|
ürkiye'de önümüzdeki yıllarda ciddi miktarda bir enerji üretim açığı oluşabileceği öngörüsüyle özel sektörün bu alandaki yatırımları hızla artarken Ege Bölgesi'nin rüzgarı da adeta altın oldu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) uzun süre ara verdikten sonra geçtiğimiz 1 Kasım'da kabul ettiği rüzgar enerji santrali (RES) lisansı başvurularında Ege rüzgarı yatırımcıların adeta hücumuna uğradı. EPDK tarafından şu ana kadar elenenlerin ardından sayıları 752'ye düşürülen toplam başvuru sayısının 363'ünü Ege illerine yapılanlar oluşturuyor.
İzmir, 113 RES başvurusuyla başı çekerken Çanakkale 93 ve Balıkesir de 86 başvuruyla İzmir'i takip ediyor. Ege için yapılan 363 başvuruda yapılması planlanan toplam üretim miktarı ise, 33 bin 990 megawatt'ı(MW) buluyor. Her megawatt için 1.2 milyon dolar civarında yatırım yapılması gerektiği düşünüldüğünde bu başvuruların hepsine lisans verilmesi halinde yapılacak toplam yatırımın miktarı da 40 milyar doları geçiyor.
Ege'nin rüzgarına böylesine büyük bir talep gelirken Egeli işadamlarının da yeni yatırım gözdesi rüzgar enerjisi oldu. Türkiye'de rüzgar enerji santrallerine öncülük eden il olan İzmir'de toplam 4 bin 742 MW rüzgar enerjisi potansiyeli bulunduğu hesaplanırken, bölgeli işadamları bu potansiyeli değerlendirmek için harekete geçti. 1998 yılında Demirer Holding Çeşme'de 1.5 MW'lik santrali ile ilk rüzgar enerji santralini kurarken, bugün ağırlık Çeşme olmak üzere, rüzgar potansiyeli olan Urla, Karaburun, Aliağa, Bergama'da rüzgar enerji santrali kurmak için işadamları adeta kuyruğa girdi.
Sivri ve Zorlu önderlik ediyor
Samim Sivri ve Kemal Zorlu'nun Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptıkları Enda ve Güçbirliği Holding şirketleri rüzgar enerji santrali yatırımında öncü rolü üstlenirken, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) eski Başkanı Atıl Akkan, İzmir Ticaret Borsası (İTB) Başkan Vekili Barış Kocagöz, İnci Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şerife Eren, Akça Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Akça, Selçuk Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Eli Alharal ve Şınlak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsamettin Şınlak da rüzgar enerji santrali kurmak için EPDK'ya başvuran isimler arasında yer aldı. İzmir'de batık durumdaki Metaş'ı alarak ekonomiye tekrar kazandıran Cer Çelik de Bergama'da rüzgar enerjisi santrali kurarken, rüzgar enerji santralleri projesi üreten Ütopya firması da Bergama'da 2008 yılı içinde 15 MW'lık rüzgar enerji santralinin temelini atacak.
İlk santral İzmir'de kuruldu
Türkiye'de ilk rüzgar enerji santralini Demirer Holding, 1998 yılında Çesme'de 1.5 MW'lik santral ile kurdu. Bu kuruluşun hemen ardından Güçbirligi Holding 7.2 MW'lik Alaçatı Rüzgar Enerji Santrali'ni faaliyete geçirdi. Çeşme Yarımadası'nda 7.2 MW'si Güçbirliği Holding'e bağlı Ares firmasına, 39.2 MW'si Demirer Holding'e bağlı Mare Manastır'a, 1.5 MW'si Alize Enerji'ye ait olmak üzere toplam 49 MW'lik rüzgsantralı yatırımı bulunuyor.
ENDA 12 yıldır çalışıyor
Enda Holding Yönetim Kurulu Başkanı Samim Sivri, 1995 yılından bugüne 102 MW'lık rüzgar enerji santrali kurmak için müraacatta bulunduklarını söyledi. Bazı santralller için ellerinde lisans olduğunu, bazıları için de lisans beklediklerini dile getiren Sivri, enerji sektöründe rüzgar ile birlikte hidrolik ve termik santral projelerinin de sürdüğünü kaydetti. Rüzgar enerjisinin yenilenebilir ve çevreci olması dolayısıyla gelecekte daha çok tercih edileceğini açıklayan Sivri, yapılacak düzenlemelerle Avrupa'ya bile elektrik satılabileceğine dikkat çekerek, sektörde gelecek gördükleri için yatırıma karar verdiklerini söyledi.
