Her gün 1 milyon kişinin gelip geçtiği Taksim Meydanı’nın yayalaştırılması projesi, şehir planlamacıları, mimarlar ve turizmcileri de hararetli bir tartışmanın içine çekti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Taksim Meydanı’nın trafiğe kapatılması projesini kabul etti. Trafiğin yeraltına alınarak, Taksim Meydanı’nın Gezi Parkı ile birleştirildiği projede, meydanın ortasındaki metro ve füniküler çıkışı da yanlara alınarak yayaların İstiklal Caddesi ve Tarlabaşı Bulvarı’na kesintisiz erişimi sağlanacak.
‘Alan boş bırakılmalı’
Tayfun Kahraman (Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Başkanı):
Taksim’in göbeğinde bulunan İETT Garajı ve oradaki hengâmenin kaldırılması gerekli. Gezi Parkı’ndan başlayarak Elmadağ’a kadar giden alanın birleştirilmesi proje kapsamında yer alıyor. Ancak düşünülen Taksim Gezi Parkı’nın içinde yapılması planlanan eski Taksim Kışlası. Aslında burada yapılmak istenilen bir alışveriş merkezi ve yeni bir kompleks. Boş bırakılması ve kentsel meydan olarak düzenlenmesi gereken alanın bu şekilde yeni bir girişimle fonksiyonlandırılması, farklı sorunlar yaratacaktır. Taksim Meydanı’nın arkasına baktığınızda, meydanın dört tarafının çevrili olduğunu, sadece Gezi Parkı tarafından bir akış olduğunu görüyorsunuz. Bu akışın bozulmaması gerekli. Bir taraftan simgesel olarak Gezi Parkı hep siyasi bir tartışma konusu oldu. 90’lı yıllarda Refah Partisi burada bir cami yapmak istemişti. Projede şu anda, kışlanın ihyasından söz edilmiyor. Projede sadece Gezi Parkı’nın altında otopark giriş-çıkışları görülüyor. Ama genel seçimden önce koruma kurulu tarafından kışlanın ihyasının uygun olduğu kararı alındı. Esasında yayalaştırma için trafiği yerin altına almak gerekli değil. Taksim Meydanı’nda sadece yol kapatarak yayalaştırma rahatlıkla çözülür. Yolu tamamen meydan altına almak İstanbul’un trafiğini rahatlatmayı ve ulaşım sorununu azaltmaz. Çünkü yeraltında çok giriş ve çıkış var.
‘Kısmi bir çözüm’
Eyüp Muhçu (Mimarlar Odası Genel Başkanı):
Taksim trafiğinin yeraltına alınması kısmi bir çözüm. Taksim’in rahatlaması için trafiğin yerin altına alınması yetmez, araç trafiğinin meydanın dışına çıkarılması gerekir. Metronun yapılmasıyla birlikte asıl olarak araç trafiğinin bölgeden uzaklaştırılması öngörülmeli. Araç trafiği yeraltına alınırken bölgeye yeni nüfus davet eden birtakım fonksiyonlar da getirilmemeli. Trafiğin yeraltına alınması sırasında birtakım tüneller yapılması gerekecek. Bunlar topografik yapıya zarar verebilir. Yeraltına alışveriş merkezleri ya da yoğunluğu arttırıcı fonksiyonlar, Taksim üzerinde ve çevresinde de yapılaşma olmamalı.
Tuncer Çakmaklı (Mimar):
Polonya’da bir meydanı dönüştürme projesinde çalıştım. Taksim Meydanı’nın dönüştürülme projesini çok olumlu buluyorum. Yayalaştırmayla birlikte, insanlar toplu taşımayı tercih etmeye başlıyor. Toplu taşıma sistemlerinin giderek gelişmesiyle beraber, ufak motosiklet, bisiklet gibi taşıtlara da imkân sağlayıp yollar yaparlarsa, Paris’te ve İtalya’da olduğu gibi kent içindeki trafiği, kent dışına atma şansı doğacak.
Timur Bayındır (Turistik Otelciler İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği Başkanı):
Projeyi destekliyoruz. Gerek İstanbullular için gerek turistler için öyle planlanmış alanlar lazım. Turistin memnuniyetini etkileyen en önemli şey, bu tarz çevre düzenlemeleri.
98 bin m2’lik alanı kapsıyor
Projeyle 98 bin metrekarelik alan yayalaştırılacak. Tarlabaşı Bulvarı, Cumhuriyet Bulvarı araç trafiği, AKM önü ve Taksim’deki Cumhuriyet Anıtı çevresinde bulunan araç yolları yeraltına alınarak, bu alanlar yayalara bırakılacak. Tarlabaşı Bulvarı’nın meydana çıkan kısmında bulunan otoparktan itibaren trafik yeraltına alınacak. Gümüşsuyu istikametinde ise Atatürk Kültür Merkezi’nden başlayarak Sıraselviler Caddesi istikametinde İstiklal Caddesi kesişiminden itibaren araç trafiği yeraltına alınacak. Günün belli saatlerinde açık olacak şekilde servis yolları dizayn edilecek. Otobüs hatlarının çoğu kaldırılacak.