|
b>Çevre ve Orman Bakanlığı, bugüne kadar yapılan imar planlarının ötesinde sanayi ve tarım alanlarını da içeren yeni 'Çevre Düzenleme Planları' yapmaya hazırlanıyor. Bakanlığın Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, arıtmasını düzenli çalıştıran sanayi tesislerine ucuz enerji vermeyi planladıklarını açıkladı.
"Bugüne kadar Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın ve belediyelerin hazırladığı planlarda, yalnızca imar kriterlerine göre kentlerin, bölgelerin gelişimine öncelik veriliyordu. Yapılan imar planlarıyla, ülke yüzölçümünün ancak yüzde 5-7'si planlanmıştı. Üzerinde çevre düzeni planlarında artık bir bölgenin neresine sanayi kurulacağı, neresinde tarım yapılacağı belirlenecek. Yeni planlama anlayışıyla çevre kirliliğine çözüm getirilecek, 'sürdürülebilir kalkınma' ilkesi yaşama geçirilecek.
Çevreyi kirletenlere karşı yaptırım olarak ya para ya da tesisin kapatılması cezası uygulanıyor. Halbuki arıtma yapan kuruluşları teşvik etmek lazım.
Arıtmasını düzenli çalıştıranlara enerji teşviki uygulamak istiyoruz. Örneğin, arıtılmış sularını kanalizasyona veren kuruluşlara yüzde 20-25, nehir, deniz ve göl gibi alıcı ortama verenlere de yüzde 40-45 indirim uygulamayı, olmayanlara veya düzenli çalıştırmayanlara para cezası vermeyi düşünüyoruz. Türkiye'nin birçok yerinde atıklar, arıtılıyor. Haliç örneğinde olduğu gibi, kirliliğin temizlenmesi için halkımız büyük bedel ödemek zorunda kalıyor.
Temiz su ve hava yasaları
Çevre kirliliğini önlemede Çevre Yasası tek başına yeterli olmuyor. Bunun için de yeni bir çalışma yürütüyoruz. Eskiden yönetmelikle yönetilen kirliliği önleme çalışmaları, bu kez yeni kanunlar çıkarılarak yapılacak. Bunlardan biri 'Temiz Su', diğeri de 'Temiz Hava Kanunu' olacak. Temiz Su Kanunu'na dayanark da endüstri ve evsel atıklar yönetmelikleri çıkacak. Aynı şekilde Temiz Hava Kanunu'na dayanarak endüstri, konut ve ulaşım olmak üzere üç ayrı yönetmelik yayımlayacağız.
Yerel yönetimler uygulayacak
2005 sonunda bitirilmek üzere hazırlanacak çevre düzeni planlarda, öncelikle çevre sorunlarının yoğun yaşandığı 17 bölgede 54 il ele alınacak.
Yeni planların öncelikle, 1/100 bin ölçekli olması düşünülüyor. Finansman bulunduğu takdirde de 1/50 bin, 1/25 bin ölçekli yapılacak planlar, yerel yönetimler tarafından bakanlığın koordinasyonunda uygalamaya konulacak. Yeni planlar 22.7 trilyona mal olacak. Diğer ölçekleri de kapsayan planların tümü içinse, 100 milyon dolar kaynak gerekiyor.
'Planlar plansızlığı teşvik etti'
Bugüne kadar yapılan imar planları plansız gelişmeyi teşvik etti.
Bilimsel bir rapora dayanmaksızın hazırlanan bu planlar, koruma kullanma dengesi ve risk yönetimini göz ardı etmişti. Yanlış arazi kullanım kararları; plansız kentleşme, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı, jeolojik açıdan sakıncalı alanların iskâna açılması, doğal ve tarihi değerlere sahip yerlerin korunmaması, kıyı alanlarının betonlaşması, hava, su ve toprak kirliliği gibi önemli çevresel sorunların ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Organize su arıtması
'Organize atık su arıtma sistemi' oluşturmak istiyoruz. Bir sanayi bölgesinde birden fazla arıtma yerine tek bir tesis olacak. Yani, bir bölgede bulunan tüm sanayi kuruluşlarının atıkları bir tesiste arıtılacak. Fabrikalar da oluşturdukları kirlilik oranında makul ölçülerde bedel ödeyerek buna katılacak. Bu arıtma tesislerinin yönetimi, bilimsel ve teknik açıdan uzman kişilerden oluşacak. Dünyada, özellikle sanayiden gelen atık suları, belediyelerarası birlikler vasıtasıyla arıtmalar kurarak arıtıyorlar. Biz de böyle bir yöntem izleyeceğiz."
|