Kocagöz'de Çeşme'de kuracak
İTB Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve ABK Enerji Sahibi Barış Kocagöz de, rüzgar enerjisi ile 1999 yılındana beri ilgilendiğini belirterek Çeşme'de santral kurmak için çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi. EPDK'dan lisans beklediklerini ifade eden Kocagöz, "Rüzgar geleceğin enerji kaynağı. Çevreye zararı yok ve Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını ortadan kaldıracak. Devletin de sektörü teşvik etmesi ve potansiyel gördüğüm için bu sektöre adım attım. Kısa sürede santrali kurarak üretime almayı planlıyorum" dedi.
Yatırıma hemen başlayacağız
Sel Enerji Üretim ve Dağıtım şirketini 2000 yılında kurduklarını ve 2001 ekonomik krizi nedeniyle yapamadıkları yatırımlara başlayacaklarını ifade eden Sel Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Eli Alharal, geleceğin sektörü olan rüzgar enerjisine yatırım yaparak enerjide büyümek istediklerini söyledi. Urla'da İtalyan ve Türk ortakları ile birlikte 172 MW'lık 200 milyon Euro'luk yatırımla santral kurmak için EPDK'ya başvurduklarını anlatan Alharal, lisansı almaları halinde hemen yatırıma başlayacaklarını kaydetti.
Şınlak 2 bin MW'lık santral kuracak
İlk rüzgar enerji santralinin müraacatını 2001 yılında yaptıklarını ve 1 Kasım tarihindeki başvuruları ile birlikte 2 bin MW'lık enerji santrali kurmak istediklerini dile getiren Şınlak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsamettin Şınlak da, gelecek vaadeden sektörde yer almak istediklerini söyledi. Rüzgar enerjisi ile yerli kaynağın kullanıldığını çevreye zarar verilmediğini ve üretimin kolay olduğunu ifade eden Şınlak, "Türkiye'nin bir çok yerinde rüzgar enerjisi santrali kurmak istiyoruz. EPDK'ya 7 müraacatımız oldu. Farklı şirketlerde ortaklarımızla birlikte lisans başvurusu yaptık. Alıncak lisans ve izinlerden sonra yatırımlarımıza başlayacağız" dedi.
2008'de yatırım planlanıyor
Enerji sektöründe de geleceğin enerjisi olarak bilinen rüzgar ve jeotermal enerjiye yatırım yapacaklarını ifade eden Akça Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Akça, Çeşme'de 100 MW'lık bir rüzgar enerjisi yatırımı için lisans başvurusu yaptıklarını söyledi. Başvurularının EPDK tarafından kabul edilmeleri halinde 2008 yılında yatırıma başlayacaklarını açıklayan Akça, "Başta, Çeşme Yarımadası olmak üzere Ege Bölgesi'nin rüzgar enerji potansiyeli çok yüksek. Avrupa Hükümetleri başta olmak üzere biz de bu sektöre yatırımlara teşvik var. Devlet alım garantisi veriyor. Biz de yatırımımızla Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmayı amaçlıyoruz" diye konuştu.
Enerjiye 100 milyon dolar
Yaklaşık 45 yıldır demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren ve son olarak da üretim yapmayan Metaş'ı satın alarak ekonomi kazandıran Cer Metal'de Bergama'da rüzgar enerji santrali kuracak. Cer Çelik İcra Kurulu Başkanı Zeki Tanyeri, Bergama ve iskenderun'da toplam 60 MW'lık santral kuracaklarını söyledi. Santralde ürettikleri elektriği Bergama'daki yüksek gerilim hattından İzmir-Işıkkent'teki fabrikalarına göndereceklerini dile getiren Tanyeri, şöyle konuştu:
"Enerji maliyetlerimiz çok düşmeyecek ama demir-çeliği rüzgar enerjisiyle üreterek çevreci bir şirket kimliği kazanacağız. Rüzgenerjisi ihtiyacımızın çok az kısmını karşılayacak. Doğalgaz ve kömürün de kullanıldığı santraller de kurmayı planlıyoruz. Bu şekilde enerjiye 100 milyon dolar yatırım yapmayı planlıyoruz."
Ortak yatırım olabilir
EBSO'nun eski Başkanı olan Aliağa Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Atıl Akkan da işadamlarının ortaklığı ile kurulan Aliağa Rüzgar Enerji Santrali A.Ş. (ALRES) firması ile Aliağa'da 50 megawatlik santral inşaati için EPDK'ya başvurdu. Başvuru sonucunu beklediklerini dile getiren Akkan, en az 50 milyon Euro yatırımla bu yatırımı hayata geçirmek istediklerini vurguladı. EPDK onayının ardından 6 ay içinde yatırıma başlanacağını ve 18 ay sonunda santrali faaliyete geçirmeyi planladıklarını anlatan Akkan, "Bu santralle Aliağa Organize Sanayi Bölgesi'nin toplam enerji ihtiyacının 4'te 1'lik bölümü rüzgardan karşılanacak. Projenin toplam yatırım bedeli 45-50 milyon euro. İspanyollar ve Almanlar proje ile yakından ilgileniyor. Ortak yatırım söz konusu olabilir" dedi.
