Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerin uygulanması konusunda, "YEKDEM'de erteleme söz konusu değil. Üretilecek enerji miktarının önceden sağlıklı tahmin edilmesi elektrik piyasasının da güvenli olmasını sağlayacak." dedi.
Yılmaz, YEKDEM'in elektrik üretim şirketlerinin sorumluluğunu ortadan kaldıran bir mekanizma olmadığını dile getirdi.
Sektörün YEKDEM yönetmeliğine itiraz etmesinin bir anlamı olmadığını belirten Yılmaz, "Yenilenebilir enerji lisansı sahipleri hem tahminlerini yapıyor, hem de sisteme YEKDEM dışında elektrik satıyorlar. YEKDEM'e girdiklerindeyse bu sorumluluklarını yerine getirmiyorlar. Halbuki YEKDEM yalnızca bir fiyat garantisi veriyor, şirketlerin sorumluluğunu ortadan kaldıran bir mekanizma değil. YEKDEM'deki değişikliklerin uygulaması konusunda bir erteleme söz konusu değil. Üretilecek enerji miktarının önceden sağlıklı tahmin edilmesi elektrik piyasasının da güvenli olmasını sağlayacak." ifadelerini kullandı.
'Nasılsa devlet alıyor' anlayışı
Üreticinin sisteme vereceği enerjiyi önceden sağlıklı tahmin etmesinin sistem güvenliği açısından önemli olduğuna dikkati çeken Yılmaz, tahmin zorunluluğunun sadece yenilenebilir kaynaklar için değil, doğalgaz ve diğer termik santraller için de geçerli olduğunu vurguladı.
Yenilenebilir enerjide şirketlerin 'nasılsa devlet alıyor' anlayışıyla, yüzde 15-20 daha yüksek elektrik üretim tahmininde bulunabildiğini belirten Yılmaz, "Gelen abartılı üretim tahminleri nedeniyle sistem dengesizliğe düşüyor. Diyelim ki 2 bin megavat fazla enerji üretileceği tahmin edildi. Sistem operatörü diyor ki, benim 2 bin megavat enerjiye ihtiyacım yok. Sonuçta 2 bin megavat daha az enerji üretilmesinin yeterli olacağı düşünülüyor ve piyasada arz fazlalığından dolayı fiyatların kırılması söz konusu olabiliyor. Yani sistem üzerinde birçok açıdan bozucu yönde etkileri olan bir durum." değerlendirmesinde bulundu.
Yılmaz, şirketlerin hem YEKDEM'den yararlanıp hem de sistemi bozmasına izin vermeyeceklerini, doğru tahmin yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerektiğini söyledi.
"Kurdan şikayet hakları yok"
Elektrik dağıtım şirketlerinin bir tarife metodolojisine göre çalıştığını anlatan Yılmaz, "Döviz kurundan kaynaklı oluşan zararlarla ilgili bahaneler üretilmesini, ticaretin ilkelerine uygun bulmuyorum." diye konuştu.
Yılmaz, bu konuda EPDK'nın bir çalışma yaptığını belirterek, şunları kaydetti: "Döviz kuru yükselebilir, düşebilir. Biliyoruz ki, Türkiye'de geçen 11-12 yıl süresince döviz daha stabil gitti. Dolayısıyla şirketlerin dövizin yükselişi nedeniyle kaybetmeleri durumunda, herhangi bir şekilde bağırmaya şikayet etmeye hakları yoktur. Şu an için tek dert etmeleri gereken şey, müşteri memnuniyetini artırmak, sağlıklı bir şekilde dağıtım sistemini idare etmek. Enerjiyi iyi bir şekilde dağıtmak. Biz onlardan bunu bekliyoruz, onlar bunu yaptıkları takdirde bunun karşılığını da alacaklardır."
Değişiklik ne getirdi
Resmi Gazete'de 29 Nisan'da yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre, YEKDEM santrallerinde üretilen elektrik sadece gün öncesi piyasasına değil, gün öncesi dahil olmak üzere gün içi piyasası, dengesizlik piyasası ve ikili anlaşmalar yoluyla tezgahüstü piyasalara satılabilecek.
YEKDEM üreticisi gün öncesi piyasasında belirlenen Piyasa Takas Fiyatı ile teşvik fiyatı arasındaki farkı alacak veya ödeyecek, bu şekilde teşvik fiyatında değişim olmayacak. Bununla birlikte, YEKDEM santrallerinin dengesizliklerini artık yönetmeleri de gerekiyor.