Uçakların çıkardığı karbondioksit, tüm sera gazı
salınımlarının yüzde 3'ünü oluşturuyor. Hava trafiğinin artmasıyla birlikte, bu
oranın yükseleceği düşünülüyor. Avrupa Birliği şimdi, Avrupa'ya veya Avrupa'dan
uçan havayolu şirketlerinin bu salınımlar için ücret ödemesini istiyor. Bu, acil
bir soruna akıllı bir müdahale. Plana karşı çıkan ABD ile diğer ülkeler, ya
hemen daha iyi bir fikir getirmeli ya da itirazlarından vazgeçmeli. Aslında bir
salınım üst sınırı ve ticareti düzenlemesi olan plana göre, havayollarına bir
salınım üst sınırı verilerek izin belgeleri dağıtılacak. Havayolları ancak üst
sınırı geçerlerse, yeni izin satın almak zorunda kalacak. Bu da verimliliği
teşvik edecek.
Avrupa bu programın, 2004-6 dönemindeki referans değerlere göre bu yıl yüzde
3'lük bir kesintiyle başlayarak salınımlardaki artışı önlemesini ve küçük de
olsa bir düşüş sağlamasını umuyor. ABD, Rusya, Çin ve plana karşı çıkan diğer 20
ülke, verecekleri yanıtı tasarlamak üzere Şubat'ta Moskova'da toplandı. Belirli
bir eylem kararı alınmasa da, çok sayıda saldırgan konuşma yapıldı. Hatta
uluslararası uçuş yapan Avrupa merkezl i havayollarından geçiş ücreti alınması
dâhil muhtemel misilleme eylemlerini içeren bir liste bile vardı. Rusya,
Avrupa'dan Asya'ya uçan Avrupalı havayollarının Sibirya üzerinden uçma iznini
kaldırabileceğini söyledi.
Çoğu havayolu, mali açıdan ayakta kalmak için daha verimli hale gelmeye
çalışıyor. Ama salınım sınırına ve ticaretine direnen enerji şirketleri gibi
havayolları da, ceza tehdidi olmadan kendi programlarına göre değişmek istiyor.
Hükümetlerin havayollarını dinlediği belli. Başta Çin ve Rusya olmak üzere çoğu,
egemenliklerine saldırı olarak gördükleri bu plana kızıyor. Obama yönetimi BM
himayesinde küresel bir anlaşmayı tercih ettiğini belirtiyor. Bu harika olurdu.
Ama AB, bu tür bir anlaşmayı hedefleyen görüşmelerin 15 yıldır sonuç alınamadan
sürdürüldüğünü oysa iklim değişimi sorununun büyüdüğünü savunuyor. Kaç
havayolunun salınım kotasını ne kadar aşacağı belli değil. AB'nin tasarıyı
geçirmesi halinde bir miktar ödeme yapacaklarını düşünen bazı havayolları,
biletlere şimdiden ek ücret uyguluyor. Delta Havayolları bilet başına 3 dolar
alıyor. Maliyet tahminleri birbirinden çok farklı. AB'nin tahminine göre
AvrupaÇin uçuşlarında bilet ücreti ilk yıl 2.60 dolar artacak. Uluslararası Hava
Taşımacılığı Birliği, artışların 20 ila 45 dolar aralığında olacağını söylüyor.
Her halükarda, yolculara göre ek ücret tek bir çantanın bagaj maliyetinden daha
çok değil. Bu, havayollarını daha verimli yapmak ve küresel ısınmayı ele almaya
başlamak için ödenecek küçük bir bedel gibi görünüyor.
|