‘Devletin Destekleri Raylı Sistem Yatırımlarını Artıracak'

Dünya Gazetesi'nden Esra Özarfat'ın haberine göre, raylı sistemlerle ilgili yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı’nı değerlendiren RAYDER Başkanı Taha Aydın, sektör olarak kararı olumlu bulduklarını, yatırımların artmasıyla sektörün canlanacağını söyledi. Öte yandan Aydın, belediyeler tarafından 25-30 yıl süren geri ödemelerin 5-10 yılda tamamlanacağına da dikkat çekti.

Bakanlar Kurulu’nun, Şehir İçi Raylı Ulaşım Sistemleri, Metrolar ve Bunlarla İlgili Tesislerin Ulaştırma Bakanlığı’nca Devralınması ve Tamamlanmasını Müteakip Devri ile İlgili Şartların Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Kararı, önceki gün Resmi Gazete’de yayımlandı. Yapılan düzenlemeyle, devralan kuruluş, merkezi yönetim bütçesinden karşılanan proje maliyetlerinin ifa edildiği tarihe kadar, devredilen projeden sağlanan tüm brüt gelirlerini Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen banka hesaplarına aktaracak.

Raylı Ulaşım Sistemleri Derneği (RAYDER) Başkanı Taha Aydın, kararı değerlendirdi. Aydın, daha önce İzmir gibi bazı illerde benzer bir uygulamanın yapıldığını hatırlatarak, “Ancak bu kez ödeme noktasında değişiklik yapıldı. Devlet zorda kalan ya da kendi tarafından gerekli gördüğü projelerde altyapıyı üstleniyor. Ama aracı belediye alıyor ve işletmeye başlıyor, bakanlık da projenin altyapı yatırım borçları ödenene kadar belediyelerin buradan elde ettiği brüt gelirlerin yüzde 15’ini alıyordu. Yapılan değişiklikle buradan elde edilen brüt gelirin tamamını bakanlık alacak. Bu da belediyeler tarafından 25-30 yıl süren geri ödemelerin 5 ya da 10 yılda bitirilmesini hedefl iyor” dedi.

“Brüt gelir yerine brüt kâr denmeliydi”

Türkiye genelinde pek çok belediyenin raylı sistemlerle ilgili projeleri bulunduğunu, ancak gelirleri sınırlı olduğundan pahalı yatırım yapma şansları bulunmadığına vurgu yapan Taha Aydın, “Yalnız burada brüt gelir yerine brüt kâr denseydi daha anlaşılır olacaktı. Belediyeler; vergi, elektrik, personel giderleri, işletme ve bakım giderleri gibi sabit aylık giderlerini aylık cirosundan düşerek kalan bedelin tamamını devlete verecek. Bu mantıklı bir yaklaşım. Brüt gelir denilince elde edilen toplam gelirin devlete verilmesi gibi bir algı oluşuyor. Böyle bir durum yok. Karar, belediyelere bir yük getirmeyecek. Gücü olmayan belediyeleri hem teşvik etmek hem de desteklemek amacıyla çıkarıldığını düşünüyoruz. Sektör için olumlu. Sektörü canlandırıcı ve sektöre ivme kazandırıcı ve yatırımları artırıcı bir karar. Canı gönülden destekliyoruz” diye konuştu.

Raylı sistemler kendini 6,5 kat daha hızlı amorti ediyor

Tramvay gibi üst yapı yatırımlarının daha kolay yapılabildiğini, fakat Ankara, İstanbul gibi illerdeki metro çalışmalarının maliyetli yatırımlar olduğuna değinen Aydın, bu yatırımların belediyelerin tek başına altından kalkabileceği yatırımlar olmadığını, yurtdışında da bu sürecin devlet destekli yürütüldüğünü anlattı. Ancak bakanlığa başvuran her belediyenin projesinin kabul edilmeyeceğine dikkat çeken RAYDER Başkanı Aydın, yatırımların devredilmesinin Bakanlar Kurulu kararı gerektirdiğinin altını çizdi. Karayolu ve raylı sistem taşımacılığı arasında elektrik ve işletme maliyetleri de dahil 6.5 kat fark olduğunun altını çizen Taha Aydın, raylı sistemlerin pahalı yatırımlar olmasına rağmen kendini 6.5 kat daha hızlı amorti ettiğini vurguladı.