|
Çin’de geçen hafta başlayan ‘Pekin 2008 Olimpiyat
Oyunları’nın son yıllarda hızlı büyüyen ülke ekonomisine ciddi katkı yapması
bekleniyor.
Son yedi yıllık dönemde başta Pekin olmak üzere Çin’de toplam
43.1 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Bu rakam olimpiyat tarihinde bir rekora
işaret ediyor. Analistler tüm bu yatırımların Çin’e önümüzdeki dönemde 450
milyar dolara yakın katkı yapmasını bekliyor. Bu da Çin’in 1’e 10 kazanacağını
ortaya koyuyor.
37 stadyum yapıldı
Altyapı, spor tesisleri, tarihi ve
turistik merkezlere yapılan yatırımların, istihdamı, bölgedeki ekonomik
faaliyetleri ve turizm gelirlerini ciddi oranda artırması bekleniyor.
Olimpiyat sayesinde elde edilen bilinirlik ve tanıtımla turizm
gelirlerinin yıldan yıla artacak olması, oyunların ülkeye yapacağı katkıların
başında geliyor.
Bundan yedi yıl önce olimpiyatları düzenleme hakkını alan
Çin, hızlı hareket ederek, kapsamlı bir planı uygulamaya soktu. 10 bin 500
sporcunun yarışacağı 302 müsabakaya ev sahipliği yapmak için 37 spor tesisi
yapıldı. Başkent Pekin için 7 yıllık dönüşüm planı uygulandı. ‘Bir dünya, bir
rüya’ sloganıyla 43.1 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Pekin’in yanı
sıra başta Hong Kong olmak üzere 6 farklı kent etkinliklere hazırlandı.
Çin’de “Pekin Olimpiyat Aksiyon Plan Komitesi” tüm yatırımları üstlenerek,
tek merkezden koordine edilmesini sağladı. Yerli ve yabancı mimarlarla
çalışıldı. Olimpiyat Parkı, 37 yeni stadyum ile pek çok meydan inşa edildi, 32
yeni bina yapıldı.
Ulaştırma devrimi!
Olimpiyatlar öncesi Pekin’in ulaştırma
altyapısı adeta baştan yaratıldı. 1.1 milyar dolarlık yatırımla bu konuda ciddi
yeniliğe gidildi. Metro sistemi baştan aşağı yenilendi, raylı sistem
genişletildi, toplam 318 kilometrelik karayolu elden geçirildi. Bunun yanı sıra
şehre bağlantısı olan 23 yol düzenlendi. Trafik kontrol sistemleri tamamen
elektronik altyapıya geçti. Havaalanı, demiryolları, tren istasyonu ve garlarda
kapasite büyüdü.
TURSAB Başkanı Başaran Ulusoy:
Yıllarca akılda
kalacak imaj oluştu
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı
Başaran Ulusoy, “Çin, yıllarca akılda kalacak bir imaj oluşturuyor. Altyapısıyla
sorunlarını halletmiş bir Pekin’i dünya merak etmeye başladı. Pekin cazibeli
hale geldi. İnanılmaz bir turist artışı olacak” dedi.
Ulusoy, olimpiyatların
Türkiye’ye katkısı konusunda, “Çinli turist açısından faydalı. Türkiye’nin
ismini bilmeyen Çinliler ülkemizi öğrenecek” şeklinde konuştu.
TUROB Başkanı Timur Bayındır:
Turist sayısı yüzde 30
artar
Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği
Başkanı Timur Bayındır, olimpiyatların Çin’e katkısını şu sözlerle
değerlendirdi: “Çok iyi hazırlanmışlar. Çin’in eski imajı kesinlikle düzeldi.
Turist sayısının yüzde 30’a yakın artmasını bekliyorum.” Bayındır, Türk
sporcuların az madalya kazanmasından dolayı, oyunların Türkiye turizmine faydası
olmayacağını iletti.
7 milyon adet bilet satıldı
Olimpiyatlarla birlikte
Çin’deki reklam pazarında da önemli büyüme beklentisi oluştu. Televizyonlarda
geçen yılki rakam olan 14.7 milyar doların, oyunlarla birlikte bu yıl 184 milyar
dolara çıkması bekleniyor. Olimpiyat komitesi şu ana kadar oyunları takip etmek
isteyenlere 7 milyon bilet satıldığını açıkladı. Sponsorluk harcamalarının 3.2
milyar doları bulması bekleniyor. Lisanslı ürün satışında 70 milyon dolarlık
hacme ulaşılması planlanıyor.
Global sponsorların yanı sıra Lenovo ve China
Mobile başta olmak üzere yerel birçok markanın da öne çıkması, ülke ekonomisi
adına önümüzdeki dönemde önemli avantaj olarak belirtiliyor.
Madalyaları yeşim taşı süslüyor
Çin, derece alan
sporculara takılacak altın, gümüş ve bronz madalyalara, ülkenin geleneksel taşı
olan yeşim taşından süsleme koyacak.
Olimpiyat tarihinde ilk kez yapılacak
bu uygulamayla, metal madalyaların ortasına, Çin’de 5 bin yıldan beri
“imparatorluk taşı” olarak bilinen yeşim taşından yapılmış bir disk
yerleştirilecek. Yeşim, Çinliler için güzellik, soyluluk, kusursuzluk, güç ve
ölümsüzlüğü simgeliyor.
