Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum; orta gelirliye yönelik yeni konut finansman modeliyle hayata geçirilen "Yeni Evim" kampanyasının Sheraton Otel'de düzenlenen basın toplantısına katıldı.
Yakın zamanda "İlk Evim İlk İş Yerim Projesi" ile Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesini başlattıklarını anımsatan Nebati, bugün de orta gelirli vatandaşların konuta erişimini kolaylaştırmak amacıyla tasarladıkları "Yeni Konut Finansman Modeliyle Yeni Evim Programı"nı sunduklarını belirtti.
Nebati, vatandaşların barınma ihtiyacını uygun koşullarda ve uygun maliyetlerle karşılamasını son derece önemsediklerini, bu doğrultuda kaynakları etkin bir şekilde kullandıklarını dile getirerek, "Orta gelir düzeyindeki vatandaşlarımız için piyasa koşullarına göre çok daha avantajlı faiz/kar payı ve vade yapısı, ilk 3 yıl Bakanlığımız katkısıyla ödeme kolaylığı ve kredi vadesi boyunca hanehalkının geliriyle uyumlu bir ödeme planı sunduğumuz Yeni Evim Programı'nı hazırladık." diye konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığıyla beraber çalışarak, konunun paydaşlarıyla toplantılar yaparak gelir düzeyi ve konut fiyatlarının genel seyri açısından ülkeyi 3 bölgede ele aldıklarını ifade eden Nebati, şunları kaydetti:
"Programımız kapsamında İstanbul 1. Bölge, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla 2. Bölge, diğer tüm illerimiz de 3. Bölge olarak belirlenmiştir. Programımız çerçevesinde bankalarımız ve katılım finans kurumlarımız tarafından sağlanacak finansman tutarları, 1. Bölge olan İstanbul'da en çok 5 milyon lira, 2. Bölge'deki illerimizde en çok 3 milyon lira, 3. Bölge'deki illerimiz için ise en çok 2 milyon liradır. Programımız kapsamında sağlanacak finansman sıfır konutlara yöneliktir. Programdan yararlanabilmek için hanehalkı toplam gelirini dikkate almaktayız. Programdan yararlanacak kişilerin halihazırda bir konutunun olmaması ve son 1 yıl içinde konut alacağı ilde konut satışı yapmamış olması gerekmektedir. Ayrıca, 1. (İstanbul) ve 2. bölgelerdeki (Ankara, İzmir, Antalya, Bursa, Mersin, Muğla) illerimizde konut almak isteyen vatandaşımızın, son 1 yılda bu illerde ikamet etmiş olması şartı aranacaktır. 3. Bölge'deki illerimizdeyse ikamet şartı aranmayacaktır. Alınan konutlar 5 yıl boyunca satılamayacaktır."
Faiz oranları yüzde 0,69'dan başlayacak
Bakan Nebati, Yeni Evim Programı kapsamında tüm bölgelerde asgari peşinat oranının yüzde 10 olarak belirlendiğine dikkati çekerek, azami 15 sene vade ile sağlanacak finansmanlarda faiz/kar payı oranlarının yüzde 0,69'dan başlayan oranlarla uygulanacağını bildirdi.
Vatandaşların ilk 3 yılda ödeyecekleri aylık taksit tutarının belirli bir kısmını, kredinin toplam vadesi bitmeden geri ödenmek şartıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak üstleneceklerini belirten Nebati, şu ifadeleri kullandı:
"Sağlayacağımız bu katkı ile ilk 3 sene için taksit tutarlarını önemli şekilde aşağıya çekecek ve böylece, vatandaşlarımız konutlarının tamamlanmasını beklerken yüklerini hafifletmiş olacağız. Programımız kapsamında vatandaşlarımız 3 farklı aşamadaki konutlar için kredi kullanabilecek. Birincisi, tamamlanmış konutlar, ikincisi, belirli bir oranda tamamlanmış ve bankaların kredi verme kriterlerine uygun konutlar, üçüncüsü ise yapımına başlanacak olan konutlar. İlk iki durumda, konuta ve başvuru sahibine dair şartların ilgili banka tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirilmesi halinde, program kapsamında finansman imkanı ve Bakanlığımız katkısı sağlanacak. Yeni başlayacak projeleri kapsayan üçüncü durumda ise konutun bir parçası olduğu konut projesinin bankalarımız tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirmesi ana kıstas olacaktır. Bu durumda projenin bu program kapsamına alınması için bankanın müteahhitle proje bazında Garantörlük Anlaşması imzalaması gerekecektir. Bu sayede, inşaatın temeli atılmadan konut kredisi kullanma imkanı oluşacaktır. Bu kapsamda, bankalarla garantörlük anlaşmalarını yapan ve programa dahil olarak konut üretme taahhüdü veren müteahhitlerimiz için Hazine Destekli KGF kefaletiyle başlangıçta 25 milyar liralık finansmana erişim imkanı da sunacağız."
