| Fotograflar: Selçuk Yıldız (AA) |
Kapadokya Milli Parkı içinde yer alan Nevşehir'in merkeze
bağlı Göreme beldesi Aydınlı Mahallesi Çakmaklı Sokak'ta 2010
yılının Aralık ayında, doğal etkenler nedeniyle çöken 25 metre yüksekliğindeki
peri bacası için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
restorasyon projesi hazırlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları
ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bağlı Kayseri Rölöve ve Anıtlar
Müdürlüğü tarafından peri bacasının restorasyon projesinin ihalesi, 437
bin 470 lira sözleşme bedeli ile gerçekleştirildi. Mimsan Mühendislik
İnşaat ve Seramik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Restorasyon uzmanı
Yüksek Mimar Faruk Sağcan tarafından yürütülecek olan
çalışmalarla çöken peri bacası yeniden ayağa kaldırılacak.
''İçinde insan yaşasaydı çökmeyecekti''
Göreme Turizm Geliştirme Kooperatifi
Başkanı Mustafa Durmaz, restorasyon çalışması yapılacak çöken
peri bacasının içinde insan yaşamadığı için çöktüğünü ileri sürerek, ''İçinde
insan yaşamasına izin verilseydi bu peri bacası çökmeyecekti ve bu kadar para
harcanmayacaktı. Göreme'de içinde insan yaşamadığı için bakımsız kalan, kaderine
terk edilmiş, her an çökebilecek 10 kadar peri bacası daha var'' dedi.
Durmaz, Milli Emlak Müdürlüğü Hazine avukatının girişimleri ile Göreme'deki
peri bacalarının içinde yaşayan birçok insanın çıkarılıp, yaklaşık 25 yıl önce
peri bacalarının hazineye devredildiğini vurguladı. Bu nedenle peri bacalarının
yıllardır bakımsız kaldığına dikkat çeken Durmaz, yağmur ve kar suları gibi
çevresel etkenlerle peri bacalarının tahrip olmaya başladığını, ancak çökünce
restorasyon çalışmaları yapıldığını ifade etti.
Kullanım parası uygulaması tepki çekiyor
Mülkiyeti 1960'lı yıllarda kendine ait olan ve daha sonra hazineye kaydedilen
peri bacasının içinde yaşayan 86 yaşındaki Ahmet Aydınlı,
beldede halen peri bacası evlerde yaşayan birkaç kişiden biri. Peri bacalarını
asıl koruyanların ve asıl sahiplerinin kendileri olduklarını belirten Aydınlı,
1960'lı yıllarda yaşadığı peri bacası evin kendisinin olduğunu, daha sonra
elinden alınarak, hazineye devredildiğini ve kendisinden de kullanım parası
alınmaya başlandığından yakındı. Yaşadığı evi yaşatabilmek için, korumak için
bir servet değerinde para harcadığını ifade eden Aydınlı, ''Burası benim kendi
tapulu malım. Hem koruyorum hem de bir de üstüne Milli Emlak'a kira ödüyorum''
dedi. Eşi Sultan Aydınlı da kıt kanaat geçinmekte olmalarına
rağmen tapulu malları için kira verdiklerini bunun haksız bir uygulama olduğunu
dile getirdi. Yaşadığı peri bacası evden
1960'lı yıllarda çıkarılan 81 yaşındaki Seyit Özgür de, sadece
yaşadığı yerin değil, tarımda gübre için kullandığı güvercinliklerinin de
elinden alındığını ve 17 yıldır hazineden geri alabilmek için yargı aracılığıyla
mücadele etmekte olduğunu ifade etti. Özgür, Göreme'deki peri bacası evlerin,
kayaların ve kaya damların kendilerine 300 yıldır dededen, babadan kaldığını
belirtti.
|