Kötümser analist senaryosu
Analistlerin önemli bölümü,
olimpiyatlara yapılan yatırımların Çin’in önümüzdeki dönemdeki büyüme hızını
olumsuz etkileyeceğini belirtiyor.
Analistlerin konuyla ilgili yorumları,
“Çin büyük bir ülke fakat Pekin küçük. Pekin’e yapılan yatırım bu kent için
oldukça büyük olsa bile Çin için çok küçük. 1.7 trilyon dolarlık 2007 yatırım
bütçesi göz önününe alındığında, Pekin’e, dolayısıyla olimpiyat oyunlarına
yapılan 43.2 milyar dolarlık yatırım toplamda ‘sıfır’a işaret ediyor” şeklinde
birleşiyor,
Boşa çıkacak!
Yapılan yatırımlarla ekonomide
ciddi büyüme kaydedildiği fakat oyunlardan sonra yatırımların boşa çıkacağı
bunun da ekonomide durgunluğa yol açacağını öne süren analistler, yapılan yeni
tesislerin boşa çıkmasının maliyeti ve bakım masraflarının da kente yük
getireceğini öne sürüyor. Analistlerin dikkat çektiği diğer bir konu da oyunlar
için yaratılan istihdamın boşa çıkacak olması.
600 bin yabancı turist bekleniyor
16 gün sürecek olan
olimpiyat oyunları sırasında Çin’in Pekin kentine 600 bin yabancı turistin
gelmesi bekleniyor. Oyunlar sırasında ayrıca 2.5 milyon yerli turistin de
bölgeyi ziyaret edeceği bildiriliyor. Geçen yıl Pekin’e yıl genelinde 3.8 milyon
yabancı gelmişti. Bu sayının oyunlarla birlikte artması bekleniyor. Çin’e
2007’de gelen yabancı turist sayısı ise toplamda 42.4 milyon kişi olmuştu. Bu
arada olimpiyatların sadece yiyecek - içecek sektörüne 2.7 milyar dolarlık etki
yapması bekleniyor.
Olimpiyatlar hazırlık aşamasında Pekin kentinin tarihi
dokusunu anlatan 25 bina restore edildi. Önemli caddeler ve meydanlar da ciddi
iyileştirme çalışmaları yapıldı.
Teknoloji için 3.6 milyar $
Olimpiyatlar sırasında
teknolojik olarak sorun yaşanmaması için geniş bant internet ve telekom
altyapısı konusunda ciddi çalışmalar yapıldı.
Tüm bu sistemler ele alınarak,
yenilendi, kapasite artırımı yapıldı. 3.6 milyar dolarlık bütçeyle internet
sistemlerinin yanı sıra çipli kartlardan oluşan akıllı teknoloji sistemleri
devreye girdi.
Çevresel dönüşüme 12.2 milyar $
Çin, olimpiyatlar
öncesinde Pekin kentinde çevresel dönüşüm odaklı birçok projenin altına imza
attı. Bu konuda ayrılan bütçe genel olarak hava kirliliği, su şebekesinin
yenilenmesi ve çevresel bilincin oluşturulması için kullanıldı.
12.2
milyar dolarlık yatırımla hazırlanan çevresel dönüşüm planıyla, toplu taşıma
araçları ve taksiler yenilendi, çevreye duyarlı yakıt kullanımına başlandı, inşa
edilen yeni yapılar daha az enerji harcayan özelliklerde tasarlandı, enerji
tasarruflu stadyumlar inşa edildi, atıkların planlı olarak dönüşüm için kent
genelinde kapsamlı çalışmalar yapıldı.
Meşaleyi yaktı, şirketi borsada uçtu
Olimpiyatların
açılış töreninde meşaleyi yakan eski Çinli jimnastikçi ve iş adamı Li Ning,
şirketinin hisseleri değer kazanınca servetini 30 milyon dolar artırdı.
Yatırımcılar, geçen cuma günkü açılış töreninde muhteşem bir gösteriyle
meşaleyi yakarak, artık bütün dünyanın tanıdığı bir isim haline gelen 44
yaşındaki Li Ning’in spor giyim firması “Li Ning Co. Ltd” şirketinin küresel
çapta tanınacağı umuduyla şirketin hisselerini adeta
kapıştılar.
Firmasının hisseleri dün sabah Hong Kong borsasında yüzde 5
değer kazanarak hisse başına 18.50 dolara çıktı. Böylece 1984 Los Angeles
Olimpiyatları’nda 6 madalya kazanan Li Ning’in şirketinin hisseleri 30 milyon
dolar değer kazandı. 2018 yılına kadar dünyanın en büyük beş spor markasından
biri olmayı hedefleyen Li Ning firması, olimpiyatlara katılan Çin, İspanya ve
İsveç takımlarının spor giyimlerini sağlıyor. Şirketin logosu Nike firmasının
logosuna benzetilirken, Li Ning’in sloganı “Anything is possible” da Adidas
firmasının “Impossible is nothing” sloganını çağrıştırıyor.
|
