|
stanbul’da gerçekleşen “Dünya Su Günü” töreninin kapanışında konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, 5. Dünya Su Forumu’na 16-22 Mart 2009 tarihinde İstanbul olarak ev sahipliği yapacaklarını belirterek, “Su İçin Farklılıkların Birleştirilmesi” ana teması ile yapılacak foruma 80 ülkeden 20 bin kişinin katılımını beklediklerini söyledi.
5. Dünya Su Forumu çerçevesinde “Bakanlar Konferansı”, “Yerel İdareler Konferansı ve “Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi” yapılması planladıklarını açıklayan Kadir Topbaş, 200 ülkenin bakanı ile başlıca dünya metropollerinin belediye başkanlarının katılacağı Su Forumu’na, ilk defa 15 devlet başkanının da katılmasının gündemde olduğunu kaydetti.
2009 Dünya Su formu dünyanın yaşadığı çevre sorunları için önemli bir çözüm platformu olacağına inandığını vurgulayan Başkan Topbaş, “Dünya Su Günü” toplantısının forum için önemli bir hazırlık çalışması özelliğini taşıdığına da dikkat çekti. Topbaş, “Bu toplantı, Dünya Su Formu’nun “Yerel İdareciler Kentsel Su Mutabakatı Taslak metninin” şekillendiği bir toplantı olmuştur. Dünya Su Formunda, dünya belediye başkanları ve yerel idarecileri ile “İstanbul Kentsel Su Mutabakatı” çerçevesinde bir araya geleceğiz. Bu mutabakat “küresel değişimler karşısında su yönetim stratejilerini” uygulamayı öngören bir metindir. Şimdi kamuoyuna sunacağımız taslak metin, Ağustos ayında gerçekleştirilecek Stockholm Su Haftasında, 2009 Su Formuna katılacak Dünya Belediye Başkanlarının imzalarıyla son şeklini alacaktır. Aslında bir taahhütname olan bu belgenin nihai şeklini 2009 yılının Mart ayında da ilgili Belediyelerin kurumsal desteğiyle açıklayacağız. Amacımız su konusunda karşılaştığımız sorunları idari organların, yasa koyucuların ve uluslararası toplulukların dikkatine sunmaktır” diye konuştu.
Stratejik bir kaynak olan suyun önemi her geçen gün arttığını ve dünyada su tüketimi 1950’den bu yana üç kat arttığını ifade eden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, su kaynaklarının kirlenmesinin ve yok olmasının sonucunda su bulmanın zorlaştığını, buna paralel olarak 232 milyon insanın yaşadığı 26 ülkenin susuzluk çeken ülkeler sınıfına dâhil olduğunu hatırlattı. Yaklaşık 1 milyar insanın, yani dünya nüfusunun beşte birinin fiziksel olarak su sıkıntısı yaşadığının altını çizen Başkan Kadir Topbaş, “2025 yılında 3 milyarı aşkın insan su kıtlığı ile karşı karşıya kalacak. Su kaynaklarının kuruması ile birlikte açlık tehdidi de büyüyecek. Bu sorunun çözümü için toplanacak 5. Dünya Su Formunun, Yerel İdareciler Mutabakat Bildirisi son derece önemli görüşleri içeriyor. İklim değişikliğiyle mücadele ve su sorunu çözümü ile ilgili olarak önemli açılımlar öneriyor” dedi.
“İstanbul Kentsel Su Mutabakatı” bildirisinin metni
Dünyanın dört bir yanından gelen belediye başkanları ve yerel idareciler olarak, küresel değişimler karşısında su yönetim stratejilerini uygulamayı öngören “İstanbul Kentsel Su Mutabakatı” için Mart 2009’da İstanbul’da bir araya geleceğiz. Ancak:
• Tarih boyunca suyun, çevresel sorunlara ve değişimlere uyum sağlamak açısından büyük şehirlerin yöneticileri için temel çalışma konusu olduğunu kabul ediyoruz.
• Dünya nüfusunun yarıdan fazlası şehirlerde yaşamaktadır. Hızlı nüfus artışı ve kentleşmenin insanımıza su temini ve şehir sağlığı hizmetleri veren su kaynakları ve su sistemleri üzerinde yeni zorlukları ortaya çıkardığını kabul ediyoruz.
• Bütün ülkelerde, uzun vadede düşünülen fakat farklı zamanlarda oluşan gelişmeler ve sorunlara ayrı ayrı çözüm bulunmaya çalışılması yüzünden genel olarak şu andaki şehir suyu kaynaklarının sürdürülebilirliğinin zorlaştığını biliyoruz. Kaynakların kötüye kullanımının sürekli artışı, kullanılabilir suyun tükenmesine yol açmakta, suyun eşit kullanımına engel olmakta ve çevre üzerinde olumsuz etki yarattığını biliyoruz.
• Su, şehir sağlığı, hijyen, sağlık ve refah arasında güçlü bir bağlantı olduğunu biliyoruz. Ancak bugün dünya üzerindeki 1 milyar kişinin yeterli su kaynaklarından yoksun kaldığını, yine çok sayıda kişinin şehir sağlığı hizmetlerinden yararlanamadığını göz önünde bulundurmalıyız.
