İran Doğalgaz Konusunda Zor Durumda!

Türkmenistan, borç gerekçesiyle İran’ın gazını kesti. Bu durumun İran ekonomisini olumsuz etkilemesi beklenirken, bir diğer beklenti de Türkiye’de kesintiler yaşanabileceği yönünde. Üstelik İran’ın, tahkim tarafından Türkiye lehine kesilen cezayı da ödemesi gerekiyor.

Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Volkan Özdemir, Türkmenistan’ın İran’a gönderdiği gazı kesmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İran’ın doğalgaz tüketim-üretim ve ithalat-ihracatını normal koşullarda “ucu ucuna dengelediğini” dile getiren Özdemir, şöyle konuştu:

“Bu durum, İran’daki doğalgazın verimsiz kullanımı ve yatırım eksikliği nedeniyle gerçekleşiyor. Gerçekleşen kesinti ister istemez ihracatı da etkiliyor. Hava koşulları da ciddi anlamda sıkıntılı olursa, İran’dan Türkiye’ye gaz akışında bazı kesintilerin meydana gelmesini bekleyebiliriz, ama ondan da önce bizim kazandığımız tahkim ve alacağımız 2 milyar dolar var. Ya aldığımız gazdan mahsup edilecek ya da doğrudan ödeyecekler. Henüz o konumda da değiller.

Türkmenistan’ın gerekçesi de ilginç. ‘İran’a gazı kestik çünkü para ödenmiyor.’ diyorlar. Bu da ciddi anlamda sorunun doğalgazla ilgili olmadığını, ancak İran açısından maddi bir sorun olduğunu gösteriyor.”

Önemli bir doğalgaz ithalatçısı olan İran’ın tüketiminin de Türkiye’den dört kat fazla olduğuna işaret eden Özdemir, “İran, Türkiye’ye yılda yaklaşık 8 milyar metreküp gaz ihraç ediyor, ama öbür taraftan daha fazla miktarı Türkmenistan’dan alıyor. İran doğalgaz sektörü yıllardır yatırım, teknoloji ve mali kaynak eksikliği nedeniyle verimsiz işleyen bir sektör. Türkiye’ye sattığı miktardan daha büyük bir kaynak kesintisi olduğu için İran’da zorluklar olacaktır. Bu da ister istemez İran’ın doğalgaz dengesine olumsuz yansıyacaktır.” dedi.

İran, Türkmenistan’dan aldığı gazı daha çok ülkenin kuzeyinde bulunan Tebriz bölgesindeki sanayi ve konutlar için kullanıyor. Ülkede kış döneminde Güney Pars sahasından üretilen gaz, Tahran’daki konutlarda tüketilince ülkenin kuzeyine ulaşamıyor. İran da Türkmenistan’dan ithal ettiği gazı kuzey bölgelere ulaştırarak arz sıkıntısını çözmeyi hedefliyor. İran’ın bu alımdan dolayı Türkmenistan’a 1,8 milyar dolarlık gaz borcu bulunduğu öne sürülüyor.