Muğla’nın Köyceğiz İlçesi’ne bağlı Beyobası Beldesi’nde, Yuvarlakçay Irmağı üzerine kurulması planlanan Hidroelektrik Santrali (HES) tepki çekiyor. Santral yüzünden ağaçların kesileceğini, ırmağın suyunun azalacağını ve doğal güzelliklerin yok edileceğini savunan köylüler, turizmciler, restoran sahipleri ve çevreciler eylem yaptı.
Beyobası HES’in yapılacağı yere doğru yürüyen 100’e yakın eylemciye Köyceğiz Belediye Başkanı CHP’li Salih Erbay, Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Derneği, Batı Akdeniz Çevre Platformu, Doğa Sporları ve Çevre Koruma Derneği, Ortaca Biz Kaç Kişiyiz Derneği, Muğla Çevre Geliştirme Derneği, Ortaca Cumhuriyet Kadınları Derneği ve Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Ortaca Şubesi de destek verdi. Ellerindeki ‘Güneşimi Rüzgarımı Kullan, Suyuma Dokunma’ ve ‘Suyumuzu HES’tirmiyeceğiz’ yazılı dövizlerle santralin kurulacağı yere kadar düdük çalıp yürüyen çevreciler, ağaçlara sarılıp ‘Suyumuzu Ağacımızı Kesen Eller Kırılsın’ sloganları attı. Köylüler, ‘Bizim elektrik sıkıntımız yok. Santrale değil, suya ihtiyacımız var. Ağaçlarımızı kesmeyin suyumuzu almayın’ derken, turizmciler de Yuvarlakçay’ın turistik potansiyeline dikkat çekti. Kurulacak santralin alternatif turizmin gözde merkezlerinden olan Yuvarlakçay’ı cehenneme çevireceği savunuldu.
‘Araziler nasıl sulanacak’
Köyceğiz Belediye Başkanı Salih Erbay yaptığı konuşmada, Yuvarlakçay üzerine alabalık tesisleri kurulurken de ‘çevreye hiçbir şey olmayacak’ denildiğini ama öyle olmadığını belirterek şunları söyledi:
‘Ben yıllar önce tarlamı sularken yere eğilip avucumla Yuvarlakçay’dan gelen suyu içerdim. Şimdi kokudan durulmuyor, yosundan geçilmiyor. Bir de hidroelektrik santral kurulursa büsbütün kirlilik yaşanır. Bu bölgede güneş var, rüzgar var. Özel Çevre Koruma Kurulu (ÖÇKK) ve Anıtlar Kurulu birçok yatırıma izin vermezken, hidroelektrik santraline neden izin veriyor anlamış değiliz. Binlerce yıldır akan bu suyun mecrasını değiştirince yüzlerce dönümlük arazi nasıl sulanacak.’
ÖÇKK’nın insanların evinin çatısına, penceresine ve balkonuna yasaklar getirdiğini, ancak bu çevre katliamına dur demediğini savunan Başkan Erbay, “Burada çevre katlediliyor, dur diyen yok. Alternatif enerjiye ihtiyacımız var ama, bunun yöntemi Yuvarlakçay değil. Ben de bu bölgenin sahibiyim. Benim de burada arazim var. Çevrecilerin eylemi olduğunu duydum kalktım geldim. Yapılması gereken ne varsa ben de varım” dedi.
‘Su yazın zaten yetersiz’
Akfen Holding’e bağlı Beyobası Enerji Üretimi A.Ş.’nin Yuvarlakçay üzerinde kuracağı HES için, EPDK’dan 48 yıl 2 ay süreyle üretim izni alındığını, kamulaştırmanın tamamlanarak köylülere istimlak paralarının ödendiğini anlatan Yeşilvadi Restoran’ın sahibi Cemal Sıkkın da şöyle konuştu:
“HES elektrik üretebilmek için Yuvarlakçay’ın saniyede 3 bin 500 litre akan suyunun 3 bin 100 litresi alınıp geriye saniyede 400 litre akan su bırakılacak. Suyumuz yaz aylarında zaten yetersizken, yapılacak santral nedeniyle tarlalarımız tamamen kuruyacak. Suyun başladığı yerden santralin kurulacağı yere kadar 60 metre eninde 2.5 kilometre boyunda açılacak olan yolda 450’si işaretli irili ufaklı bin’e yakın çam ağacı ve 10 anıt ağaç kesilecek. Açılan davalar sürmesine rağmen harıl harıl santral çalışmaları devam ediyor. Kurulacak şantiye için elektrik telleri bile döşendi.”
‘Yöre halkı yok sayılıyor’
İl Genel Meclisi Üyesi Burak Erbay da, hiç kimseye sorulmadan mahkeme kararı tebliğ edildiğini kaydederek tepkisini şöyle dile getirdi:
‘Yöre halkına zarar veren kamulaştırmayı kabul etmemiz beklenemez. Köy halkının suyunun kesilmeyeceği söylendiği halde kendi ellerindeki projeye göre yılda 4- 5 ay su verebilecekleri yazılı. Noter tasdikli su sözleşmesini gösteremiyorlar. Yıllardan beri akan bu suyu kendi kontrollerine alacaklar. Yöre halkını yok sayan bu karara karşı Danıştay'a dava açtık. Dava devam etmesine rağmen ağaç kesim izni çıkmış. Davanın sonucu beklenmesi gerekir.’
Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Derneği Başkanı Avukat Berna Babaoğlu ise, ‘Burada HES yapılmasına karşıyız. Doğaya zarar vereceğini düşünüyoruz. Santral için alınacak suyun fazlalığı, geri kalan suyun azlığı sebebiyle uzmanlar dere yatağının kuruyacağını söylüyor. Bu nedenle köylülerin yaptığı eylemi destekliyoruz’ diye konuştu.
Batı Akdeniz Çevre Platformu Başkanı Reşat Uygun da, ‘Türkiye’deki enerji politikalarının ve yatırımlarının ne kadar yanlış olduğunu, yok yere çarçur edildiğini buradaki uygulamayla görüyoruz. Şu an mecliste bulunan yenilenebilir enerji kanunu bir an önce çıkarılsın diyoruz. Doğal ve sınırsız enerji kaynaklarımız olan güneş, rüzgar ve termal kaynakların ortaya çıkarılmasını ve bu tür saçma sapan yatırımlardan da vazgeçilmesini istiyoruz.’ dedi.
450 ağaç kesilecek
Santral yapımı için 450 çam ağacının kesilmesi yönünde kararı alındığını, kesim işinin de günlük 50 TL yevmiyeyle Pınarköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ne yaptırılacağını öğrenen eylemciler kooperatif Başkanı Ramazan Dallı ile görüşmeye gitti. Eylemciler, Dallı’dan ağaç kesimi işini yapmamalarını istedi.