• Kentsel su sorunlarının içeriğinin, kapsamının ve dinamiklerinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında farklılık gösterdiğini kabul ediyoruz. Finans konusu gelişmekte olan ülkeler için temel sorun iken, gelişmiş ülkelerdeki şehirlerin çoğu nüfusun ihtiyacını karşılamada yetersiz kalan sistemler ile uğraşmak zorundadırlar.
• İklim değişikliği ve çeşitliliğinin yeni ve değişen şekillerinin deniz seviyesi ve fırtınalar, hava sıcaklıkları, yağış şekilleri, akarsu rejimi, yeraltı suyunun dolması, olağandışı olaylar, kirlilik riskleri gibi kentsel su döngüsünün her yönünü etkileyeceğini anlıyoruz.
• Kentsel su yönetimi ile ilgili sosyal içerik, yoksulluk, uygulanabilirlik, kamunun tercihi ve kabul edilebilirlik gibi karmaşık sosyo- ekonomik konuları anlamaktayız.
• Yerel idareciler olarak, kendi yasal yetkilerimiz dahilinde, kararlı olarak risklerin belirlenmesi ve yönetimi için vatandaşların temel su uyumu öğelerinden doğan olası haklarının ele alınmasının öneminin farkındayız.
• Çevresel sorunların daha iyi yönetimi için yapılan su ile ilgili temel çalışmaların, yoksulluğun azaltılması, Binyıl Kalkınma Hedeflerine ulaşılması ve biyolojik çeşitlilik ve doğal sistemlerin korunması için çok önemli olduğunu biliyoruz.
BELEDİYE BAŞKANLARI OLARAK ÇALIŞACAĞIMIZI TAAHHÜT ETMEK ADINA İLAVE OLARAK YAPACAKLARIMIZ:
• Ulusal hükümetlerimize, yerel idarelerin iklim değişikliğine ve diğer risklere karşı önlem almakta yasal yetki ve kurumsal kapasitelerinin yeterli olduğunu garanti etmeleri için çağrıda bulunacağız.
• Su uzmanlarını, mühendislerini ve bilim adamlarını iklim değişikliği etkisi altındaki nüfusu yoğun şehirler için daha ileri sistemler geliştirmeye teşvik edeceğiz.
• Yerel hükümetleri ve uluslararası mercileri, yerel idarecilerin rolünü sağlamlaştırma amacıyla, nehir havzalarının yönetimi için etkin sistemler kurmaya çağıracağız.
• Tarım, Orman ve Enerji Bakanlıklarını ve diğer sektörleri, ortak bir bakış açısıyla, kentsel alanları etkileyen hidrolojik döngü üzerindeki siyasi tercihlerinin etkilerini, dikkate almaya davet ediyoruz.
• Ulusal ve uluslararası altyapı yatırımcılarından, su konusundaki gerekli düzenlemeler yapmak, sağlık koşullarını geliştirmek, yağmur suyu ve şehirlerin altyapısı için önemli bir unsur olan ve beklenen iklim değişikliği konusunda gerekli yatırımları yapmalarını isteyeceğiz.
• Diğer belediye başkanlarını ve yerel idarecileri; şehirlerin iklim değişikliğine uyumuna yardımcı olacak su sistemlerinin yönetimi konusunda uyum planı geliştirmek ve bu planı uygulamaya koymak için bizlere katılmaya davet edeceğiz.
SU YÖNETİMİNE UYUM YOLUNDA ETKİLİ STRATEJİLER GELİŞTİRMEYE ACİL İHTİYACIMIZ OLDUĞU GERÇEĞİNİ KABUL EDEREK, HER BİRİMİZ KENDİ YETKİMİZ ÇERÇEVESİNDE TAAHHÜT EDERİZ Kİ;
- Gelişen sorunları ve fırsatları belirleyeceğiz.
- Uyum planları geliştireceğiz.
- Hedefleri belirleyeceğiz.
Devamı bu bildirinin ekinde beyan edildiği gibidir.
EK
İstanbul Kentsel Su Mutabakatı’nı imzalayan Şehir, yetkileri ve kaynakları kapsamında, Altıncı Dünya Su Forumuna kadar olan dönemde, kendi su yönetim sisteminin iklim değişikliği de dâhil olmak üzere küresel değişimlere uyum sağlamasını üstlenir.
