Esenler’de Askeri Dönüşüm

15 Temmuz'daki darbe teşebbüsünün ardından alınan karar gereği, şehir dışına taşınan birliklerin boşalttığı alanlar halkın hizmetine sunulacak. Metris Kışlası, 47. Motorlu Piyade Alay Komutanlığı ile Esenler Belediyesi arasında imzalanan protokol gereği, ilk etapta kışlanın 189 dönümlük kısmı (yaklaşık 26 futbol sahası büyüklüğünde) Esenler Belediyesi'ne devredildi. Esenler Belediyesi'ne devredilen 8,7 milyon metrekare büyüklüğündeki askeri alanda 2.5 milyon metrekare büyüklüğünde bir şehir parkı yapılacak. Toplam, 1 milyon 658 bin metrekare büyüklüğündeki Metris Kışlası'nda her biri farklı büyüklüklerde başka tematik parkların da yapılması planlanıyor. Şehir parkı içinde çeşitli müzeler, sportif alanlar, bisiklet ve yürüyüş alanları, hayvanat bahçesi, botanik bahçesi, seyir terası ve daha pek çok donatı yer alması hedefleniyor. Park, içinde klasik ve dijital kütüphanelerin de bulunduğu bir Kütüphane Vadisi'ne de ev sahipliği yapacak. Askeri alanların dönüştürülmesi konusuna güncel bir örnek teşkil eden bu projeyle ilgili merak ettiklerimizi Esenler Belediye Başkanı M. Tevfik Göksu’ya sorduk. Askeri alanda uygulanacak proje için çok iddialı konuşan Başkan Göksu, geleneksel mimari ile modern yeni bir şehir kurulacağını söyledi.

Hem kentsel dönüşüme hem de şehirleşmeye örnek olacağı düşünülen Esenler’in tarihi projesi diye tanıttığınız çalışmalar ne aşamada?

Milli Savunma Bakanlığımız başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlarla yapılması gereken protokol ve sözleşme gibi resmi prosedürler yerine getirildi. Öncelikle arazi içerisinde bulunan Baştabya, Topkule ve Metris Kışlaları olarak bilinen askeri binaları yıkarak bunların yenisini 1. Ordu Komutanlığımızın istediği yerlerde inşa edeceğiz. Şu anda bu işlemleri yapıyoruz. Elbette diğer taraftan da Büyükşehir Belediyemiz ile birlikte arazinin planları ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Planlarla ilgili ilçemizde siyasi partiler, ilgili meslek kuruluşları başta olmak üzere tüm kanaat önderlerinin görüş ve düşüncelerini de aldık. En ideal planı yapmaya çalışıyoruz.

 “Proje ile Esenler’i baştan başa yenileyeceğiz”

 Çok büyük bir araziden bahsediyoruz. Proje Esenler’e ve Esenler halkına ne verecek? Biraz açabilir misiniz?

Arazi 8.7 milyon metrekare.Toprağın çok kıymetli olduğu İstanbul için çok büyük bir alan. Bir kere bu proje ile Esenler’in talihi değişecek. Bu alanın belediyemize tahsisi ile Esenler’in mülkiyet ve imar ile ilgili her türlü problemine kalıcı çözümler getireceğiz. Proje ile Esenler’in baştan başa yenilenmesini sağlayacağız. Türkiye’nin ilk planlı şehri ve 2,5 milyon metrekare büyüklüğünde, kentsel dönüşüm kapsamındaki şehir parkı Esenler’de kurulacak. Bu şehir parkı öyle bir şehir parkı olacak ki, hem Esenler halkına hem çevre ilçelerdeki insanlarımıza hem de tüm İstanbullulara hitap edecek. Hatta iddia ediyorum, İstanbul’u gezmeye gelen turistler bile bu parkı görmeye gelecekler. Yani parkımız, İstanbul’un gezilip görülecek yerleri listesine eklenecek.

 “Alanın yaklaşık yüzde 50’si imara açılacak”

 Bu 8.7 milyon metrekare alanın ne kadarı imara açılacak?

Bölgede, "İnsan Yüzlü Şehir ve Şehir Parkı" projesini uygulayacağız. Alanın yaklaşık yüzde 50’si imara açılacak. İmara açılan bu alanın da maksimum yüzde 40'ında yapılaşma olacak. Yani 8.7 milyon metrekare alanın 1.7 milyon metrekaresinde yapılaşma olacak. Geri kalanı ise yeşil ve sosyal donatı alanları olarak kalacak.

 Mevcut mahallelerden bu yeni alana konut transferi yapılacak mı?

Esenler’de yapı ömrünü tamamlayan ve imar kısıtlılığı sebebiyle (Mülkiyet sorunu bulunan parseller, sosyal donatı alanlarında – okul, cami, park, kültür merkezi, otopark vs.- kalanlar dahil) yenilenemeyen toplam 50 bin konut var.  Bu konutlar yenilenemediği gibi çivi bile çakılamıyor. Bu 50 bin konut yeni bölgeye transfer edilecek. Yerlerine kesinlikle konut yapılmayacak. Boşaltılan yerler, donatının ruhunu uygun olarak kullanılacak. Bunun dışında Esenler başta olmak üzere İstanbul'un çeşitli ilçelerinde birbirleriyle bağlantılı bulvarlar açılacak. Bulvarların açılması için yıkılacak konutlar da bu alana taşınacak.

