|
Doğa-kültür-insan arasındaki yaşamsal uyumun savunucusu olan ÇEKÜL, 150 yerleşimdeki temsilcileri ve onların etrafında örgütlenen yüzlerce gönüllüsünün gücüyle, 25 yılda sayısız projeyi Türkiye'nin geleceğine armağan etti.
Yerelde örgütlenmenin gücüne inanan ve yerelin kendi kaynaklarını kullanarak koruma hareketinin hızlanmasını sağlayan ÇEKÜL, 2000 yılında Tarihi Kentler Birliğinin kurulmasına ve yerel yönetimlerin koruma konusunda bilinçlenmesine öncülük etti. Kent Atölyeleri ile yerel ustaların yetişmesini ve yerel malzemenin kullanılmasını sağladı. Tarihi Kentler Birliğinin yoğun katkılarıyla yürütülen “Her Kente Bir Kent Müzesi” hareketiyle kentlilik bilincini destekleyecek müzelerin, Türkiye’nin pek çok kentinde açılmasına destek verdi.
ÇEKÜL, 'koruma-değerlendirme-yaşatma' amacıyla hazırladığı projelerini hayata geçirmek ve sonuç almak için 'kamu-yerel-sivil-özel' kesimlerin birlikteliğini öncelikli stratejisi olarak belirledi. Çalıştığı bütün kentlerde saptanan hedefleri, Tarihi Kentler Birliği ve Kentsel Strateji ile birlikte yerelde de uygulanır hale getirdi.
 Metin Sözen: Savaşlar kültürel mirası yok ediyor
"Çalışmalarımızı; doğa, kültür, eğitim, örgütlenme ve tanıtımı içeren 5 ana başlık altında yürütüyoruz. Küçük büyük demeden Anadolu’nun neredeyse tüm yerleşim birimlerinde çalışıyoruz. Kültür öncelikli bir toplum olabilmek için hep yeni hedefler belirliyoruz" diyen ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, ÇEKÜL'ün 25'inci yılı için şu değerlendirmeyi yaptı:
"ÇEKÜL’ün 25. yılını, Tarihi Kentler Birliği'nin 15. yılını, bu işe başladığımız Safranbolu’nun 40. yılını, Bursa’nın 30. yılını, Kentsel Stratejinin 10. yılını ve Türkiye’de bir ilk olan YAPEX Koruma Fuarı ile geliştirdiğimiz işbirliğinin 5. yılını kutluyoruz. Bunlar Türkiye’deki koruma tarihinin eşik noktalarıdır. Her yeni eşik noktasında bir öncekiyle hesaplaşarak 25 yılı geride bıraktık. 25. yılımızda ise öncelikli gündemimiz, Büyükşehir Yasasından sonra mahalle olan köylerimizin, kırsal yaşam değerlerimizin sürekliliği ve korunması. Her kentin ruhu bulunduğu coğrafyaya göre değişir, şekillenir. Zaman çok değerli bir varlığımızdır. Yerelin dinamiklerini yine orada yaşayanlar bilir. Coğrafyayı, kültürleri tanımadan alınan kararlar bizleri yanlışa götürür. Türkiye’nin bu yanlışları düzeltmekle geçirecek zamanı yoktur. Yapılan yanlışları düzeltmek ise yıllar alır. Geçtiğimiz günlerde TKB Buluşması için Çanakkale'ye gittik ve barışı konuştuk. Ülkede barış, insanlar arasında barış, kültürler arasında barış olduğu zaman ancak kültür oluşur. Savaş halinde kültürler yok olur ve savaşlar toplumları geri götürür. Kültür barışın ön koşuludur. Kültürel mirasın korunmasındaki öncelikli değer de barıştır".
 Korumadan eğitime ÇEKÜL
Her şeyin başlangıcı, Safranbolu: Avrupa Konseyi 1975 yılını “Geçmişimiz İçin Bir Gelecek” sloganı ile mimarlık yılı ilan ettiğinde, bunu takip eden Sözen ve arkadaşları; o zaman henüz kent bütününün koruma altında olmadığı Türkiye'de, Safranbolu’nun tarihsel dokusunu yaşatan tüm mahalleleri korumaya alındı. Ve Safranbolu, bu çalışmanın sonunda, ilk kez kent bütünü olarak UNESCO Dünya Mirası listesine girdi.
 ÇEKÜL Akademi: Kültürel ve kentsel koruma alanında çeşitli eğitim programlarını hayata geçirmek üzere 2009 yılında kurulan ÇEKÜL Akademi, Tarihi Kentler Birliği adına hazırladığı eğitimlerde belediyelerin teknik kadrolarından 2 bin kişiye eğitim verdi.
 Bilgi Ağacı: Eğitim, ÇEKÜL'ün ana başlıklarından biri. Kültür ve doğadan beslenen eğitim çalışmaları; çağdaş yöntemlerle oluşturulan eğitim içerikleriyle çocuk ve gençlere aktarılıyor. ÇEKÜL 25 yıldır yaklaşık 5 bin öğrenciye ulaştı.
 Kent Çalışmaları: Kentsel ölçekteki bilgi ve deneyimler, 2013 yılından itibaren “Kent Çalışmaları” başlığı altında toplandı. Çeşitli kentlerde düzenlenin çalıştaylar ile kentsel müdahalelerin demokratik ve katılımcı bir ortamda tartışılmasını sağlanıyor.
 Çarşamba Kent Toplantıları: Anadolu kentlerinde devam eden koruma çalışmalarına yön vermek için ÇEKÜL Evinde düzenlenen Çarşamba Kent Toplantıları ile bilim insanları, uzmanlar ve kent temsilcileri biraraya geliyor, belirlenen sürecin nitelikli yaşama geçmesini sağlıyor ve yol haritalarını kesinleştiriyor.
 7 Ağaç Ormanları: Yaşamsal kaynakların dengeli kullanımı ve sürekliliği için, tüketim alışkanlıklarının gözden geçirilmesi bilincini uyandırma amacıyla kuruluş yıllarında 92 Ormanı ve ardından da 7 Ağaç Ormanları programı kapsamında doğaseverlerin desteğiyle Türkiye’nin farklı yerlerinde 4 milyon fidan dikildi. ÇEKÜL, 25'inci yılında yeni bir kampanya daha başlatacak ve İstanbul Kavacık'ta 1992 yılında oluşturulan “92 Ormanı”na, İstanbullularla birlikte 2000 fidan daha dikecek.
 ÇEKÜL Vakfı Bilgi – Belge Merkezi
ÇEKÜL Vakfı bünyesinde 1990 yılından bu yana oluşturulmuş ve gelişimine devam eden Bilgi ve Belge Merkezi; kitaplar, afişler, tezler, makaleler, raporlar, ayrı basımlar, dergiler, fotoğraflar, kartografik belgeler ve elektronik belgeleri barındırıyor. Tüm belgeleri genelde bağış yoluyla edinerek genişleyen merkezde 10.000 kitap, 8.500 fotoğraf, 1.100 CD, 400 afiş, 100 farklı dergi, çeşitli makaleler, tezler, raporlar, kartografik belgeler bulunuyor. ÇEKÜL Vakfı Kitaplığı bünyesinde ayrıca Mimar Sinan’ın hayatı ve eserleri üzerine derlenmiş olan Sinan’a Saygı koleksiyonu da mevcut. Vakıf, 2016 yılından itibaren dijital arşiv sistemi ile tüm belgelerini araştırmacıların kullanımına sunacak.
|