Ütopya Bergama'ya kuracak
Ütopya Elektrik Ortaklarından Bahar Kaynakçıoğlu ise, rüzgar enerji santralleri için proje ürettiklerini belirterek, lisansını aldıklarını 15 MW'lık santralin de inşaatına 2008 yılında başlayacaklarını söyledi. 1 MW'lık rüzgar enerji santrali için 1.2 milyon dolarlık yatırım yapılması gerektiğine dikkat çeken Kaynakçıoğlu, Yaklaşık 20 milyon dolarlık yatırımla santrallerini Bergama'ya kuracaklarını kaydetti. Üretilen enerjiye devletin alım garantisi vermesi ve yatırımları teşvik etmesi ile birlikte sektörde yatırımların arttığını açıklayan Kaynakçıoğlu, kendilerinin de bu nedenle yatırım kararı aldıklarını, rüzgar enerjisinin geleceğin enerjisi olacağını sözlerine ekledi.
Ege'nin rüzgar açısından sahip olduğu potansiyelin yatırımcılarca da farkedilmesinin önemli olduğunu belirten Enda Holdig Genel Koordinatörü Metin Tuncay, EPDK'nın 1 Kasım'da aldığı başvuralarla ilgili eleme sürecinin 3-4 ay daha sürmesinin beklendiğini dile getirdi. EPDK'nın başvurularla ilgili yapılacak itirazları değerlendireceğini ve çakışan projeleri de elemeyi sürdüreceğini dile getiren Tuncay, bunun ardından kurulacak bu santrallerde üretilecek enerjinin aktarımı için TEİAŞ'ın iletim hat kapasitesi bakımından da projeleri inceleyeceğini ve asıl elemeyi bu aşamada yapacağının öngörüldüğünü söyledi.
TEİAŞ'ın iletim hattı altyapısının güçlendirilmesinin şart olduğunu dile getiren Tuncay, "Örneğin şu an Çeşme'de kurulu RES'lerin kapasitesi ile lisans alınıp yatırım aşamasında olanların üretim kapasitesinin toplamı 90 MW civarında. Oysa, Çeşme'de TEİAŞ'ın iletim gücü miktarı da bu kadar. 1 Kasım'da burası için yapılan müracatlarla birlikte Çeşme için TEİAŞ'ın hat iletim altyapısının 1000 MW'nın üzerine çıkması gerekiyor. Altyapı yetersiz olunca bunların hayata geçirilmesi mümkün gözükmüyor" dedi.
Yatırımın kalbi Çeşme'de atıyor
Rüzgar enerji santralinin ilk kurulduğu il olan İzmir, Elektrik Isleri Etüd Idaresi'nin yaptigi ölçümler sonrasi çıkarılan Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası'nda rüzgar potansiyeli en yüksek iller arasında yer aldı. Kentte toplam 4 bin 742 MW rüzgar enerjisi potansiyeli tespit edildi. Türkiye'de ilk rüzgar enerji santralini Demirer Holding, 1998 yilinda Çesme'de 1.5 MW'lik santral ile kurdu. Bu kuruluşun hemen ardından Güçbirligi Holding 7.2 MW'lik Alaçatı Rüzgar Enerji Santrali'ni faaliyete geçirdi. Çeşme Yarımadası'nda 7.2 MW'si Güçbirliği Holding'e bağlı Ares firmasına, 39.2 MW'si Demirer Holding'e bağlı Mare Manastır'a, 1.5 MW'si Alize Enerji'ye ait olmak üzere toplam 49 MW'lik rüzgsantralı üretimini sürdürüyor.
Maliyeti yüksek, elektriği ucuz
Rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının ilk yatırım maliyeti yüksek. Enerji Bakanlığı raporuna göre rüzgarda 1 megavat kurulu güç için 1.2-1.5 milyon dolar, kuruluş maliyeti söz konusu. Ancak, 10-12 yıl içerisinde yatırım maliyetlerini karşılayan bir rüzgar santralı bugünün fiyatları ile elektriğin maliyetini 2-2,5 centlere çekebiliyor. Türkiye'nin 170 milyar kilovatsaati (kWh) bulan elektrik tüketiminin, 2020 yılına kadar 500 milyar kWh'e çıkacağı tahmin ediliyor. Aynı tahminlere göre hidroelektrik ve rüzgar gibi yerli kaynaklara yapılacak yeni yatırımlar ile bu ihtiyacın yüzde 44'ü yerli, yüzde 56'sı yabancı kaynaklardan elde edilebilecek.
|
