sonucu olarak halen İngiliz kökenli çelik imalatçısı firma sayısı bir elin parmakları kadar kalmış durumda. Pek çok büyük çelik üreticisi firma ya iflas ederek piyasadan çekildi, ya da başkaları ile birleşti. Böylece daha az sayıda ama sermayesi daha güçlü ve ayakta kalma yeteneği daha yüksek olacağı umulan firma ortaya çıktı.
Küresel rekabet gücünde zayıflama
Bunlardan biri olan Corus Group PLC'nin sözcüsü Mike Hitchcock, halen İngiltere'nin en öndegelen çelik imalatçısı şirketi olmalarına rağmen imalat sanayiinin diğer dallarında da gözlemlenen sorunlarla yüz yüze olduklarını anlattı ve bu sorunları aşmak için yeni katma değer ve yeni hizmetler yaratmak arayışı içinde bulunduklarını vurguladı.
Corus, 1999 yılında British Steel ile Hoogovens'in birleşmesinden doğdu. Ancak yeni şirket bugüne dek kar edemedi. Geçen yıl Corus net 633.5 milyon euro zarar etti. Yeniden yapılanma sürecine giren şirket geçen ay bin 150 kişinin işine son verdi. Bu rakam Corus'un İngiltere içindeki toplam işçi sayısının yüzde 4.4'üne denk düşüyor. 1999'dan beri işine son verilmiş çalışan sayısı ise 10 bini geçti.
Sterlin aşırı değerli
Uzmanlar Corus'un karşılaştığı rekabet sorunlarını ağırlaştıran etkenler arasında İngiliz parasının fazla değerli olmasını da baş sıralarda sayıyorlar. Bu durum çelik ihracatını zorlaştıran, ithalatını ise tam tersine çekici kılan bir rol oynuyor. 1996 yılından beri İngiltere'nin çelik ihracatının her yıl 3 milyon ton azaldığı belirtiliyor. İthal edilen çelik ürünler ise sade ham çelik olarak değil, çelikten mamul ürünler olarak da sürekli artış içinde. Sterlin 1997 yılından geçen yıla dek euroya karşı yaklaşık yüzde 40 değer kazanmış durumda.
Bir başka İngiliz çelik üreticisi firma olan Stanleey Tools'tan Richard Livesey, "Beş yıl önce imalat ettiğimiz çakıların çeliği şirket merkezine 13 kilomemetre uzaktaki Rotherham'daki fabrikamızdan gelirdi. Şimdi ise bunun yüzde 50'si Almanya'dan geliyor" sözleriyle durumu somut bir şekilde sergiliyor. Livesey, ithal ettikleri çeliğin kalitesinin de kendi ürettikleri çelik kadar olduğunu vurguluyor. AVlmanya'dan ithal edilen çelik fiyatı ile İngiltere'de üretilen çelik arasında çok aşırı bir fark olmasa da Çin başta olmak bazı uzak doğu ülkelerinden gelen çeliğin fiyatı bir hayli düşük ve zaten İngiliz firmalar için rekabeti güçleştiren en çok da bu.
Talepte azalma
İngiliz çelik üreticilerini zor durumda bırakan bir başka gelişme de çelik kullanımının gerilemesi. İmalat sanayiinde çelikten imal edilen ürünlerin sayısı hızla azalıyor, bunun yanı sıra ürünlerde çelik kullanımının miktarında da düşme gözlemleniyor ve sonuç olarak çeliğe olan talep giderek küçülüyor. Metal konteynırlarda çelik kullanımı 1995'ten beri yüzde 34.1 oranında azalmış durumda. Aynı dönemde çelik alet edevatta da yüzde 33,5 oranında gerileme kaydedildiği bilidiriliyor. Buna karşılık çelik içeren mamul ürünler ithali 1992'den buyana yüzde 27 oranında artmış bulunuyor.
İngiltere'nin çelik üretim merkezi olan Sheffield Ticaret Odası'ndan Phil Hague, "Artık Sheffield'de geleneksel çelik ürünleri imalatından çelik alaşımlı özel ürünler imalatına ağırlık verdik. Artık egzotik gelen tarzlarda imalat yapıyoruz o yüzden de miktar olarak üretimimiz düştü" diyor. İngliiz firmalar artık ancak yüksek kaliteli çelik üreterek ayakta kalabileceklerni düşünüyorlar ve geleneksel nitelikteki temel çelik ürünlerin imalatından çekiliyorlar. Bu durumda kullandıkları kapasite oranları düşüyor, üretimleri miktar olarak azalıyor ama daha yüksek katma değerli üretim yaptıkları için gelirleri artıyor. Bu da onlara en azından şimdilik ayakta kalma şansı veriyor. Ancak "ne zamana kadar" sorusunun gerçekçi bir yanıtını kimse kolay kolay veremiyor.
Çelik yerine
Çelik yerine çinko, alüminyum, plastik gibi ürünler tercih ediliyor. Bunda teknolojik gelişmelerin yanı sıra söz konusu ürünlerin daha hafif ve daha ucuz olmalarının da rolü var. Bu da aslında tüm dünyada çelik sektörünün karabasanlarından biri. Üstelik yüksek kaliteli çelikte de başta titanyum, palladyum, platin olmak üzere güçlü rakipler söz konusu. İngiliz çelik üreticilerinin ithal çelik karşısında henüz sahip oldukları tek avantaj siparişe göre üretim yapmakta yabancı rakiplerine göre çok daha esnek olmaları. Bu da onların pek çok talebi karşılamakta gerek teknoloji ve dizayn olarak, gerekse lojistik olarak halen tercih edilmelerini sağlıyor.
|