"Haksız fiyat artışı gerçekleştirdiği tespit edilen kişiler için gereği yapılacak"
Bakan Nebati, program kapsamında diğer önemli bir hedeflerinin de konut arzının dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde artırılması olduğunu ifade ederek, böylece, konut fiyatlarında ortaya çıkan dönemsel hızlı yükselişleri de orta vadede en az seviyeye indirmeyi amaçladıklarını belirtti.
"Yeni Evim Programı" ile konut ediniminde önemli bir adımı attıklarını vurgulayan Nebati, şu değerlendirmede bulundu:
"Şunun da altını çok net çizmek isterim ki konut fiyatlarını Bakanlık olarak uzun zamandan bu yana yakinen izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz. Bakanlığımız tarafından gayrimenkul sektörüne yönelik mali, finansal, tapu ve emlak ilan site verileri kullanılarak analiz ve değerlendirme çalışmaları detaylı şekilde yürütülmektedir. Ayrıca, enflasyonla mücadele kapsamında, haksız fiyat artışı gerçekleştirenler özelinde de tespitler yapılmakta ve ilgili birimlerle paylaşım sağlanmaktadır. Gayrimenkul sektörüne yönelik fiyat artışları takip edilerek arz-talep dengesini olumsuz etkileyen kişiler ve bu kişilere aracılık edenler özelinde değerlendirmelere itinalı bir şekilde devam edilecektir. Haksız fiyat artışı gerçekleştirdiği tespit edilen kişiler, gereği yapılmak üzere ilgili birimlerle paylaşılacaktır. Vatandaşlarımızın refahını artırmak için, enflasyonla amansız bir mücadele verdiğimiz şu dönemde, çok net vurgulamak isterim ki piyasa gerçekleri dışındaki fiyatlamalara müsamaha göstermeyeceğiz. Mayıs ayında açıkladığımız konut finansmanı sonrasında yaşadıklarımızı tekrar yaşamamak için toplumun büyük bir kısmını ilgilendiren böylesine büyük bir adımda tüm verilerimizi hazır bir şekilde elimizin altında tutuyoruz. Kesinlikle musamaha göstermeyeceğimiz konusunun altını da tekraren çizmek istiyorum."
"İlk etapta 100 bin aile ev sahibi olacak"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum da Yeni Evim Kampanyası ile ilk etapta 100 bin ailenin çok kısa bir zaman içerisinde ev sahibi yapılmasının hedeflendiğini belirtti.
Kurum, "Ülkemizin her yerinde bitmiş, belirli oranda tamamlanmış ve bankalarla garantörlük sözleşmesi imzalanmış yeni projelerden faydalanılabilecek. Taksitler hane gelirinin yüzde 40'ını geçmeyecek. Bu kampanya sayesinde milyarca liralık hacim ortaya çıkacak ve ekonomimizde de yaklaşık 600 milyar liralık katma değer oluşacak." dedi.
Yeni Evim Kampanyası ile ilgili detaylar ve gelişmelerin 16 Ocak'tan itibaren kurulacak web sitesi üzerinden takip edilebileceğini açıklayan Kurum, "Konut fiyatlarını takip edeceğiz. Projeye dahil olan firmalar belirlediğimiz kriterler çerçevesinde girecek ve kampanya süresince konut fiyatlarını sabit tutacaklar. Arsa ve veraset üzerinden hissesi düşenler varsa, bu hisse 50'den fazla değilse bu projelere başvurabiliyorlar. 50 ve altındaki hisseleri dikkate almıyoruz." diye konuştu.
Bakan Nebati "Yeni Evim Kampanyası"na ilişkin soruları yanıtladı
Nebati, orta gelirliye yönelik yeni konut finansman modeliyle hayata geçirilen "Yeni Evim Kampanyası"nın tanıtım toplantısında, basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Orta gelir düzeyindeki vatandaşların konut sahibi olmasını kolaylaştırdıklarını belirten Nebati, ayrıca konut üretim arzında bir iyileştirme yapılması için Kredi Garanti Fonu paketi sunduklarını söyledi. Nebati, bu cazip imkanlarla bir taraftan konut üreticilerinin bir taraftan da konuta ulaşmakta zorluk çekenlerin rahat etmesinin amaçlandığını bildirdi. Bakan Nebati, "Bugünkü koşullar içinde son dönemin en önemli kampanyalarından bir tanesi." diye konuştu.