Esenler Belediye Başkanı M. Tevfik Göksu

Şehir içinde yıkılan konutların yerine konut yapılmayacak. Buralar da yeşil alan olarak değerlendirilecek. Şehrin belirli noktalarına meydanlar ve bulvarlar açacağız. Şehir tamamen rahatlayacak. Ve bu projemiz ile Esenler'deki sosyal ve kültürel tesis alanlarımız 5 kat, eğitim tesisi alanlarımız 10 kat, sağlık tesisi alanlarımız ise tam 35 kat artacak. Esenler tamamen kabuk değiştirmiş ve yeni bir kimliğe bürünmüş olacak.

 “İnsanı önceleyen bir kentsel tasarım hazırlayacağız”

 Yeni şehrin özelliklerinden bahseder misiniz?

Bu proje üzerinde çok kafa yoruyor, çok ekip çalıştırıyoruz. Bir kere bu şehir, geleneksel mimarimizle modern mimariyi birleştirilerek oluşturulacak ve konutlar 6 -7 katı geçmeyecek. İnsanımız modernleşme ile birlikte yalnızlaştı. Kalabalık yığınlar arasında kendini yalnız hisseden birçok insan var. İnsanlarımızın bu yalnızlığını giderici geleneksel şehir anlayışı ile bir şehir üreteceğiz. Olmazsa olmazlarımızdan birisi de bu. Dikkat edeceğimiz bir diğer unsur ise, buranın toprağa yakın bir şehir olması.

Bu şehirde bilgi teknolojilerinin tüm imkânlarından insanlar azami ölçüde yararlanabilecek. Yani bu şehir aynı zamanda akıllı şehir olacak. Bir diğer olmazsa olmazımız ise, bu şehir içinde yaşayanlara bir maliyet üretmeyecek. Buna da dikkat edeceğiz. Kısacası yeni kuracağımız şehir, uluslararası standartlarda ideal şehrin bütün özelliklerini taşıyacak.

 Bu özelliklerde bir şehri ortaya çıkarmak için hangi kuruluşlarla çalışıyorsunuz?

Proje, Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığımız ve Esenler Belediyemizin işbirliğinde yürüyor. Her adımında insanı önceleyen bir kentsel tasarım hazırlayacağız. Bu kentsel tasarım, kendi medeniyet değerlerimizi yansıtan bir şehrin ortaya çıkmasını sağlayacak. En idealine ulaşmak için (Bu şehirli ilgili benim de bir fikrim var) diyen her kuruluş ve kişinin görüşlerini, düşüncelerini almaya hazırız. Bütün bu çalışmalarımız her şeyiyle yeni Esenler’i, 2023 hedeflerine uygun bir şehir yapmaktır.

 Şu anda projenin hangi aşamasındasınız? Bu alana kazmayı ne zaman vuracaksanız?

Aslında biz kazmayı vurduk diyebiliriz. 15 Temmuz süreci şehir içindeki askeri kışlaların taşınmasını hızlandırdı. Bize tahsis edilen arazi içinde kalan Metris Kışlası'nda park yapmaya müsait doğal ormanlık olan yaklaşık 180 dönümlük alanda çalışmalarımız devam ediyor. Yaklaşık 2 ay içinde bu parkı hizmet açacağız. "İnsan Yüzlü Şehir ve Şehir Parkı" projemiz ile ilgili de son hazırlıkları yapıyoruz. Öyle tahmin ediyorum ki, önümüzdeki Nisan ve Mayıs ayı içinde bu projeye de kazmayı vurmuş oluruz.

 Metris'in dünü 

Askeri çarpışma sırasında korunmak için yapılan toprak siper anlamına gelen metris Osmanlı'nın son döneminde 1912 yılında Esenler'de bir kışlaya isim olunca ayrı bir anlam kazandı. Kışla olarak Metris, 1912 ile 1953 yılları arasında eğitim, atış ve tatbikat alanı olarak kullanıldı. Kuruluş yıllarında bir dönem Topçu Mektebi de bölgede faaliyet gösterdi. Kışla, 1953 yılından itibaren ulaştırma sınıfı birlikleri tarafından kullanılmaya başlandı. Bu tarihte, 1. Ordu Komutanlığı'nın ulaştırma faaliyetlerini icra etmek üzere 475. Ulaştırma Hafif Oto Tabur Komutanlığı teşkil edildi. 1981 yılında kışla içerisinde yer alan Metris Ceza ve Tutukevi, Adalet Bakanlığı'na devredildi. 1980 İhtilâli sonrası siyasi tutukluların bu cezaevine konulmasıyla birlikte Metris'in ünü daha da arttı ve türkülere, şarkılara konu oldu.