"28. Yaşımızda 13 Mayıs Ulusal Peyzaj Mimarlığı Günü Deklarasyonu"

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası'nın 13 Mayıs Ulusal Peyzaj Mimarlığı Günü Deklarasyonu:

"Kamuda, kendi işyerinde, ücretli ve akademilerde çalışan meslektaşlarımız ve öğrencilerimizle birlikte "YAŞADIĞINIZ HER YERDE BİZ VARIZ!" diyerek ülkemizin doğal, kültürel ve tarihi peyzaj varlıklarına sahip çıkacağımızı, mücadelemizi tüm canlılar için sürdüreceğimizi tüm kamuoyuna deklare ediyoruz.

Ülkemizde 1933 yılında kurulan Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde "Süs Nebatları Şubesi" ile başlayan Peyzaj Mimarlığı eğitimi, Ankara Üniversitesi`nin 1946 yılında kurulması sonrasında, Ankara Üniversitesi bünyesinde yer alan Ziraat Fakültesi içerisinde "Bahçe Mimarisi ve Ağaçlandırma Kürsüsü" ile yeni bir döneme geçilmiştir. Türkiye`de ilk Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ankara Üniversitesi`nde 1968 yılında eğitime başlamış ve ilk mezunlarını 1973 yılında vermiştir. Peyzaj Mimarı unvanıyla mezun olan ilk meslektaşlarımız, 49 yıl önce mesleğe ilk adımlarını atmışlardır.

1966 yılında Yüksel Öztan, Günel Akdoğan, Salih Vural, Selami Sözer ve adını sayamadığımız diğer hocalarımızın öncülüğünde Ankara`da Peyzaj Mimarisi Derneği ile başlayan örgütlenme mücadelemiz ise, 13 Mayıs 1994 yılında TMMOB`nin 33. Genel Kurulu`nda Peyzaj Mimarları Odası`nın kurulmasının onaylanması ile Oda çatısı altında toplanmış ve her geçen yıl daha da büyümeye devam etmiştir.

Mesleğimiz; doğal peyzajlardan kent ölçeğine, kent ölçeğinden yerleşim alanlarına kadar sunduğu doğa tabanlı çözümler ile küresel iklim krizine uyum ve etkilerinin azaltılması konusunda yaptığı çalışmalarla sürdürülebilir bir dünya kurmayı amaçlamaktadır. 

COVID-19 salgını ile değişen yaşam tarzımızı olumlu yönde ivmelendirerek, iklim değişikliğine uyum ve etkilerinin azaltılmasını olanaklı hale getirmenin elimizde olduğu görülmüştür. Yeni bir küresel ve toplumsal krize mahal vermemek ve hazırlıksız yakalanmamak adına iklim değişikliğine uyum ve etkilerinin azaltılması yönünde bir an önce doğru peyzaj politikalarının hayata geçirilmesi gerekmektedir. Çünkü planlamadan tasarıma, korumadan onarıma ve peyzaj yönetimine kadar uzanan geniş yelpazede katkısı ve başarısı ispatlanmış bir meslek disiplininin ekolojiye, biyoçeşitliliğe olan katkıları ileride hepimizin en temel ihtiyaçları olan konforlu açık alanlar, içilebilir su, solunabilir hava ve güvenli gıda olarak geri dönecektir. Sadece bu sebepler dahi Peyzaj Mimarlığının ne derece önemli bir bilim alanı olduğunu ortaya koymaktadır.

Bu amaçla Avrupa Peyzaj Sözleşmesi`nin tarafı ve imzacısı olan bir ülke olarak Peyzaj Mimarlığı mesleğine ait yasal ve yönetsel düzenlemelerin derhal tamamlanarak hayata geçirilmesi, yaşanabilir bir dünya için iklim krizine karşı Paris İklim Antlaşmasının gerekliliklerinin yerine getirilmesi, Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan Yeşil Mutabakat belgesinin ise mesleğimizin koordinasyonunda bir an önce hayata geçirilmesi gerekmektedir.