Özverili bir kampanya oluşturduklarını vurgulayan Nebati, geçmiş projelerde fırsatçılık yapmaya çalışanlar olduğunu, buna yönelik de tedbir aldıklarını ifade etti. Nebati, şu değerlendirmede bulundu:
"Madem ki fırsatçılar var, vatandaşımızı da rahatsız edecek boyuta ulaşan fahiş fiyat artışlarını günün kısa karı olarak görenlerin önceden tespit edilmesi bizim açımızdan en önemli kısmıydı. Dolayısıyla kampanyanın hazırlıkları ve talepler bize ulaşmaya başladığı andan itibaren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın katkılarıyla Risk Analiz Merkezimiz, Gelir İdaresi Başkanlığımız, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığımız ve bankalarımızla fiyatların şu anda hangi seviyede olduğu, 2022 yılında oluşmuş köpüklerin de gittiği fiyatlamaları aldık, elimizde. Konut satışlarıyla ilgili tapu dairelerinde rayiç bedelleriyle ilgili her türlü bilgiyi bugünkü ortamda almak çok kolay, bunlar da bizde. Buradan vatandaşlarımıza ve özellikle satıcılara sesleniyorum, bu vatandaşa yönelik özverili bir kampanya. Lütfen bu kampanyadan ihtiyacı olanlar faydalansın, ihtiyacı olanlar kampanyayı sürüklesinler. Gelir İdaresi Başkanlığımız, Vergi Denetim Kurulumuz, Risk Analiz Merkezimiz ile beraber Maliye kesimimiz çok ciddi şekilde yaptırımların en ağır uygulanacağı bir süreci takip ediyorlar."
Örnek ödeme modeli
Kampanyada ilk 3 yıl hane halkı geliri de baz alınarak Hazine taksit desteği sağlayacaklarına aktaran Nebati, şu bilgiyi verdi:
"Bugün yüzde 1,20 ile 1 milyon liralık kredi kullanıldığında vatandaşımız 13 bin 587 lira aylık taksitle konut sahibi olabilir. Bu sistemle 0,69 ile ilk 3 yılda vatandaşımız ilk yıl 4 bin 410 lira taksit ödeyecek. Yıllık 52 bin 922 liralık bir ödeme oluşuyor. Hane halkı gelirini de 15 bin lira varsaydığımızda yüzde 30'luk bir ödeme payıyla konut sahibi oluyor. İkinci yıl bunu 5 bin 400'e çıkarıyoruz. Üçüncü yıl 6 bin 480 liraya çıkıyor. Bu ne demektir, kirada olan, ev sahibi olmaya çalışan vatandaşımız ilk 3 yılda konuta yerleşinceye kadar bütün yükünü almış oluyoruz. Vatandaş buraya sanki kira ödüyormuş gibi girmiş olacak. Kiracıysa da ödediği kira miktarı eve taşındıktan sonra onun hane gelirine eşitlendiği için çok ciddi şekilde ödeme kolaylığı sağlanmış olacak. 4'üncü yılda 10 bin 315 lira takside çıkıyor. Burada da azami yüzde 39, dünya standardı bunlardır, ödeme yapmaya başlıyor. Her geçen yıl 10 bin 315 lira sabit kalmak kaydıyla son 8 yılda 12 bin 697 liraya çıkarılarak tüm ödeme miktarı 1 milyon 909 bin 570 liraya geliyor. Şu anda 1,20 ile ev almaya kalkanın 1 milyon lira için ödediği miktar 2 milyon 445 bin lira, bu kampanyayla toplamda 1 milyon 990 bin lira ödemiş olacak."
Kampanyadan yararlanabilecekler
Bakan Nebati, İstanbul'un yer aldığı 1. Bölge'de azami geliri 80 bin lira, 2'nci Bölge'de azami geliri 65 bin lira, 3'üncü Bölge'de azami geliri 45 bin lira olanların kampanyadan faydalanabileceğini dile getirdi.
Kooperatif üyeleri, hisseli konut tapusu sahipliği, miras yoluyla yüzde 50 konut sahipliği, bağış yoluyla konut sahipliği olanların, evi bulunanların kapsam dışında kaldığını belirten Nebati, "Aile içindeki birey, gelirinin olması kaydıyla, sistem içinde olması kaydıyla ve son iki ayın 9'unda SGK primi ödemiş olmak kaydıyla yararlanabilecek. Ev hanımına eşi kefil olabilecek, çalışan eş diğerine kefil olup alabilir. Aile içinde ev olmaması lazım. Buradaki amacımız ev sahibi olmayı sağlamak." ifadelerini kullandı.
Konutun 5 yıl satılamayacağını vurgulayan Nebati, 1'inci ve 2'nci Bölge için konut sahipliğinin o ilde en az bir yıl ikamet etme şartına bağlı olduğunu söyledi. Bakan Nebati, "Herhangi bir ilde gelip yatırım amacıyla İstanbul'da konut alma peşine düşülmesin." dedi.
Kampanyanın Hazineye yükünün kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunu vurgulayan Nebati, yaş sınırı bulunmadığını, ekonomik hayata girmiş olmanın, bir bankadan kredi alabilir durumda bulunmanın yeterli olduğunu belirtti.
Nebati, yararlanacak kişilerin son bir yıl içinde konut alacağı ilde konut satmaması gerektiğine dikkati çekerek, "Programdan yararlanacakların hiç konutu olmamalı. Kırsaldaki evler ve devre mülkler bu kriter kapsamda değerlendirilemez. Araziniz, arsanız, tarlanız var, bunlar kapsam dışında." diye konuştu.