|
Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği (TMMOB) 'Mimarlık ve
Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi'nin günün değişen koşullarına göre
yeniden düzenlenmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından hazırlanan taslak üzerine görüşlerini dün (01 Ağustos 2011)
tarihinde gönderdi.
Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği (TMMOB) yaptığı açıklamada, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan taslak metnin
Birliğe bağlı Odalar ve TMMOB tarafından incelendiğini belirterek, bir takım
"hususlar ve aykırılıklar tespit edildiğini" aktardı.
Söz konusu hususlar ve aykırılıklar ise şöyle sıralanıyor:
"1- Öncelikle, taslak Şartnamenin kapsamı açık değildir.
Yürürlükteki Şartnamenin kapsamı, '2886 sayılı Yasa'nın birinci maddesindeki
idareleri kapsar' biçiminde olmasına karşın, taslak şartnamede bu hükme yer
verilmemiştir. Bunun anlamı, bütün özel ve kamu tüzel kişilerinin yaptıracağı
binalarda alacakları mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin niteliği ve ücretinin
belirlenmesi ise bunun kabulü olanaklı değildir. Çünkü özel hukuk kişilerinin
alacağı mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin tanımı, niteliği ve ücretleri
meslek odalarınca belirlenmektedir. Bu nedenle, şartnamenin kapsamı, kamu ihale
kanunu çerçevesinde kamu alımları ile sınırlı olmak durumundadır
2- Şartnamenin dayanak maddesi hukuken varlığını kaybetmiş
olduğundan, yeni duruma göre revize edilmesi gerekmektedir.
3- Şartnamenin tanımlar maddesine yeni tanımlar eklenmiş
olup, eklenen 'proje müellifi mimar/mühendis'
tanımı bilimsel ve hukuki bir tanım olmaktan uzaktır. Proje
müellifi tanımı yapılmazken proje müellifi mimar/mühendis başlığının konması da
anlaşılamamıştır. Çünkü müelliflik, hukuktaki inhisarı haklardan olup, eseri
meydana getiren gerçek kişiye sıkı sıkıya bağlıdır. Kaldı ki, eser üzerindeki
manevi hakkın devri de olanaklı değildir. Fikir ve Sanat Eserleri Yasası da bu
özel durumu düzenleme konusu yapmış olduğundan, özel yasaya aykırı bir
düzenlemenin şartname kapsamından çıkarılması doğru yaklaşım olacaktır.
4- 'Mühendis ve Mimar' tanımı altında zikredilen
'mühendis veya mühendislik büroları' 'mimarlık
hizmetini yüklenen, mimar veya mimarlık büroları'nın, ilgili
meslek odasınca tescili yapılmış mimar/mühendis veya
mimarlık/mühendislik bürolarınca yapılacağı biçiminde ifade etmek daha doğru
olacaktır. Serbest mühendislik ve mimarlık hizmeti verebilmek için meslek
odasına kaydı 6235 sayılı Yasa zorunlu kılmış ise, Şartname konusu hizmetleri
veren kişi ya da bürolar Meslek Odasından almış olduğu Büro Tescil Belgesinin
istenmesi her şeyden önce hizmet gereği olacaktır.
5- Tanımlar maddesindeki 'mimar' tanımı, diğer
disiplinlerin koordinasyonundan sorumlu olduğuna ilişkin bir düzenleme ise, bu
bir tanım olmayıp, görev ve yetki ile ilgilidir. Mimar tanımından uzak
olan koordinasyon yetkisinin diğer maddelerde düzenlenmesi yerinde olacaktır.
Mimarın tanımı yapılacaksa, uluslararası ve Mimarlar Odası'nca kabul gören
bilimsel bir tanım yapılması gerekmektedir. Ayrıca parantez içinde belirtilen
disiplinlerin de tanımı gerekeceğinden 'dekorasyon' olarak ifade edilen iç
mimarın ve peyzaj mimarının da tanımı yapılmalıdır. Bu tanımlarda yine
uluslararası ve ulusal ölçekte (Odalarımızca) kabul gören tanım olmalıdır. Bir
yapıda, peyzaj ve iç mimarlık hizmeti gerekiyorsa PİD buna göre hesaplanmalıdır.
Amaç sorun çözmek ise bu yaklaşım sorun çözmeyecek, disiplin alanları arasında
yeni sorunların çıkmasına neden olacaktır.
6- Yine tanımlar maddesinde düzenleme konusu edilen 'Proje Kontrol
Müşavirliği' hizmetinin üniversitelere de verildiği görülmektedir. Bu
hizmetin üniversitenin asli görevi ile bir ilişkisi olmamasına karşın,
üniversitelere bu hizmetin verilmesi anlaşılamamıştır. Üniversiteler bu tanımın
içinden mutlaka ve mutlaka çıkarılmalıdır.
7- Yürürlükteki Şartnamede 'yapı' tanımı varken tasarı şartnamede
'yapı' ve 'bina' tanımları ayrı ayrı yapılmıştır. 'Bina' tanımı
ayrıştırıldığına göre, 'yapı' hizmetlerinde, Şartname konusu edilmeyen
disiplin alanlarının görev ve yetkileri ile ilgili sorunların çıkacağı açıktır.
Tarımsal yapılar ve sulama alanları konusunda ziraat mühendislerinin de
görev alacağı açıktır. Ancak, Şartnamede, ziraat, harita, jeoloji ve jeofizik
mühendislerinin ismi dahi geçmemekte, ve yapı yaklaşık maliyet hesaplarına bu
mühendislik hizmetleri dahil edilmemiştir. Bu eksikliğin giderilmesi
gerekmektedir.
8- Şartnamenin 5.3. maddesinde düzenlenen 'Hizmet Dallarına
Göre Uygulanacak Katsayılar' yapı ve binalarda görev alacak içmimar,
peyzaj mimarı, elektronik, harita, ziraat, jeoloji ve jeofizik mühendisleri de
nazara alınarak belirlenmesi ve azami sınır olarak belirlenen yüzde 350, eklenen
disiplinlere göre yeniden belirlenmelidir.
9- Taslak Şartnamenin 3.7.4. maddesiyle getirilen 'proje
kontrol müşavirliği' aslında kamu idaresi eliyle yapılması gerekmektedir.
Çünkü kamu hizmeti ve hizmet gerekleri nedeniyle denetimin, özel
firmalar eliyle gerçekleştirilmemesi Devlet açısında Anayasal bir görev olması
nedeniyle, bu görevin özel firmalara verilmesi konusu yeniden
değerlendirilmelidir".
TMMOB bu bağlamda şartname güncellenecek ise, meslek odalarınca yapılan
incelemeler ışığında eleştiri ve önerilerin dikkate alınmasının gerekli
olduğunu ve Bakanlığın TMMOB'nin de içinde bulunduğu bir
Komisyon oluşturulması ve bu yolla eleştiri ve eksikliklerin en aza indirildiği
bir düzenleme yapılmasının hedeflenmesi gerektiğini ifade ediyor. "Hem
meslek mensuplarının meslek icrasını hem de kamu hizmetinin gereği gibi yerine
getirecek düzenleme yapılması kamu yararına olacaktır" ifadesine yer veren
TMMOB, komisyon marifetiyle yeni bir çalışma başlatılması isteminin de
değerlendirilmesini arz ediyor.
|