Karşılaşılacak Sorunları Teşhis Etmek:
İşbu şehir, aşağıdaki maddeleri içeren, su kaynaklarını ve hizmetlerini etkileyebilecek sorunların değerlendirmesini yapacaktır
• İlgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak, nüfus ve arazi kullanımında meydana gelen değişimlerin değerlendirilmesi;
• Güvenli içme suyu ve altyapı eksikliği çeken kent sakinlerinin belirlenmesi;
• Sudan kaynaklanan sağlık sorunlarına en fazla maruz kalan şehir sakinlerinin belirlenmesi;
• Altyapı ihtiyaçları ve bunların nasıl finanse edileceği hakkında çalışma yapılması;
• Eskiyen altyapıların tespit edilmesi;
• Sektör baskıları dâhil, entegre yönetimi engelleyen hususların belirlenmesi;
• Su kaynaklarından denize kadar şehri etkileyen hidrolojik faktörler için en iyi iklim tahminlerinin yapılması;
• İklim ve küresel değişimlerle ilgili önemli senaryolara göre, şehrin su kaynaklarının hizmet verme kapasitesinin değerlendirilmesi. İklimle bağlantılı diğer risklerin ve su yönetimi ile ilgili olası faydaların ve belirsizliklerin tespit edilmesi;
• Kirlenme ve sudan kaynaklanan felaketler için hassasiyet değerlendirmesi yapılması;
• Düzenleyici çerçevenin ve kurumsal kapasitenin değerlendirilmesi.
Uyum planlarının geliştirilmesi:
Şehir aşağıdaki konularda ve benzeri konularda, aşağıdaki maddeleri içeren uygulanabilir, uyum planı veya planları geliştirecektir:
• Kentleşme ve küresel değişimlerden kaynaklanan belirsizliklere ve değişikliklere cevap verilmesini sağlayacak su, şehir sağlığı ve yağmur suyu yönetimi tekniklerinin gözden geçirilmesi;
• Yeni depolama tesisleri, sürdürülebilir yeraltısuyu çıkarma, havzalar arası su nakli, suyun korunması, suyun geri dönüşüm ve tuzdan arındırma yoluyla, gelecek için esnek su tedariki yöntemlerinin çeşitlendirilmesi;
• Su sistemleri arasında bütünlüğün sağlanması;
• Verilen hizmetin ödenebilirliğini sağlayacak şekilde, masrafını geri çıkarma temeline dayanan etkili, verimli ve sürdürülebilir kentsel su sistemleri için yeni ve tekrar tasarlanmış altyapılara yatırım yapılması;
• Sudan kaynaklanan sağlık sorunlarının kent sakinlerini daha az etkilemesinin sağlanması;
• Şehir gelişimi ve iklim değişikliğinin toplam etkisine karşı çevrenin entegre yönetim yoluyla korunması. Önemli su yaşam alanlarının yaşamının devam ettirilmesi;
• Su kaynaklarını ve biyolojik çeşitliliği korumak amacıyla arazi kullanımının sınırlandırılması;
• Su verimliliğini ve yeniden kullanımını optimize etmek için, yeni yöntemler ve ürünlerde tekrar kullanmak ve kirliliği önlemek için sanayi ve iş dünyası ile birlikte çalışma;
• Taşkın kontrolü, kanalizasyon iyileştirmeleri, afet anında yapılacaklar ve deniz seviyesinin yükselmesine karşı planların geliştirilmesi;
• Sıradışı olaylara direnmesini ve değişen koşullar altında görevini yerine getirmesini sağlayacak şekilde, gerekli olduğu üzere, altyapının tekrar tasarımı ve yapılanması için plan yapılması;
• Sudan kaynaklanan afetlerin yarattığı hasarları azaltmak için yapısal ve yapısal olmayan risk yönetimi planlarının/önlemlerinin kurumsallaştırılması;
• Uygun mali mekanizmaların araştırılması;
• Yönetişimin iyileştirilmesi;
• Çok çeşitli paydaşlarla birlikte çalışma;
• Teknolojik yeniliklerin uygulanması.
Hedeflerin belirlenmesi:
Şehir, tabi olduğu kanunlar uyarınca, içinde bulunduğu koşullara göre ve tamamen gönüllülük temeliyle, Uyum Planlarının desteklenmesi ve uygulanması için özel hedefler belirleyecektir.
• Su kaybı miktarının x yılına kadar %x azaltılması;
• İnsan kullanımı için su tedarik miktarının x yılına kadar %x artırılması;
• X yılına kadar kişi başına düşen evsel su kullanımının %x’nın tasarruf edilmesi;
• X yılına kadar uluslararası temelde kabul edilmiş su kalitesi standartlarının sağlanması;
• X yılına kadar evsel atıkların toplanmasını %x’a çıkarma ve arıtımını %x’a çıkarma;
• Her yıl endüstriyel atıkların %x’nın denetlenmesi;
• X yılına kadar eko sistemler için yeterli miktarda suyun sağlanması.
• Suyla ilgili afetlerin verdiği hasarların (GSYİH) Gayrisafi Milli (ve/veya bölgesel) Hâsıla’nın % x’den %5’in de altına indirilmesi.
5. Dünya Su Forumu (2009) ve 6. Dünya Su Forumu (2012) arasındaki dönemde, Şehir iklim değişikliklerine ve küresel değişikliklere uyumun kolaylaştırılması amacıyla, su sistemi çalışmalarında gerekli kapasitenin oluşturulması için diğer yerel makamlarla birlikte bir büyük şehirler çalıştayı düzenleyecektir, küçük şehirlerse düzenlenen bu çalıştaylara katılacaktır.
|
