Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Mimari Koruma Kültürü Konferansları

Beş sunum olarak tanımlanan "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Mimari Koruma Kültürü Konferansları" dizisi ile Türkiye’de mimari koruma kültürünün oluşumu ve gelişimi uzmanlar tarafından tanıtılacaktır.

Osmanlı döneminde bugünkü çağdaş anlamıyla koruma bilinci denemese de “kadim eserler”in özellikle de Vakıf eserlerin varlığını sürdürmesi ve işletilmesi çabası yoğundur. Cumhuriyet döneminde ise Batılı çağdaş düşünce sisteminin bir bileşeni olarak anıt eserlerin belgelenmesine ve restorasyonuna özel bir önem verilmiştir. Eldeki olanaklar çerçevesinde konuya ilgi duyan mimarlar bu alana yönlendirilmiş ve gerek kişisel çabalar gerek Batı’da edinilen deneyimlerle İstanbul’un görkemli anıt yapılarından Anadolu bozkırındaki kervansaraylara belgeleme ve restorasyon çalışmaları yapılmıştır.

Ancak mimari restorasyondan önce arkeolojik eserlerin korunması kaygısı aslında Türkiye’de modern koruma tarihinin başlangıcını oluşturur. 1869’da hazırlanan ilk Eski Eser Koruma Kanunu, arkeolojik eserlerin yurtdışına çıkışını engellemeye çalışan, koruma kaygısıyla oluşturulmuş bir yasadır. Ve ardılları da bu konudaki duyarlılığı sürdürmüşlerdir. Dolayısıyla Türkiye’de çağdaş koruma biliminin gelişimini kavramak için, 19. yüzyıl Osmanlı ortamındaki öncü gelişmeleri irdelemek gerekir.

Bu bağlamda hazırlanan konferans dizisinin ilk sunumunu yapacak olan Doç. Dr. Deniz Mazlum, Osmanlı dünyasında “Ata yadigarı” tarihi eserleri algılama, koruma kaygısı ve onarım yaklaşımlarını, özellikle 18. yüzyıla yoğunlaşan bir perspektifle anlatacak. Ardından Prof. Dr. Edhem Eldem 19. yüzyılın çağdaşlaşma çabaları çerçevesinde Batı’daki kurumlaşma ve yasalaşma süreçlerinin izlenerek Osmanlı devletinde uyarlanması çabasını aktaracak. Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, genç Cumhuriyet’in görkemli Selçuklu ve Osmanlı anıt eserlerini koruma çabasını, dönemin önde gelen uygulamacı mimarı Ali Saim Ülgen’in çalışmaları üzerinden değerlendirecek. Ardından Y. Doç. Dr. Selcen Coşkun, Ali Saim Bey’in de katkılarıyla gelişen üç kadın mimarımızın, Cahide Tamer, Mualla Eyüboğlu Anhegger ve Selma Emler’in gerçekleştirdiği çok sayıda restorasyon uygulamasını örnekleyerek 1940’lı yıllardan 1970’lere mimari koruma ortamını tanımlayacak. Konferans dizimizin son konuşmacısı arkeolog Nezih Başgelen de Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında İstanbul’da kent içinde yapılan kazı ve koruma çalışmalarını anlatarak, günümüzde Yenikapı kazıları ile gündemimize giren kent arkeolojisi kültürünün ilk adımlarını orta koyacak.

22 Ekim 2016 - 18 Şubat 2017 tarihleri arasında gerçekleşecek olan konferanslar saat 16.00'dan itibaren Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Karaköy Binası'nda izlenebilir. 

PROGRAM:

22 Ekim
Doç.Dr. Deniz MAZLUM    
Osmanlı Dönemi’nde Mimarlık Mirasını Koruma Yaklaşımları

26 Kasım
Prof.Dr. Edhem ELDEM    
Osmanlı Dönemi’nde Arkeoloji, Koruma ve Müzecilik: İlk Adımlar

24 Aralık
Prof.Dr. Zeynep AHUNBAY    
Erken Cumhuriyet Dönemi Koruma Çalışmalarında Bir Mimar: Ali Saim Ülgen

21 Ocak 
Y. Doç. Dr. Selcen COŞKUN    
Cumhuriyet Dönemi Koruma Tarihimizden Üç Kadın Mimar

18 Şubat 
Nezih BAŞGELEN    
Erken Cumhuriyet Döneminde İstanbul’da Arkeoloji ve Koruma