1950’den Önce ve Sonra Yabancı Mimarlar

/P>

Türkiye nereden yönetiliyor?

Aslında hepimiz huzursuzuz... 1920’lerden beri gereksinme ile birlikte yaşamımıza giren yabancı mimarlar, “Devlet, Efendimiz” iken Ankara’da etkin oldular. Şimdi “Sermaye, Efendimiz” olunca, Türkiye’nin kalbi İstanbul’da atmaya başladı ve damarlarımızda yabancı sermaye ile bilgi, bize can ve yön veriyor.

Piyasa, İstanbul, Özal, Friedman... Globalleşme düzeni içinde işler biraz karışık! Artık telefonu açıp, konuyu kapatacak bir Tevfik İleri yok ve telefonun arkasından bir düzine proje yarışması çıkmayacak! Zengin ülkeler veresiye mal verip, iş yaparak, marka satarak sizi (bizi) mutlu kılıyor ve günümüzü gün ediyoruz. Para varsa yabancı sporcu, hamburger, film, üst-baş, aklınıza ne gelirse; yabancı yosmalara kadar... Bavul ticaretini tek yönlü sanmayın. Çantaların içinde yalnız ucuz mallar değil, dolar da gidiyor. Durum, kimin ne kazandığı anlaşılamayacak kadar karışık. Ama yeniçağda Batılı’nın bilançosu hiçbir zaman zararla kapanmamıştır. Hitler gibi hasta yaratıklar dışında, o toplumlar her zaman işini bilirler.

Biz Batı dünyasının bir parçası ve bu nitelik içinde, kimliği olan bir ulus olmayı başaramadık. Kendisine biçilen rolü tartışmasız kabul eden bir tür koloni toplumu niteliğini seçtik. Beyaz adamın her dediği doğru, her yaptığı güzel vb. Ölçüt onlar... Durum böyle olunca, İstanbul’un ağalarının onlara koşmaları doğal! Bunun artması da beklenmelidir!
Yeni bir söylem olmadığını söylemek de yeni bir söylemin, yeni düşüncelerin tohumu değildir. “Bir şey yok ki ne söyleyeceğiz?” savunması ise tümden geçersiz. Yanlışı göstermek ve doğruyu söylemek için hiç engel yok! Hele uygulama olanakları bulan bir mimarın yapacağı “işte böyle” demektir...