Erdal Eren: Belediye İhalelerinden Haberimiz Olmuyor

Türkiye Müteahhitler Birliği (TBM) Başkanı Erdal Eren’in yalnızca iki cümlesinin içini doldurabilsek, “yolsuzluk“ enkazına ilk kepçeyi atmış oluruz. Eren, müteahhitlerin kamu ihalelerinden doğan 1.5 milyar YTL’lik alacaklarını henüz alamadıklarından yakınıyordu ki, laf lafı açtı. Türkiye’nin yatırım iklimini ortaya koyması açısından önce bana çok çarpıcı gelen o iki cümleyi sizinle paylaşacağım:

Eren: “Belediyelerin açtığı ihalelerden haberimiz bile olmuyor.”

Eren, “Yaklaşan belediye seçimleri nedeniyle inşaat sektöründe canlanma bekliyor musunuz?“ sorum üzerine, piyasada güvenirlik düzeyi tartışmalı 200 bin müteahhit olduğunu belirterek bu yanıtı veriyordu. Belediyelerin açtığı inşaat ihalelerinden müteahhitlerin üst örgütünün haberi olmayacak da bakkalların, kuyumcuların, tekstilcilerin mi haberi olacak?!

“Başkanlar cumhuriyeti”ne hoş geldiniz. Belediyeler kamu ihale yasasının dışına çıkarıldı ve “davetiye“ usulüyle, istedikleri firmaya ihale verebiliyorlar. TMB üyesi 144 müteahhit, dünyanın 66 ülkesinde iş yapıyor. Acaba bunların içinden kaç tanesi Türkiye’deki belediyelerden iş alabiliyor?

Sahte teminat mektubu

Gelelim Eren’in sözünü ettiğim ikinci cümlesine: “Libya ziyaretim sırasında görüştüğüm yetkililer, bir Türk firmasının kendilerine sahte teminat mektubu verdiğini söylediler.” Eren, ne yazık ki bu yüz kızartıcı bilgiyi, Libyalılara “Bize güvenin, geçmişi unutalım“ derken alıyor.

Geçen yıl Türk müteahhitleri yurtdışında 20 milyar dolarlık kontrat imzaladı. Libya, Katar ve Rusya ilk üç sırayı paylaştı. Bu yıl da sıralamada bir değişiklik beklenmiyor. Libya geçen yıl 4.9 milyar dolarla birinci sıradaydı, bu yıl imzaladığı kontratların tutarının 6 milyar dolara çıkması bekleniyor. Petrol gelirleri katlanan Libya’ya uluslararası müteahhitlik sektörünün ilgisi artıyor. Bu nedenle de İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, geçtiğimiz günlerde Libya lideri Muammer Kaddafi’ye yaptığı ziyarette, “Sömürgecilik tazminatı olarak size 20 yıl boyunca, her yıl 200 milyon dolar kredi açmak istiyoruz. Siz de ihaleleri İtalyan firmalarına verin“ diyor. Eren, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a “Libya’ya paket teklifle gidelim“ önerisi getiriyor; Ramazan’dan sonra Kaddafi’nin yanında olacaklar.

4 yıldır aynı sorun

Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Nazım Ekren başkanlığında, TOBB’un düzenlediği bir günlük “Sektörler Toplantısı“nda teminat mektupları, krediler, yurtdışı müteahhitlik kriterlerinin belirlenmesi, alacakların ödenmesi gibi 4 yıldır inşaat sektörünün tekrarladığı aynı sorunlar yeniden masaya geldi. 56 sektör temsilcisine 5’er dakika verilmişti.

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 60 müteahhitle yaptığı bir başka toplantıda Güneydoğu (GAP), Doğu (DAP) ve Konya Ovası (KOP) projelerine destek istediğini hatırlatan Eren, “İşlerimizi sürdürdük ama alacaklarımız birikti. Karayolları’na 2.5 milyar YTL ödenek ayırıldı, bunun 1 milyar YTL’si müteahhitlere ödenebildi“ diyor. İnşaat sektöründe talebin gerilemesi, konut stoklarının artması nedeniyle gerileme yaşanıyor.

Yüksek faiz ve maliyet artışlarıyla da bunalan müteahhit, yurtdışında çıkış arıyor. Eren, küresel pazara dikkat çekiyor: “Dünya müteahhitlik pazarındaki payımız yüzde 2’yi geçmiyor. Dünyanın en büyük 225 müteahhitlik firması içinde Türkiye’den 23, Yunanistan’dan 10 firma bulunuyor. Ancak iş hacmine bakarsak, Yunanistan’ın tek bir firması, hepimizin aldığı işler kadar ihale alabiliyor.” Türkiye’nin potansiyeli bu mu?