|
SPAN lang=EN>
Avrupa ve ABD'deki şehir planlama şeklinin, Anadolu'da 5 bin yıl önce kurulan
Laodikya antik şehrinde kullanıldığı ortaya çıktı. Denizli'nin Eskihisar,
Goncalı ve Bozburun köyleri sınırları içinde kalan Çürüksu (Lykos) Vadisi'ndeki
Laodikya, İzmir'deki Efes'ten sonra Anadolu'nun en büyük antik şehri.
Kentte, deprem sebebiyle terk edilişinden bin 300 yıl sonra başlatılan kazı
çalışmaları devam ediyor. Kazılara Pamukkale Üniversitesi'nden (PAÜ) 10 öğretim
üyesi, 12 arkeolog, 60 öğrenci ve işçilerle toplam 120 kişilik ekip katılıyor.
PAÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Laodikya Kazı
Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, 5 bin yıl önce burada uygulanan ızgara
sistemli şehir planı ve altyapısının, günümüzde ABD ve Avrupa'da kullanıldığını
bildirdi. Kazıların en önemli sonuçlarından birisinin ızgara sistemine göre
yapılan şehir planının ortaya çıkması olduğunu belirten Şimşek, "Şehrin içindeki
adalar, 42 metre genişliğinde ve 52 metre derinliğinde bölümlerden oluşuyor.
Bunlar, birbirini dik açıyla kesen cadde ve sokaklardan meydana geliyor. Antik
dönemlerdeki şehirciliğin, günümüzdekilere göre daha gelişmiş olduğunu
söyleyebilirim" dedi. Prof. Şimşek, Laodikya'da önce altyapının hazırlandığı,
ardından ızgara sisteminde sivil, kamu ve sosyal binaların yerlerinin tespit
edildiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: "Günümüzde Avrupa'nın bazı
ülkelerinde ABD'deki şehirlerde uygulanan bu sistem, tamamen Anadolu'nun
Helenistik ve Roma şehirlerine dayanmaktadır."
Laodikya'nın Kültür ve Sporu
Birleştiren Yapıları
Büyük tiyatro: Antik şehrin kuzeydoğusunda, Grek tiyatrosu tipinde, araziye
uygun, Roma tarzında yapılmış. Scenesi tamamen yıkılmış olup cavea ve orkestrası
oldukça sağlam durumda. Yaklaşık 20 bin kişilik.
Küçük tiyatro: Büyük tiyatronun 300 metre kadar kuzeybatısında yer alıyor.
Büyük tiyatroyla benzer özellikler gösteriyor ve yaklaşık 15 bin kişi alabilecek
büyüklükte.
Stadyum ve cimnazyum (Spor okulu): Şehrin güneybatısında, doğu-batı
doğrultusunda uzanıyor. Stadyumun ek yapılarıyla bütünlük teşkil ediyor. MS 79
yıllarında yapılan stadyumun uzunluğu 350 metre, genişliği 60 metre. Amfiteatr
şeklinde ve büyük bölümü tahrip olmuş yapının, 24 oturma basamağı bulunuyor. MS.
2. yüzyıla ait cimnazyum ise Proconsul Gargilius Antioius tarafından inşa
ettirilmiş, İmparator Hadrianus ve eşi Sabina'ya ithaf edildiğine dair yazıtı
var.
Abidevi çeşme: Şehrin anacaddesiyle ara caddelerinin köşesinde yer alıyor.
Roma dönemi yapısı. İki cepheli inşa edilmiş havuz ve nişleri bulunuyor.
Zeus tapınağı: Sütunlu caddenin doğu kesiminde, küçük tiyatroyla Nymphaeum
arasında bulunuyor.
Büyük kilise: Sütunlu caddenin güneyinde, caddeye bitişik inşa edilmiş.
Sadece taşıyıcı bölümlerinden bir kısmı ayakta kalmış.
|
