ABD Ahmedinecad'la Uğraşırken, Füzeyi Freddie ile Fannie Attı

Sadece ABD'nin değil küresel ekonominin çarkına çomak sokabilecek en kilit oyuncuların başında gelen ve küresel piyasalarda yönettiği varlığın büyüklüğü 5 trilyon doları bulan ABD'nin devlet destekli mortgage kreditörleri Fannie Mae ile Freddie Mac'e ilişkin endişeler yine gündeme oturdu. Ekonomi dergisi Barron's'da bu kuruluşa ilişkin yayınlanan bir makalenin ardından dün Türkiye'den Avrupa'ya, ABD'den Asya'ya kadar tüm piyasalarda moraller bozuldu. Ne Fannie'nin ne de Freddie'nin sermaye artırımına gidecek gücünün kalmadığını ve devletin bu iki kurumun kapısına kepenk vuracağı endişeleri ile yeni bir bankanın daha iflas yolunda olduğu söylentileri birleşince küresel ekonomiye ilişkin endişeler arttı ve sert bir satış dalgası yaşandı.

Sene başından bu yana küresel piyasaların gösterge endeksi olarak kabul edilen MSCI World endeksinde yüzde 17'ye yakın kayıp yaşanmış durumda. Bu oran bazı piyasalarda yüzde 30'lara kadar yaklaştı. Hatta gelişmekte olan piyasalardan da azalan küresel risk iştahının etkisiyle sene başından bu yana ciddi çıkışlar yaşanıyor. Şimdilerde ise küresel yatırımcının "kredi piyasalarında yeni bir çöküş"e oynadığı iddia ediliyor.
 
Faiz swap spreadleri açıldı, kriz oyunu başladı

Bu iddianın kanıtı ise faiz ürünleri türev piyasalarında görülebilir. Bloomberg'deki bir habere göre 5 yıllık faiz swaplarının ABD Hazine tahvilleri ile arasındaki spread farkı, yani bir anlamda riski 104 baz puanın üzerine fırladı. Bu oran ABD mortgage piyasalarına dayalı yapılandırılmış yatırım araçları olarak bilinen SIV tipi tahvillerde yaşanan değer kaybı ve Bear Stearns'ün çöküşü sırasında bile ancak 100'ün üzerinde seyrediyordu. Swap spreadi geçen mart ayından sonra en son 17 Temmuz'da 100 puanı geçmiş, geçen ay içinde biraz gevşeme kaydetmişti. Spread farkının rekoru ise 1988 yılının 6 Mart tarihinde 116 puana çıkmıştı. Swap spreadlerindeki hareketler çoğunlukla kredi riski algılamasını ve Libor faizlerine ilişkin beklentileri yansıtıyor. Asya borsaları, dün Japonya Merkez Bankası'ndan Japonya ekonomisine ilişkin kötümser beklentiler gelmesinin etkisiyle, son iki yılın en düşük seviyesine çekildi.

ABD ise Fannie ve Freddie ile ilgili tartışmalara ek olarak Lehman Brothers'ın ilişkin üçüncü çeyrekte 1.8 milyar dolardan fazla zarar yazacağını iddia eden raporla ikinci darbeyi aldı ve borsalar güne yüzde 3'e yaklaşan satışlarla başladı. Almanya'da ise 27 yılın zirvesine çıktığı açıklanan üretici fiyat endeksi de büyüme endişelerini körükleyince yüzde 1,5'e yakın düşüşler görüldü. Japonya'nın Nikkei 225 endeksi yüzde 2,7'lik kayıpla son 4 ay içindeki en büyük düşüşünü yaşarken, Topix endeksi de yüzde 2,5 kan kaybetti. Önceki gün yüzde 5,3 ile ani bir düşüş yaşayan Çin borsası dün yüzde 0,3 yukarıdan kapanırken, Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 0,7 geriledi. Avrupa'da FTSEurofirst 300 endeksi yüzde 0,09 düşerken, Fransız CAC 40 yüzde 1,88, Almanya'nın gösterge endeksi DAX ise yüzde 1,74 düştü. İngiliz FTSE100 endeksi de yüzde 1,80 düştü. ABD borsaları ise adeta çakıldı. Önceki gün yüzde 2,5'e kadar düşen Standard&Poor's (S&P) endeksi dün yüzde 0,8 eksiden açıldı. Dow JOnes Sanayi endeksi ile Nasdaq'da yüzde 1'e yakın kayıplarla güne başladı.