|
ayrimenkul sektörü, bugün yaşadığımız türden bir canlılığı kendi tarihinde hiç yaşamamıştı. 1998 sonrası bitkisel hayata giren inşaat sektörü, 2003'ten itibaren canlanmaya başladı. Canlılık, 2004'te arttı, 2005'te ise tam bir patlamaya dönüştü. İstanbul'da şu anda yapımı süren ve başlamak üzere olanlarla birlikte iki yıl içinde 400 bini aşkın yeni konutun piyasaya çıkması bekleniyor. Üstelik belediyeler ve özel girişimlerle kentin pek çok bölgesinde küçük kentsel dönüşüm örnekleri başlamak için gün sayıyor. Ayrıca belediyeler de ihtiyaç sahiplerine ucuz konut arzederek hem gecekondulaşmanın önüne set çekmeye hem de ihtiyaçları karşılamaya soyundu. Birbiri ardına satışa çıkan projeler daha kazma vurulmadan, çizimlerinden satılıyor. İnşaat şirketleri satış ofislerinde izdiham olmasını önlemek için müşterileri numaralandırıyor. Arzda bir patlama yaşanmasına karşın piyasa doymuyor. Özellikle orta ve alt gelir grubunda büyük bir kitle, kendi bütçesine uygun projeler yapılmasını umutla bekliyor.
İHTİYAÇ AZALTILAMIYOR
Ancak rakamlar da bu talebin durmayacağını gösteriyor. Devlet Planlama Teşkilatı ve Devlet İstatistik Enstitüsü'nün yıllar itibariyle konut ihtiyacını belirlemeye yönelik çalışmaları da Türkiye'de arz ne kadar patlarsa patlasın, talebin öyle kolay kolay erimeyeceğini gösteriyor. Yıllar itibariyle kentlerde toplam konut ihtiyacına bakıldığında 1990'da 340 bin olan yıllık ihtiyacın 2005'te 680 bine çıktığı görülüyor. Öte yandan 1990-1997 dönemi ortalamasında yapı kullanma izni alan konut sayısının konut ihtiyacının yüzde 64'ü seviyesinde olduğu görülürken oran 1998-2001 döneminde yüzde 43'e, 2002-2004 döneminde ise yüzde 27'ye geriledi. Yani arzda artış olmakla birlikte konut ihtiyacında talebi yakalayamadı. Şu anda özellikle büyükşehirlerde olmak üzere çok sayıda firma farklı formatlarda konutlar üretiyor. Özellikle Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve KİPTAŞ tarafından üretilen konutlara büyük bir talep var. Çünkü konut ihtiyacında tercihleri öncelikle firmanın ve inşaatkalitesinin güvenilir olması belirliyor. Bunun en yeni örneklerinden biri KİPTAŞ'ın İstanbul Esenyurt'ta orta sınıf için üreteceği 752 konuttaki başvurularda görüldü. Konutlara arzın 10 katından fazla talep geldi ve 10 bin kişi başvuruda bulundu. İşte halkın bu ilgisi KİPTAŞ ve TOKİ'yi yeni arazi üretme çabasına itiyor. Arsa maliyetleri yüksek olduğu için kârlı konut yapmaya yönelen inşaat şirketleri kaliteli ve yüksek fiyatlı konut yapmak zorunda kalırken orta ve dargelirliye konut üretimi de bu neden KİPTAŞ, TOKİ ve belediyelere kalıyor. KİPTAŞ, İstanbul'un farklı bölgelerinde alt gelir düzeyi, orta gelir düzeyi ve üst gelir düzeyi olmak üzere her gelir seviyesine yönelik kısa vadede 10 bin, önümüzdeki 5 yıl içinde de 50 bin konut üretimini programına aldı. Yabancı büyük fonlar da bu yüksek talebi gördükleri için Türkiye'de ortaklık kurma isteklerini artırıyor.
|