İklim krizine karşı önümüzdeki, 20-30 yıllık süreçte hayati öneme sahip olan doğal alanlarımız kısa süreli kazançlar uğruna, düşünülmeden yok edilmektedir. Ancak tüm kamuoyunun,  iklim krizinin çözümü için kısa, orta ve uzun vadede çözümün en önemli parçalarından birisi olan peyzaj mimarlığı mesleğine kulak vermesi gerekmektedir.

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak üyelerimiz, ülkemiz ve gezegenimiz için çalışırken bu çalışmayı yalnızca insanlarla sınırlandırmayıp tüm doğal, kültürel ve tarihi bileşenlerle birlikte yeryüzündeki tüm canlıları da düşünmekteyiz. Bu nedenle 2022 yılı Nisan ayı boyunca kutladığımız "Dünya Peyzaj Mimarlığı Ayı" ve ardından gelen Ulusal Peyzaj Mimarlığı Günü için belirlediğimiz temamız "Tüm Canlılar İçin Peyzaj" olmuştur.

İnsanlar olarak yaşadığımız çevreden bağımsız bir hayat sürebilmemizin olanağının olmadığı herkesçe bilinmektedir. Yüzyıllardır süregelen "her şey insan için" inancıyla, sürdürülebilirliğine bakılmaksızın dünyamızın tüm kaynakları cömertçe kullanılmıştır. Bugünkü geldiğimiz noktada ise tükettiğimiz tüm kaynaklar iklim krizi ile birlikte, artık türlerin nesillerinin tükenmesine yol açacak boyuta ulaşmıştır.

İklim krizine uyum ve etkilerinin azaltılması yönünde atılacak tüm adımlarda, Peyzaj Mimarlarının rolünün çok önemli olduğu bilinmektedir. Yaşanan ani hava olayları, yangınlar, salgın hastalıklar ve artık yeni olağanımız haline gelen kuraklık, enerji ve gıda krizi; eğer önlemler alınmazsa çok daha derinleşerek devam edecektir. Yalnızca insan konforunun, güvenliğinin, sağlığının düşünülmesi, benzer sürece tekrar girilmesine neden olacaktır. Kurtuluşun ancak, tüm canlılar için peyzajların düşünüldüğü, biyoçeşitliliğin sağlandığı durumda gerçekleşeceği herkesçe bilinmelidir. 

Yaşadığımız tüm bu olağan dışı durumların eski haline dönmesi arzusu hepimizin içinde yer almaktadır ancak unutulmamalıdır ki eski olağan halimiz sorunun kendisini oluşturmaktadır. Bu sebeple atılacak her adım yalnızca insanlar için değil, tüm canlılar için olmalıdır.  

Bu gerçeklerin ışığında, Odamızın 28. kuruluş yıldönümü olan, 13 Mayıs 2022 Cuma günü, "Ulusal Peyzaj Mimarlığı Günümüzü ülke genelinde yer alan 6 Şubemiz, 18 İl ve İlçe temsilciliğimiz ve 81 ilde mesleğimizi temsil eden binlerce meslektaşımız ile kutluyor, kamuda, kendi işyerinde, ücretli ve akademilerde çalışan meslektaşlarımız ve öğrencilerimizle birlikte "YAŞADIĞINIZ HER YERDE BİZ VARIZ!" diyerek ülkemizin doğal, kültürel ve tarihi peyzaj varlıklarına sahip çıkacağımızı, mücadelemizi tüm canlılar için sürdüreceğimizi tüm kamuoyuna deklare ediyoruz.

Bu vesile ile 13 Mayıs 2014 tarihinde yaşanan Soma faciasında kaybettiğimiz 301 canımızı anıyor, tüm üyelerimizi ve meslektaşlarımızı saygıyla selamlıyoruz.  

28. YAŞIMIZDA 13 MAYIS ULUSAL PEYZAJ MİMARLIĞI GÜNÜMÜZ KUTLU OLSUN!"