Foto: Nurten Aslan (AA)
Çin Seddi'nden sonra en uzun olma özelliği taşıyan
tarihi Diyarbakır surlarını köyden göç eden bazı aileler farklı
amaçlar için kullanıyor. Oyma, kabartma motifler ve yazıtlarla bezeli ve sönmüş
bir volkan olan Karacadağ'dan çıkan bazalt taşlarla yapıldığı
için bozulmadan bugünlere gelebilen Diyarbakır surlarını kimi kümes, kimi ağıl,
kimi de ahır olarak değerlendiriyor. Özellikle İçkale
bölgesinde tarihi surların kapısında bir at, penceresinde bir keçi ve tavuk,
taşlarının üzerinde ise saman torbaları görmek mümkün.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel
Sekreteri Abdullah Sevinç, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
tarihi surların nefes almasını sağlamak amacıyla İçkale bölümünde TOKİ, Valilik
ve Sur Belediyesi işbirliğiyle Kentsel Dönüşüm Projesi'ni
hayata geçirdiklerini, proje kapsamında yaklaşık 150 bin metrekarelik bir alanda
kamulaştırma çalışmalarını başlattıklarını söyledi. Kamulaştırmanın 113 bin
metrekarelik bölümünün tamamlandığını, kamulaştırma için şimdiye kadar 3 milyon
lira ödeme yapıldığını anlatan Sevinç, alanda bulunan 352 yapıdan 41'ini
yıktıklarını, 111 gecekondu sahibinin de TOKİ'nin yaptığı evlerden istediğini,
vatandaşların yeni evlerine geçer geçmez yıkımı yapacaklarını kaydetti.
Büyükşehir Belediyesi olarak alandaki yıkımlar için yaklaşık 1.5 milyon lira
harcama yaptıklarını aktaran Sevinç, İçkale'deki bütün bölgeyi yıkarak tarihi ve
kültürel miras olarak değerlendirip turizme kazandırılması ile ilgili
çalışmaları sürdüreceklerini aktardı. 2
bin 200 konutun yıkılması gerekiyor
Tarihi surların tamamen temizlenmesi için 2 bin 200 konutun yıkımının
gerçekleştirilmesi gerektiğini bildiren Sevinç, bu konutların büyük çoğunluğunun
gecekondu olduğunu vurguladı. Konutların yıkımıyla beraber surların daha da
görünür hale geleceğini, bu konuda gerek Valilik, gerek İl Özel İdaresi ve
gerekse de ilgili bakanlıklarla çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Sevinç, şöyle
konuştu: ''Bu kapsamda ürettiğimiz projelerle
ve dış kaynak da bulabilirsek çalışmaları hızlı bir şekilde yapacağız. surların
restorasyon çalışması da çok önemli. Bunun için 130 ile 150 milyon lira arasında
bir rakamdan bahsediliyor. Anıtsal yapıların şu anda restorasyonu Vakıflar,
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve belediyemizce kısmen yürütülüyor. Surların hem
temizlenmesi hem de restorasyonu için ise toplam 500 milyon lira lazım. Tarihi
surlar düzenlendiği zaman artık Diyarbakır'ın turizm potansiyeli açısından,
tarihi ve kültürel açıdan büyük bir patlama yapacağına inanıyoruz.''
En büyük
sıkıntı surlarda hayvancılık ''En büyük
sıkıntı burada özellikle kente olan göçle birlikte vatandaşlarımızın büyük
çoğunluğunun tarihi surlarda hayvancılık yapması. Tarihi surlarda en büyük
sıkıntımız hayvancılık yapılması. Kimisi kümes, kimisi ahır kimisi de ağıl
olarak kullanılıyor'' diyen Sevinç, burçların içerisinde hayvanların bulunduğunu
aktardı. Hayvanları kısmen boşaltmaya çalıştıklarını anlatan Sevinç, ''Alanları
temizlemeden de boşaltmak mümkün değil. Vatandaşlarımızın en büyük sıkıntısı da
burada daha çok hayvancılıkla uğraştıkları ve tarım yaptıkları için maalesef
böyle bir sıkıntı var'' diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Gül'ün Diyarbakır
gezisi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün
Diyarbakır'a yaptıkları geziyi çok önemsediklerini, Cumhurbaşkanı Gül'ün
özellikle de Diyarbakır surlarını himayesine almasının çok sevindirici olduğunu
söyleyen Sevinç, surların korunması, restorasyonu ve gelecek kuşaklara
aktarılması konusunda işbirliğinin sağlanması gerektiğini vurguladı. Surların
UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Ön listesine alındığını dile
getiren Sevinç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Bunlarla ilgili
çalışmaların tümünü yapabilir ve kültür miras listesine aldırabilirsek
Diyarbakır surlarını, kentin geleceği açısından bizim önemsediğimiz ticaret
turizm kongre merkezi olması açısından da büyük bir öneme haiz olacak. Surların
devamı olan İçkale bölgesi arkeoloji müzesi yapılacak. Burası Fransa'daki Louvre
Müzesi gibi her yıl milyonlarca insanın gezebileceği bir yer olabilir. Bu da
kente büyük bir ekonomik girdi sağlar. Bizim sayın Cumhurbaşkanından
beklentimizi kısa sürede buradaki tarihi ve kültürel mirasımızın restorasyonla
işlevlendirilmesi ve dünya hizmetine sunulmasıdır.
Cumhurbaşkanının himayesine alması çok önemli. Çünkü bundan sonraki bütün
buradaki çalışmaları sayın Cumhurbaşkanımızın bilgisi dahilinde yapılacak ve bu
konuda sürekli bilgi akışı olacak. Bizzat kendisi buradaki çalışmaların ne
aşamada olduğunu denetleyeceği için bu konuda da bütün kamu kurum ve kuruluşları
ve belediyelerimizin ortak işbirliği yapması ve bu çalışmaların sonucunu
Cumhurbaşkanına iletmesini önemli bir çıktı olarak görüyoruz. Cumhurbaşkanımızın
görev süresi bitmeden de sanırım bu alanların tümünün tarihi ve kültürel miras
olarak kazandırılması söz konusu olacak diye düşünüyorum.''
''Bizim sayemizde buralar korundu''
Tarihi surlarda hayvanlarını besleyen
vatandaşlar ise uzun yıllardır surları kullandıklarını belirterek, ''Bizim
sayemizde buralar korundu'' dedi. Hem hayvanlarını barındırdıklarını hem de
surların bakımını yaptıklarını ifade eden vatandaşlar, ''Biz olmazsak buraları
uyuşturucu içicileri mesken tutardı. Bize belediye tarafından tebligat yapıldı.
En kısa sürede boşaltmamız lazım'' diye konuştular.
|