TOKİ, alt gelir grubu ve yoksul vatandaşlara yönelik konut satışlarında, başvuru sahiplerinde aranan koşulları yumuşatarak değiştirdi. En az 45 yaş koşulu, yoksul vatandaşlar için 40, alt gelir grubundaki vatandaşlar için 35'e indirilirken, çocuklu dul bayanlar için en az yaş koşulu kaldırıldı.
TOKİ yetkililerinden edinilen bilgiye göre, alt gelir grubuna yönelik konutlardan almak isteyenler için “azami gelir” şartı, daha çok başvuruya imkan sağlamak üzere 500 YTL'den 650 YTL'ye yükseltildi. Asgari 45 yaş şartı, yoksul vatandaşlar için 40'a, alt gelir grubundaki vatandaşlar için 35'e indirilirken, çocuklu dul bayanlar için asgari yaş şartı kaldırıldı.
Diğer taraftan 15-20 yıl vadeli, 100 YTL'den başlayan taksitlerle verilen söz konusu konutlardan gerçek hak sahiplerinin yararlanmasını sağlamak amacıyla, konutların borcu bitene kadar, hak sahiplerine, konutları devretmeme, kiraya vermeme ve içinde oturma şartı getirildi.
Yoksul ve alt gelir grubuna yönelik konut satışlarında aranan ”şartların ağırlığı” nedeniyle, bazı yerlerde, konutlar için başvuru sayısı, konut sayısının altında kalmıştı. Ayrıca, bu kesime yönelik konutların büyüklükleri de başvuruları olumsuz etkilediği için artırılmıştı.
Yoksul vatandaşlara yönelik daha önceki projelerde 45-55 metrekare olan büyüklük 55-65 metrekareye, alt gelir grubuna yönelik projelerde de büyüklük 62-75 metrekareden 65-75 metrekareye çıkarılmıştı. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın yoksul vatandaşlar için 45 metrekarelik ev üretilmesini istemesine karşın, Ankara, İstanbul, Adıyaman, Balıkesir, Çorum, Eskişehir'de üretilen 45 metrekarelik konutlara talep oldukça düşük kalmıştı.
Genellikle 45 metrekarelik konutların satılamaması üzerine, TOKİ, artık 55 metrekareden küçük konut yapmıyor. Halen, yoksul ve alt gelir grubundaki vatandaşlar için 30 bin konutluk proje yürüten TOKİ, yıl sonuna kadar bu rakamı 50 bine çıkarmayı hedefliyor.
Genel şartlar - özel şartlar
Alt gelir grubuna yönelik konut projelerine başvurabilmek için, başvuru sahiplerinde, “TC vatandaşı olması, projenin yapıldığı il veya ilçe sınırları içinde en az 3-5 yıldır ikamet ediyor olması, TOKİ'den konut satın almamış olması ve konut kredisi kullanmamış olması, kendisine eşine ve/veya velayeti altındaki çocuklara ait tapuda kayıtlı herhangi bir gayrimenkulün olmaması, 35 yaş ve üzerinde olması” genel şartları aranıyor. Eşi vefat etmiş olan çocuklu dul bayanlarda ise yaş şartı aranmayacak.
Ayrıca alt gelir grubunda hanehalkı gelirinin net 650 YTL'yi geçmemesi ve bunun kanıtlanması gerekiyor. Başvuru sahibinin, eşinin ve velayeti altındaki çocuklarının gıda, yol, vs. her türlü aldıkları yardımlar dahil olmak üzere toplam hane halkı aylık net geliri 650 YTL'yi geçmeyecek. Başvuru sahibi, eşi veya velayeti altındaki çocuklardan herhangi biri çalışmıyorsa, Emekli Sandığı, SSK ve Bağkur'dan çalışmadığına dair belgeleri istenecek.
Yoksul grubu başvuru şartları
Yoksul grubuna yönelik konut projelerinde, başvuru sahibinin “TC vatandaşı olması, projenin gerçekleştiriliği il veya ilçe sınırları içerisinde en az 3-5 yıldır ikamet ediyor olması, TOKİ'den konut satın almamış olması ve konut kredisi kullanmamış olması, kendisine eşine ve/veya velayeti altındaki çocuklara ait tapuda kayıtlı herhangi bir gayrimenkulün olmaması, 40 yaş ve üzerinde olması, sosyal güvenlik kurumlarına tabii olmaması” genel şartları aranıyor.
Bu tür projelerde de eşi vefat etmiş olan çocuklu dul bayanlarda yaş şartı aranmayacak.
Yeşil Kart sahipleri, 2022 sayılı kanun kapsamında (yaşlılık, sakatlık) maaş alanlar ve 3294 sayılı kanun kapsamında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'ndan (FAKFUKFON) yararlananlar, bu porjeler kapsamında konut alabiliyor.
FAKFUKFON'dan yardım alanlar, isterlerse yardımların bir bölümünü TOKİ'den aldıkları konutun taksitini ödemekte kullanabilecek. TOKİ, konut taksitlerinin fondan sağlanacak yardımla ödenmesi konusunda hak sahiplerine kolaylık sağlanması için valiliklere yazı yazdı.
İkamet şartı
Yoksul ve alt gelir grubuna yönelik projelerinde hak sahibi olup sözleşme imzalayanlar, konutlarını borçları bitene kadar devredemeyecek. Ayrıca sözleşme imzalanan konut için borç bitene kadar, alıcının veya ailesi için ikamet koşulu aranacak. Alıcının, kendisinin, eşinin veya çocuklarının söz konusu konutta ikamet etmediklerinin tespit edilmesi halinde, sözleşmeleri feshedilecek.
Gerçeğe aykırı beyanda bulunulması halinde, kurada hak sahibi olanların konut alma hakları iptal edilecek. Sözleşme imzalanmış ise sözleşmeleri fesh edilerek gerekli hallerde ödenen peşinat tutarları irad kaydedilecek ve ödenen taksit tutarları masraflar tahsil edildikten sonra faizsiz olarak iade edilecek.
“Yoksulluk” değil, “yaş” şartını tutturamamışlardı
TOKİ'nin, Sincan-Yenikent'te yoksul vatandaşlara yönelik yaptığı konutlar, vatandaşların, “yoksulluk” değil “yaş” şartını yerine getirememesi nedeniyle ihtiyaç sahibi insanlara verilememişti.
Yaptırılan 319 konut için başvuran 16 yoksul vatandaş, “45 yaş” şartını taşımadığı gerekçesiyle kura dışı bırakılırken, “insani şartlarda yaşamak için 45 yaşına kadar beklemek mi lazım” diye tepkilerini dile getirmişti.
Sincan Yenikent'te, yoksul gruba yönelik 319 konut için 135 başvuru gelirken, TOKİ'nin sağladığı imkanlar dışında başka türlü konut sahibi olmalarının mümkün olmadığını vurgulayan vatandaşlar, konutların, “ bedava değil bedel karşılığı” verileceğine işaret ederek, “45 yaşından sonra 20 yıl daha taksit ödemek için yaşayacağımızı kim garanti edecek” diye sormuşlardı.