Washington merkezli gayrimenkul şirketi Jones Lang LaSalle Türkiye'nin Başkanı Avi Alkaş, 2001 krizinde bankaların izlediği yeniden yapılandırmayı, şu anda perakende sektörünün yaşadığını belirterek, "Sektör kendi yeniden yapılandırmasını gerçekleştiriyor, perakendenin kendi dengesini bulma çabasında yeni bir sayfa açılıyor. Kurallar, stok düzenlemeleri, kiralama sistemleri tüm bunlar yeniden gözden geçiriliyor" dedi.
Washington merkezli gayrimenkul şirketi Jones Lang LaSalle tarafından hazırlanan İstanbul Gayrimenkul Piyasaları Raporu'nun tanıtım toplantısında konuşan Alkaş, "Artık eski leasing kaynakları yok, eski düzen geride kaldı. Bugün reel sektörde IMF anlaşması bekleniyor, bankaların rahatlaması için gün sayılıyor. Perakendeci ise kabına sığamıyor. Yatırımlar boru hattında bekliyor, eski dengelerin revize edileceği yeni bir sayfa açılacak" diye konuştu.
Alkaş, geçen yıllarda görülen aşırı mağazalaşma talebinin azaldığını,
kiralama ve stok sistemleri gibi birçok yapının da yeniden gözden geçirildiğini
söyledi. İstanbul'da önümüzdeki süreçte farklılaşmaların oluşacağını kaydeden
Alkaş, "Halk merkezi, genç merkezi, perakende parkları gibi kavramlar hayatımıza
girecek, alışveriş merkezleri hayatın olmazsa olmazı hale geldi ancak
farklılaşma ve doğru marka karmasıyla tüketiciyi bu merkezlere çekmek gerekiyor"
dedi. Alkaş, krizin İstanbul'un gayrimenkul dinamiklerini etkilese bile, küresel
koşulların iyileşmesiyle birlikte gayrimenkul piyasasının tekrar bir büyüme
trendine gireceğine inandığını söyledi.
Ofis yatırımları
için doğru zaman
Raporun ofis kısmıyla ilgili bilgi veren Jones Lang LaSalle Türkiye Direktörü Alan S. Robertson da, ofis arzının talepten daha düşük olduğunu, krizin etkisiyle şirketlerin daha az metrakareli ofislere yöneldiğini ve farklı bölgelerde arayışlarını yoğunlaştırdıklarını söyledi. Ofis yatırımlarında İstanbul'un yabancı yatırmcılar için gözde bir yer olmaya devam edeceğini belirten Robertson, "Gelecek 3 yıla baktığımızda arzın hâlâ talebi karşılamayacağını görüyoruz. İstanbul'un birçok uluslararası firmanın Kafkas, Ortadoğu ve Doğu Avrupa bölgesi operasyonları için üs olması ve Asya pazarlarına kolay erişim sebebiyle orta dönemde yatırımcı ve kiracı talebinin güçlü olması bekleniyor" diye konuştu.
Lojistik pazarının da ofis pazarı ile paralellik gösterdiğine dikkat çeken
Robertson, "Modern ve kaliteli lojistik merkezlerinin yeterince fazla olmadığını
görüyoruz. Uzun dönemde bu alanda yabancı talebin güçlü olmasını bekliyoruz.
Ancak şu anda şirketler ekonomik sıkıntıda oldukları için, yerli yatırımcılar
için fırsat oluşturabilir" dedi.
AVM'lere enerjide destek
yolda
Alışveriş merkezlerinde kullanılan enerjide indirim için Sanayi Bakanlığı ile
bir görüşme yaptıklarını belirten Jones Lang LaSalle Türkiye Başkanı Avi Alkaş,
sanayide ve diğer merkezlere uygulanan enerji indirimi için bakanlıkla
görüşmelerinin olumlu geçtiğini söyledi.
Rapordan
satırbaşları
* İstanbul'da hâlâ bin kişiye 150 metrekare alışveriş merkezi alanı düşüyor,
bu rakam Prag'da 650, Budapeşte'de 400, Moskova'da ise 200.
* 2008'de
tamamlanan toplam perakende alanının yaklaşık yüzde 35'ini outlet'ler
oluşturuyor ve bu segmente doğru bir kayış var.
* Tüketici talebi 2008'de
yavaşlama gösterdi, ancak gıda dışı perakende ciroları 2007'ye göre yüzde 10
artış gösterdi.
* İstanbul, Türkiye toplam ofis piyasasının yüzde 80'ini
elinde bulunduruyor. Moskova ve Varşova'dan sonra Orta ve Doğu Avrupa bölgesinin
en büyük 3. piyasası.
* A sınıfı ofis alanı yetersiz ve merkezi iş bölgesinde
yeni projeler az.
* İzmit ve Tekirdağ'ı kapsayan hinterlandı ile İstanbul,
Türkiye'nin en büyük lojistik pazarı.
* Perakende sektöründeki gelişime
paralel olarak modern depolama tesislerine talep artıyor.
* Artan talep arsa
fiyatlarında ve kaliteli depo kiralarında yüksek oranlı artışlara neden
oldu.