Her Şiddetteki Hasarı Saniye Saniye Kaydettiler!

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından dünyada ve Türkiye'de ikinci kez, boşaltılmış bir bina üzerinde "gerçek deprem etki deneyi" yapıldı. Çubuk'taki 30 yıllık binayı ortadan ikiye bölen ve içerisine deprem deney düzeneği yerleştirilerek yapılan deprem testi başarıyla tamamlandı. Geçen hafta başlatılan ve uygulamada meydana gelen bazı teknik sorunlar nedeniyle uzun süren "gerçek deprem etki deneyi"ni onlarca bilim insanı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri izledi. Yetkililer her şiddette binada meydana gelen hasarı saniye saniye kaydetti.

"Sonuçlar beklenenden iyi çıktı"

Bazı teknik sorunlar nedeniyle beklenen süreden uzun süren deneyde, binaya pistonlarla uygulanan deprem kuvvetinin nasıl bir sonuç meydana getirdiği araştırıldı. Elde edilen veriler ODTÜ tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine bir rapor şeklinde sunulacak. Bakanlık yetkilileri de mevcut yönetmeliği revize ederek, yığma binaları gereksiz yere riskli ilan etmeyecek.

Proje koordinatörlerinden ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Erdem Canbay, bakanlıkla yürütülen proje kapsamında yığma binaların deprem anındaki davranışlarının incelemelerini tamamladıklarını söyledi. İkinci deneyin sonuçlarının beklendiğinden çok daha iyi çıktığını kaydeden Canbay, "Deprem testinden binanın sağlam bir şekilde çıkmasını ilk olarak binanın etrafında hatıl çevrilmesine bağladık. Ancak sonuçları daha irdeleyeceğiz. Yaklaşık 80 kanaldan okuma aldık. İrdelememiz gereken yüzlerce, binlerce veri var elimizde. Ama başarıyla sonuçlandığını söyleyebilirim" diye konuştu.

"Türkiye'deki birçok binayı temsil ediyor"

Canbay, "Binaya Ankara'da beklenen olası bir depremden çok daha fazla deprem etkisi verdik. Buna rağmen binanın yük taşıma kapasitesi bayağı yüksekti. Bu bina yük taşıma kapasitesini kaybetmeden bayağı yüksek deplasmanlara gitti. İki katlı yığma bir bina olması ve çift boşluklu tuğla ile örülmesine rağmen bayağı sünek davrandı yapı" ifadelerini kullandı.

Betonarme ile yığma binaların arasında davranış olarak büyük farklılıklar olduğunu ifade eden Canbay, "Kurallarına göre, deprem şartnamesindeki yığma bölümünün verdiği kurallara göre yapılmış bir yığma binanın dahi depreme karşı çok çok iyi sonuçlar verdiğini söyleyebilirim" dedi.

Testin yapıldığı binanın, deprem şartnamesini ve kurallarını bilmeden kendi kurallarına göre yapılmış bir bina olması nedeniyle Türkiye'deki bir çok binayı temsil ettiğini vurgulayan Canbay, bu binadan alınan sonuçları rahatlıkla tüm Türkiye'deki yığma binalarla karşılaştırabileceklerini belirtti.

Yığma binalar üzerindeki bilgilerini artırmak üzere ODTÜ ile yaptıkları protokol kapsamında ikinci "gerçek deprem etki deneyi"ni başarıyla tamamladıklarını ifade eden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü Riskli Yapılar Daire Başkanı İsmail Raci Bayer, "Deneyimiz umulduğu gibi bitti. Herhangi bir aksilik olmadı. Deney sonucunda oluşan çatlakları görüntüledik. Ama daha detaylı sonuçları hocalarımızın deney sırasında bilgisayarlar yardımıyla binanın bir çok yerinden elde ettikleri verileri laboratuvar ortamında analizleri sonucunda ortaya çıkacak" diye konuştu.