|
Küresel kriz sonrası dünyada değişen dengelerden en büyük payı
gayrimenkul aldı. Sektörün yönü için hazırlanan raporda iyileşme beklentileri
2012'den başlıyor
Gayrimenkulde değişen eğilimleri yakından gözlemleyen Ekonomi ve Strateji
Danışmanlık Hizmetleri Başkanı Dr. Can Fuat Gürlesel, sektörün
ancak 2012'den sonra yükselişe geçebileceğini söyledi. Dr. Gürlesel, yayınladığı
"Küresel Kriz Sonrası Gayrimenkul Sektörü ve Türkiye İçin Öngörüler
2015" isimli raporda dünyada ve Türkiye'de değişen eğilimleri gün
yüzüne çıkardı.
Küresel krizin bir tür milat olarak kabul edilmesi üzerine tüm
değerlendirmelerin ve gelecek planlarının bunun üzerine yapıldığının altını
çizen Gürlesel, "Rapor, Türk gayrimenkul sektörünün bir değişim sürecinde
olduğunu gösterdi" dedi.
Dr. Gürlesel'in hazırladığı raporda küresel kriz sonrası dünya genelinde
gayrimenkul sektörünün yönü tartışıldı. Raporda ayrıca 2015 yılına kadar olan
dönemde dünyada ve Türkiye'de yaşanması muhtemel öngörülere de yer verildi.
Rapora göre gayrimenkulün 2015'e kadar beş yıllık geleceği şöyle:
Yeşil binalar değerlenecek
Tüm dünya çevreyi ve hızla tükenen doğal kaynakları koruma konusunda
büyük çaba sarf ediyor. Çevre sorunlarının temelinde karbon salınımı yatıyor. Bu
durum şirketlerin iş yapma biçimlerini de doğrudan etkiliyor. Artık günümüzde
sürdürülebilir üretim ve yönetim biçimleri üzerine düşünmeyen şirketler tehdit
altında.
Gayrimenkul sektörü için yeni standartların oluşturulması gerekiyor. Son
dönemde binalarda ve yapı ürünlerinde eko-verimliliğe odaklanılıyor, yerinde
enerji üretimi önem kazanıyor ve yeni enerji standartları belirleniyor."
2008 yılında başlayan küresel ekonomik kriz tüm dünyada olduğu gibi
Türkiye'de de gayrimenkul sektörünü olumsuz etkiledi ve hızlı gelişimi kesintiye
uğrattı. Krizin etkisi ile birlikte yeni ekonomik koşullar ortaya çıktı.
Türkiye'de gayrimenkul sektörü de ekonomideki gelişmeler ve kendi iç dinamikleri
ile kriz sonrası yeni bir döneme girdi. Bu yeni dönemdeki eğilimler, bir önceki
dönemden farklı olacak.
Dış piyasalarda düşüş var
ABD ve AB'de konut ve ticari gayrimenkul sektörüne ait tüm göstergelerde 2009
yılında gerileme yaşandı. Ticari gayrimenkul kredilerine dayalı menkul
kıymetleştirme pazarında 2007 yılında 315 milyar dolar olan işlemler 2009
yılında 28 milyar dolara düştü. 2007 yılında 759 milyar dolar olan küresel
ticari gayrimenkul doğrudan yatırımları 2009 yılında büyük bir düşüşle 209
milyar dolara geriledi.
2008 yılından sonra 2009 yılında da küresel ölçekte ticari gayrimenkul
yatırımı getirileri gerilemeye devam etti. Küresel gayrimenkul sektöründe tüm
oyuncular 2010 yılında dibe ulaşma ve tutunma süreci yaşanmasını bekliyor. Çünkü
çıkış için dibe çarparak yeniden yükselişe geçmeye ihtiyaç var. Piyasalar
beklentilerini '2011-2012 yıllarında durağan halde' atlatma üzerine kurdu. Yeni
arz-talep ve fiyat dengelerinin oluşmasından sonra 2013-2014 yıllarında yeniden
istikrarlı bir büyüme sürecine geçilmesi bekleniyor.
