Aşil, bu kez 'apar topar' Truva Savaşı'na götürüldü! Birecik Barajı'ndaki su sızıntısı yüzünden sular üç metre alçalınca 'batık' Zeugma'dan beş mozaik daha kurtarıldı.
Kültür varlıklarına sahip çıkmanın simgesi haline gelen Zeugma'da, baraj suları altında kalan beş mozaik daha jet kazıyla kurtarıldı.
Birecik Barajı gövdesinde dolgu maddelerinin oturmasından kaynaklanan su sızıntısı nedeniyle göl seviyesi üç metre düştü. Daha önce yeri belirlenen ancak su tutması nedeniyle kurtarılamayan mozaikler, su seviyesindeki düşüşle birlikte yeniden ortaya çıktı ve kurtarılması için çok hızlı bir program uygulandı. Su seviyesindeki düşmeyi değerlendiren Gaziantep Müzesi'nden iki arkeolog ve 15 işçiden oluşan ekip, GAP İdaresi Başkanlığı'nın maddi desteğiyle hemen mozaikleri çıkarma çalışmasına başladı. Arkeolog Mehmet Önal başkanlığında gerçekleştirilen kazıda 'Aşil'in Truva Savaşı'na Götürülüşü' ve 'Theooe'nin Kutsanma Sahnesi' mozaiğinin de aralarında bulunduğu, ikisi figürlü, üçü geometrik desenli beş mozaik çıkarıldı. Mozaiklerin yerinin iki yıl önce belirlendiğini, ancak su yükselmesi nedeniyle kazı yapılamadığını belirten Önal, figürlü mozaiklerin bir villanın avlusunda, geometrik desenli mozaiklerin de bir evin mutfağında bulunduğunu söyledi. 10 günlük çalışma sonucu ortaya çıkarılan mozaiklere zarar vermemek için çalışmaları büyük titizlikle sürdürdüklerini anlatan Önal, "Üç gün sonra çalışmamız bitecek ve çıkardığımız mozaikleri müzeye götüreceğiz" dedi.
Merhaba Kointos usta
Önal, kazının 'Venüs'ün Doğuşu' ve 'Kahvaltı Sofrası' mozaiklerinde imzası bulunan Zeugma'nın mozaik ustası olarak bilinen Zosimos'tan sonra Kointos adlı bir mozaik ustasının varlığını da ortaya çıkardığını belirterek,
"Mozaikler 2'nci yüzyıla ait. Bu yüzyılda yemek odası olarak kullanılan mozaiklerin olduğu bölüm, Sasanilerin Zeugma'yı yakmasının ardından, 4. yüzyılda buraya yerleşen Geç Roma dönemi yerleşimcileri tarafından mimari değişiklik yapılarak avlu olarak kullanılmış.
Mozaiklerin her birisi dokuz metre uzunluk ve yedi metre genişlikte. Evde yapılan kazıdaysa yaklaşık 35 metrekare genişliğinde üç geometrik taban mozaiğin yanı sıra, bir mutfak, bir kayaya oyulmuş yedi metre derinliğinde sarnıç ve pişmiş topraktan yapılmış o dönemin kanalizasyon ve su taşıma görevini yapan künk denen borular bulundu" dedi.
Bin metrekare sanat harikası
Zeugma antik kentinde üç yıl önce başlatılan acil kurtarma çalışmaları sonucu çıkarılan bin metrekare büyüklüğündeki 65 mozaikten 37'si İtalyan restoratör Nardi başkanlığındaki bir ekip tarafından aslına uygun olarak restore edildi. Kazılarda ayrıca 150 metrekarelik 90 parça duvar resmi,
5 bin sikke, eşsiz güzellikte bir Mars heykeli, Çingene Kızı, Didalos, Dionysos ve Oceanos mozaikleri çıkarıldı. Metiox ile Partenofe mozaiği yurtdışına kaçırılan parçasıyla birleştirildi. Çıkarılan eserlerin bir bölümü Gaziantep Müzesi'nde sergilenirken, bir kısmı depolarda muhafaza ediliyor.