Bir Müze Açtı Hayatı Değişti

Oya Eczacıbaşı, İstanbul Modern'in kurucusu ve 5 yıldır da yöneticisi. Adı hep 'Türkiye'nin en güçlü kadınlarından biri' olarak geçiyor. Ama o, böyle anılmaktan hoşlanmıyor. "Gülüyorum bu tespitlere. Güçlü bir kadın olmak gibi bir derdim yok." diyor. Vaktinin çoğunu İstanbul Modern'de geçiren Eczacıbaşı, hafta sonlarını galeri gezerek değerlendiriyor.

İsminiz son beş yılda hep İstanbul Modern'le birlikte anılıyor. İstanbul Modern sizin için ne anlam ifade ediyor?

İstanbul Modern, yıllardır özlemi çekilen, Cumhuriyet tarihinin başından itibaren konuşulan modern ve çağdaş sanat müzesini gerçekleştirmek amacıyla kuruldu ve büyük bir beklentiye yanıt verdi. Çoktan olması gereken bir müzeyi 2004 yılında gerçekleştirmiş olduk. Plastik sanatlar geleneğimiz, çok iyi saklanmış bir sırdı. Şimdi kapalı kapılar ardından ortaya çıktı. Müzemizde ziyaretçiler sadece Türkiye'nin geçmişini değil, bugününü ve geleceğini de görme olanağını elde ediyorlar.

Müze denince hep geçmiş akla gelir oysa. Siz gelecekten söz ediyorsunuz.

Topkapı Sarayı, Arkeoloji, Etnografya müzeleri... Bu gurur duyduğumuz müzelerde, çok güzel eserler teşhir ediliyor. Geçmişi yaklaşık üç bin yıl öncesine giden, eşsiz coğrafyası, benzersiz tarihi, Doğu ile Batı'nın yalnızca geçmişinin değil, geleceğinin de kesişme noktası olan bir kentte geçmişimizi çok güzel bir biçimde sergiliyoruz. Fakat ülkemizin bugünü ve geleceği dediğimiz zaman, modern ve çağdaş sanat alanlarında çok nitelikli sanatçılarımızı, ne yazık ki yeterince tanımıyoruz. Bu sanatçılarımızın bazıları ülkemizin dışında Avrupa ve Amerika'da daha çok biliniyorlar. Topkapı Sarayı, Arkeoloji Müzesi gibi müzelerde tarihî ve kültürel mirasımız sergilenirken, modern ve çağdaş sanatçıların ortaya koyduğu eserler de bize geleceğin Türkiye'si ile ilgili ipuçları veriyor. Hep geçmişimizle değil, geleceğimizle de övünebileceğimizi düşünüyorum. Bu inançla kurulan İstanbul Modern, İstanbul'un uluslararası kültür metropollerinden biri olarak benimsenmesine katkıda bulunmayı sürdürüyor.

Hangi hedeflerle yola çıkmıştınız?

Bizim için ilk aşama, eserleri bir çatı altında toplayıp, korumaktı. İkinci aşama ise değişik sergiler yaparak depolarda duran eserleri mümkün olduğu kadar gün ışığına çıkartmak ve uluslararası yapıtları İstanbul'a getirip sergilemekti. Son aşamada ise müzemizden yurt dışına sergi göndermeye başladık. Uluslararası müzeler ve koleksiyonlarla işbirliği gerçekleştirdik. Hedeflerimizden biri de,Türk sanatçısını tanıtabilmek, geçmişle geleceği, yerelle evrenseli buluşturmak. Türk sanatçılarla farklı ülkelerin sanatçılarını karma sergilerde bir araya getiriyoruz. Türk sanatçısının da hak ettiği yeri almasını istiyoruz. İstanbul Modern, beş yıl boyunca uluslararası kimliğimizi yansıtan farklı sergilerini Viyana, Londra, Atina, Seul, Berlin gibi kentlere taşıdı. Görsel sanatlar alanımızdaki zenginliğimiz yurt dışında da görülmüş oldu.

Yılda kaç kişi ziyaret ediyor müzeyi?

İstanbul Modern'de yılda 500 bin ziyaretçiyi ağırlıyoruz. Beş yıllık sürede 2,5 milyon ziyaretçi sayısına ulaşıldı. Bu rakamlar bizim için mutluluk verici.

Yabancıların ilgisi nasıl?

Açıldığı günden bu yana İstanbul Modern, dış basında "İstanbul'un yeni ve modern kimliğinin önemli bir yansıması" ve "Türkiye'nin değişen yüzü" olarak nitelendirildi. Henüz Atina'da bir çağdaş müze yok. Belki bu nedenle bu kadar ilgi çekti ve ilgi her yıl artıyor. Dış basının ilgisi sayesinde hem ülkemiz tanıtıldı hem de Türk insanının modern sanatla iç içe olduğu yansıtıldı. Yabancı ziyaretçilerimiz de açıldığımızdan bu yana yoğun ilgi gösteriyor. Hem turistler hem de ülkemizde yaşayan yabancılar için ziyaret edilmesi gereken yerlerin başında geliyor müzemiz.

Bir ziyaretçi profili var mı?

Yaptığımız araştırmalarda İstanbul Modern'in daha çok gençlere ve kadınlara hitap ettiğini görüyoruz. Yine müzemizi sürekli ziyaret edenlerin sayısı artıyor. Müze ziyaretini bir alışkanlığa dönüştürme çabamız da bir karşılık bulmuş oluyor.

İstanbul Modern halka inmeyi başarabildi mi?

İstanbul Modern, gündelik yaşamla kültürün buluştuğu çok boyutlu bir müze oldu. Sonuçta ailenin her bireyine yönelik, çeşitli zevklere, kültürlere, değişik ilgi alanlarına hitap edebilecek çok yönlü bir mekan haline getirdik. Perşembe gününü ücretsiz halk günü ilan ettik. 320 bin çocuğumuz ve gencimiz, müzemizin eğitim bölümünün çeşitli etkinliklerinden yararlandı.