3.4 milyon konuta ihtiyaç olacak
Türkiye'de 2010-2015 yılları arasında hane halkı artışı, yenileme ve kentsel
dönüşümden kaynaklanan 3.4 milyon konut ihtiyacı olacak. Bu dönemde yıllık
büyümenin ortalama yüzde 4.5 olacağı varsayımına bağlı olarak konut kredilerinin
de 2015 yılında 124 milyar TL'ye ulaşmış olması bekleniyor. 2015 yılında
ortalama 75 bin TL büyüklüğünde 492 bin konut kredisi kullandırılacak.
Son beş yıl içinde alınan konut yapı ruhsatı daire sayısı ise 500 binin
üzerinde gerçekleşti. İnşaatları tamamlanan ve kullanıma sunulan daire sayısı
anlamına gelen konut yapı izin sayısı, 2005 yılından itibaren genişlemesini
sürdürdü. Türkiye, son beş yıl içinde konut üretimi ve arzı ile konut açığını
hızla kapatıyor.
AVM'ler önce hızlı büyüyecek
Perakende piyasasının büyümeye devam etmesine bağlı olarak tetiklenecek bir
başka sektörde AVM piyasası. Perakende sektörü 2009 yılında 207,7 milyar dolar
olarak gerçekleşti. Bu rakamın 2015 yılında 304 milyar dolar olması bekleniyor.
AVM konusunda piyasada beklenen doygunluk ile AVM yapımı yavaşlayacak ve
izleyen yıllarda bir yavaşlama yaşanacak. Yapılan hesaplamalara göre Türkiye'de
2015 yılında 9 milyon 700 bin metrekare AVM kiralanabilecek.
Yeni yatırım alanı, ofisler
Şu anda İstanbul'da inşaatı devam eden 241 bin metrekare A ve B tipi ofisin
tamamlanması ile İstanbul'daki ofis arzı 2011'de 3.2 milyon metrekareye, 2013
sonunda ise 3.45 milyon metrekareye ulaşacak. Orta vadeli ekonomik gelişmeler
İstanbul'da özellikle yabancıların ofis talebini canlı tutacak.
TMSF’den satılık 10 taşınmaz
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), İstanbul, Trabzon ve Aydın'da bulunan
gayrimenkullerini yeniden satışa çıkardı. İstanbul'dan önemli taşımazların da
yer aldığı satış listesinde arsa, depolu dükkan, daire, dubleks mesken ve
bahçeli ev olmak üzere farkı türlerden 10 gayrimenkul buluyor.
TMSF'nin satışa sunduğu gayrimenkullerin alanları, 229 metrekare ile 56 bin
952 metrekare arasında değişiyor. Bu gayrimenkuller için biçilen tahmini
bedellerde 57 bin TL'den başlayarak 20 milyon 987 bin 982 TL'ye kadar uzanıyor.
İhale, 4-11 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Satıştaki 10
gayrimenkulün 8'i İstanbul'da bulunuyor.
Arnavutköy’deki arsa İSKİ havzasında
Arnavutköy'deki 56 bin 952 metrekare büyüklükteki arsa satıştaki en büyük
parseli oluşturuyor. İSK'nin su havzası içinde yer alan taşınmaz üç parselden
oluşuyor.
Herhangi bir manzara özelliği bulunmayan taşınmazın içinde bina da bulunuyor.
Bu arazi için TMSF 20 milyon 987 bin TL tahmini değer belirledi.
TMSF'nin satışa çıkardığı gayrilmenkuller arasında Zeytinburnu’nda aynı
binada bulunan 5 taşınmazın satışı da dikkat çeken bir başka ayrıntıyı
oluşturuyor. Zeytinburnu Telsiz Mahallesi, Balıklı Çırpıcı Yolu Sönmez
Apartmanı'ndaki taşınmazda bir dükkan ve 4 konut TMSF tarafından satışa kondu.
Zeytinburnu’ndaki dükkan 299 metrekare büyüklükte ve tahmini değeri 404 bin
TL olarak belirlendi. Diğer konutlar ise 120 bin TL ile 130 Bin TL arasında
fiyatlara sahip.
