|
İstanbul; bir yandan ormansızlaşma, dere yataklarının ve su havzalarının
yapılaşmaya açılması, deniz kirliliği, tehlikeli atıkların depolanması gibi bir
dizi sorunla uğraşırken diğer yandan başta Trakya olmak üzere yakın çevresindeki
kirliliğin de ana kaynağı.
İstanbul’un en önemli sorunlarının başında
ormanların yok edilmesi geliyor. Kentin akciğerleri sık sık değiştirilen
yasalar, özel tahsisler, boğaz köprüleri, satılması beklenen 2B yasası ile talan
edildi. Kentteki en yoğun orman kıyımı, 1975-1979 ile 1984-1990 ve 1992 yılından
sonraki 3 ayrı dönemde gerçekleşti. 2. Köprü’nün hazırlık çalışmalarının
başladığı 1987’den 1996’ya kadar olan 10 yıllık süreçte Boğaz’ın yalnızca doğu
yakasında, TEM Otoyolu’nun kuzey ve güneyinde 3005 adet yeni orman içi açma ve
yerleşme suçu işlendi bu eylemler sonucu 4 milyon 610 bin 937 metrekarelik orman
alanı yok edildi. Yine aynı bölgede yapılan talan sonucu “orman niteliğini
kaybettiği” gerekçesi ile 118 milyon 560 bin metrekarelik alan orman rejimi
dışına çıkarıldı. Yalnızca 2. köprü nedeni ile Anadolu yakasında İstanbul’un 171
milyon 559 bin 352 metrekarelik orman alanı yok edildi. 3. köprü ile de 5 bin
hektarlık ağaç varlığının yok edileceği tahmin ediliyor.
Atık
sorunu
İstanbul’da kayıtlı 12 bin, kayıtsızlarla birlikte 30 bin
sanayi tesisi olduğu ve bunların 1-2 milyon ton tehlikeli atık ürettiği resmi
makamlarca biliniyor. Ancak bu atıkların nerede ve nasıl depolandığı veya
bertaraf edildiği ise bilinmiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2006
yılı verilerine göre İstanbul’da toplam 4.7 milyon ton belediye atığı
üretiliyor. Geri dönüştürülen atık miktarı gelişmiş ülkelerin çok altında
kalarak yüzde 3 civarında kaldı.
Marmara
kirlendi
Marmara Denizi, evsel atıklar, endüstriyel deşarjlar ve
ulaşımdan kaynaklanan kirlenme nedeniyle can çekişiyor. İstanbul’un çevresindeki
4500-5000 kadar endüstri kuruluşu her yıl 0.3 milyon metreküp civarında atıksuyu
Marmara’ya deşarj ediyor.
Havası kirli
Çevre ve Orman Bakanlığı’nın yaptığı sınıflandırmada İstanbul, bütün ilçeleri
ile birlikte “I. Grup Kirli İlçeler” statüsünde yer alıyor. Kirliliğin en önemli
kaynağı ise kömürle ısınma. Geçen yıl 120 bin ton kömür dağıtımı yapan İstanbul
Valiliği, bu yıl da 130 bin ton kömür dağıtımı yapılmasını kararlaştırdı.
Gelişen teknoloji ile birlikte kentteki baz istasyonlarında da ciddi oranda
artış yaşandı. Ancak İstanbul’un “elektromanyetik kirlilik haritası” henüz
çıkarılmadı.
En gürültülü il
İnsan için gürültüde tehlike sınırı 65 desibelde başlıyor. 90 desibelden
sonra vücut dengeleri bozuluyor ve baş ağrıları hissediliyor. Yapılan ölçümlere
göre en gürültülü yerler Mecidiyeköy, Beşiktaş ve Bağdat Caddesi çıktı.
Buralardaki gürültü seviyesi 90 desibele kadar yükselebiliyor.
Melen ve Ergene bitti
Düzce’deki Melen Çayı’ndan İstanbul’un ihtiyacını karşılamak için aşırı su
çekilmesi çayın doğal dengesini bozdu. Eskisine oranla avlanan balık sayısı
düştü. 170 km. uzaklıktaki Melen’den İstanbul’a su getirme projesi yüzünden
civardaki ormanlık alan da tahrip edildi. İstanbul’dan Trakya’ya kaydırılan
sanayi tesisleri bölgenin can damarı olan Ergene Havzası’nı neredeyse tamamen
yok etti. Türkiye’nin en verimli tarım arazilerinin bulunduğu havzada düşen
verim, çiftçiyi de zor durumda bıraktı. Üretici, 80 bin dekarlık çeltik ekim
alanını geçen yıl 30 bin dekara düşürmek zorunda kaldı.
Su havzaları yapılaşmaya açıldı
Kente su sağlayan Ömerli, Elmalı, Terkos, Sazlıdere su havzalarında yasadışı
yapılaşmalar, koruma bantlarına göz göre göre kurulan sanayi tesisleri
İstanbul’un su kaynaklarını hem kirletiyor hem de geri dönüşü olmaksızın yok
ediyor. Mevcut su havzaları hızla kirlenirken bir dönem kentin en önemli su
havzalarından biri olan Küçükçekmece Gölü’nü artık kimse hatırlamıyor.
Çevresindeki fabrikaların atıkları ile neredeyse bataklığa dönen gölün hangi
kurumca temizleneceğinin bir türlü belirlenememesi nedeniyle yetkililer, kesin
çözümü, gölün su havzası statüsünü kaldırmakta buldular. Ayamama Deresi
örneğinde olduğu gibi dere yataklarının yapılaşmaya açılması, İstanbul gibi bir
metropole yakışmayacak sonuçlar doğurdu. Kenti etkisini alan yağmur sele döndü,
sel de 30 kişinin canına maloldu.
|
