Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bürokratları, beş yıl önce hazırladıkları Yapı Denetimi Yasa Tasarısı’nın Başbakanlıkta takılması üzerine, çareyi milletvekilleri aracılığıyla TBMM’ye sunulacak teklifler ve Bakanlar Kurulu’ndan çıkacak kararnamelerle boşlukları doldurmakta buldu. Hazırlanan ‘Yapı Denetimi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ ile yaptırımları sil baştan belirleyen Bakanlık, bir taraftan da yapı denetiminin 19 ilden Türkiye geneline yaygınlaştırmak için kolları sıvadı.
Kararname olarak yayınlanması amacıyla Bakanlar Kurulu’na önerge olarak gönderilen düzenlemeyle, yaklaşık 7 yıldır 19 ilde pilot olarak uygulanan denetimlerin 54 ile yaygınlaşması öngörülüyor. Bu kapsamda birinci derece deprem bölgesi olduğu halde bugüne kadar yapı denetimi yapılmayan Amasya, Bartın, Burdur, Bingöl, Erzincan, Hakkâri, Isparta, Kırıkkale, Kastamonu, Kırşehir, Karabük, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Muş, Osmaniye, Siirt, Şırnak gibi illerde binalar yapı denetim şirketlerince denetlenecek.
Durdurma cezası gevşetildi
TBMM’ye iletilmesi beklenen Yapı Denetim Kanun Teklifi’nde ise yapı denetim şirketlerine yapılan denetimler sonucunda verilen faaliyeti durdurma ve para cezaları yeniden belirleniyor. Yeni düzenleme ile teftiş sonrası firmalara suçun ağırlığına göre sırasıyla uyarı, idari para cezası, yeni iş almaktan men ve belge iptali cezalandırı uygulanacak. Mevcut düzenlemede ise ruhsata aykırı bina yapılmasına göz yuman firmalara faaliyet durma ve kapatma cezası veriliyor.
Ceza ağırlaşıyor
Yeni Taslakta, denetim personeli görevinin başında bulunmaz ise sözleşme bedelinin yüzde 10’u kadar para cezasına çarptırılması öngörülüyor. Taslağın bu şekli ile yasalaşması durumuda taşıyıcı sistemin güvenliğini etkilemeyecek uygulama hatalarında para cezası oranı sözleşme bedelinin yüzde 20’sine kadar çıkacak. Denetlenen binanın can güvenliğini tehlikeye atacak nitelikte olması durumunda ve firmaya üst üste üç kez para cezası kesilmesi halinde, yeni iş almaktan men cezası devreye girecek. Üst üste üç yıl olumsuz sicil alan firmaların ise denetim izin belgesi iptal edilecek.
Mevcut yasal düzenlemelere göre, Türkiye’nin deprem bölgesi olmasına karşın yapı denetimi sadece 19 pilot ilde yapılıyor. Öncelikle 19 ilde uygulanan yapı denetimi, birinci ve ikinci derece deprem bölgesi olan 54 ile yaygınlaştırılacak.