İstanbul’a Philippe Starck imzalı rezidans geliyor
Philippe Starck ve John Hitchox tarafından geliştirilen “yoo inspired by
Starck” Projesi’ni Arjantin, Meksika ve Singapur’un ardından İstanbul’a
getiren Say Yapı Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Yiğit,Philippe Starck
imzalı bir proje kazandırmanın mutluluğu içinde olduklarını söyledi.
Say Yapı Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Yiğit, yoo’nun İstanbul’a
kuruluşundan 10 yıl sonra gelebildiğini söyledi. Ulus’ta 22 bin metrekare arsa
üzerinde geliştirilen 250 milyon dolarlık projede özel temalı iç mekanların
Türkiye’de kabul görmesinden çekinmediğinin altını çizen Sabri Yiğit, “İstanbul
dünyanın en kendine has kentlerinden birisi. Türkiye’de ayrıca emlak piyasası
hızla gelişiyor.
Kazanan İstanbul olacak
Sektöre farklı bir soluk getirecek ‘branded home’ kavramını Philippe Starck
ile getiriyoruz. Bu projenin hem yabancı ve hem de Türklerden ilgi göreceğini
biliyoruz. Türkiye’deki sanat ve cemiyet hayatının önemli yüzleri buraya ilgi
gösterecek” dedi.
Proje tamamlandığında İstanbul’un kazancının büyük olacağının altını çizen
Yiğit, Ulus’taki rezidansın yatay konseptte gerçekleştirileceğini belirtti.
Yoo İstanbul projesinin yaşam alanlarına farklı bir soluk getireceğine
inancının tam olduğunu söyleyen Yiğit, “Philippe Starck imzalı 100 daire Türk
emlak sektörüne farklılık katacak. Çünkü İstanbul son yıllarda emlak konusunda
önemli bir gelişim gösterdi.
Birçok gerçekleştirilen konut ve ofis projeleri farklılaşmanın ne kadar
önemli olduğunu ortaya çıkardı. Sektördeki bir diğer trend de sürdürülebilir
projelerin sayısının artması” diye konuştu.
İnsanların artık çok yorulduğunu ve evlerine gittiklerinde nefes almak
istediklerini belirten Yiğit, “Aslında basit bir gerçek var. Herkes yoğun bir
stres altında çalışıyor ve gerçek bir yuva arayışında. Bize dayatılan lüks
anlayışının dışında gerçek yuvalar arıyoruz” diyerek sözlerini
bitirdi.
Lansmanı eylülde
yoo İstanbul, Say Yapı Teknoloji tarafından 250 milyon dolarlık bir harcama
ile Ulus’ta 22 bin metrekarelik bir alan üzerine gerçekleştiriliyor. Projede
stüdyo dairelerden 4 yatak odalı dairelere çeşitli büyüklükte
alternatiflere yer veriliyor. Lansmanın Eylül ayında yapılması beklenen yoo
İstanbul’da metrekare fiyatları 10-12 bin dolar arasında olacak.
Dünya markası
Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde yoo dünyanın her yerinde uluslararası
partnerleriyle işbirliği yaparak, Asya, Avustralya, Avrupa, Kuzey ve Güney
Amerika ile Ortadoğu’da çok çeşitli, dikkate değer binalar ve büyük konut
projeleri gerçekleştirdi. Yoo, halen 27 ülkedeki 42
projede yer almakta ve 7 milyar dolar değerindeki 10 binden fazla
dairenin yapımına katkıda bulunuyor.
ING’den satılık 237 gayrimenkul
ING Bank, ihtiyaç fazlası olan237 gayrimenkulünü halktan teklif alma yöntemi
ile 20 Temmuz’da satışa çıkaracak. TOKİ başta olmak üzere büyük kurumların ve
bankaların müzayedelerini gerçekleştiren ESKIDJI, bu kez ING’nin 237
gayrimenkulünü satışa çıkardı. Taşınmazlar Adana, Ankara, Aydın, Bartın,
Bilecik, Bursa, Çanakkale, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzurum,
Eskişehir, Giresun, Hatay, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Kırıkkale,
Kırklareli, Kocaeli, Konya, Malatya Manisa, Mersin, Muğla, Nevşehir, Osmaniye,
Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Yalova ve Zonguldak olmak üzere 36 ilde
bulunuyor. Satışta üç lokalin bulunması göze çarpan bir başka ayrıntı
oldu.
|
