“Buranın bir Ermeni mezarlığı olduğunu biliyoruz. Biz
üzülüyoruz. Kim olursa olsun mezhebi, dini ne olursa olsun burası tarihtir. Her
kepçede kemik çıkıyor. Mezarlık üzerine okul yaptırılması saygısızlıktır...”
Van’ın Gevaş ilçesi Aydınocak
Köyü’nde iş makineleri toprağı kazdıkça kemik fışkırdı. Köylünün
huzursuzluğu arttı. Huzursuzluk, Ermeni mezarlığı olarak bilinen bölgeye dört
gün önce, beş derslikli ilköğretim okulu ve lojman inşaatıyla
başladı. Milli Eğitim Müdürlüğü’nün ihalesini kazanan firmanın temel
kazısında çok sayıda kafatası ve kemik çıktı. Olaya jandarma ve savcılık el
koydu. Çalışma durduruldu.
Kafatası ve kemiklerin bir bölümü, kazı işinde çalışanlar tarafından
toplanırken, çoğu hafriyatla birlikte yakındaki bir çukura döküldü. Bölgenin
Ermeni mezarlığı olduğunun bilindiğini anlatan köylülere göre buraya okul
yapılması doğru değil.
Daha önce AA muhabirine kemiklerin hastalıktan telef olunca topluca gömülmüş
hayvanlara ait olabileceğini söyleyen kaymakam Tahsin Aksu,
inşaatın sürüp sürmeyeceğine inceleme sonunda karar verileceğini
açıkladı: “Olay yerine giderek incelemelerde bulundum. Kazı yapılan alanda
mezar olduğunu gösteren bir emare yok. İnşaatın yan tarafında sağlık evi, onun
yanında da kaya taşları var. Onların mezar taşı olduğu yönünde de incelemeler
yapılıyor. Kafatasına benzer bişey var. Netice itibarıyla de savcılık aldı,
inceleme yapıyor. ‘Hayvan veya insan kemiği midir’ diye bakılacak. Direk
olarak bunlar insan kemiğidir diyemeyiz. Bu köyde Ermeniler ve Müslümanlar
birlikte yaşamış. Kazılan yerlerden kemikler çıkabilir. Ancak buranın mezarlık
ya da Ermeni mezarlığıdır demeniz için araştırmanın tamamlanması lazım.
İncelemelerin tamamlanmasından sonra alınacak karara göre okulun yerinin değişip
değişmeyeceğine de karar vereceğiz.”
‘200 yıldır buradayız’
200 yıldan beri bu köyde yaşadıklarını anlatan köylülere göre ise inşaat
yapılan arazinin Ermeni mezarlığı olduğunu herkes biliyor:
“Mezarların taşlarının çoğu tahrip edilmiş. Kimileri de bu taşları evlerinin
duvarlarında kullanmışlar. Şimdi bu bölgede okul için kazı yapılıyor. Daha
derine inilirse daha çok kafatası ve kemik çıkar. Buranın bir Ermeni mezarlığı
olduğunu biliyoruz. Biz üzülüyoruz. Kim olursa olsun mezhebi, dini ne olursa
olsun burası tarihtir. Turizm amacıyla kullanılabilirdi. Her kepçe darbesinde
kemik çıkıyor. Tabii ki mezarlık üzerine okul yapılması saygısızlıktır. Köy
merası olduğu için de, köyün neye ihtiyacı varsa bu arazinin üzerine yapılıyor.
Okul buraya değil eski okulun yerine yapılabilirdi.”
|