Uzun yıllar orman yangınlarında başarıyla mücadele eden THK'nın uçaklarını devre dışı bırakan iktidar, 3 yıldır uçak tedarikinde ciddi sıkıntı yaşıyor. Türkiye, 2019, 2020, 2021 yıllarında orman yangınlarıyla mücadelede ya uçaksız kaldı ya da yeteri sayıda uçak tedarik edemedi. Geçtiğimiz yıl ilk uçağın Türkiye'ye gelmesi Temmuz ayının ilk haftasını buldu. Sonuçta olan Türkiye'nin yüz binlerce hektar ormanına oldu.
Sözcü’den Yusuf Demir’in haberine göre; Türkiye’de 2021’de yok olan ormanlık alan tam 1 milyar 780 milyon metrekare! Bu yaklaşık 250 bin futbol sahası ya da İstanbul’un yaklaşık 5’te 1’i büyüklüğünde bir alan demek.
Geçen yaz bütün Türkiye'yi ayağa kaldıran bu yangınların ardından fatura Bakan Bekir Pakdemirli'ye kesildi. “Affı kabul edildi”, uçak tedarik görevi de Orman Bakanlığı'ndan alınarak istediği ihaleyi istediği firmaya verecek bir mevzuata sahip Savunma Sanayi Başkanlığı'na (SSB) verildi. Ama yine ortada uçak yok.
Savunma Sanayi Başkanlığı mevzuatın kendisine verdiği yetkiyle süreci gizli yürütüyor ama açtığı yeni ihaleler bir sorun olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
İşte ilk günden bu yana uçak tedarikiyle ilgili ihale sürecinde yaşananlar:
2 Aralık 2021
SSB 1. ihale duyurusu yaptı
Savunma Sanayi Başkanlığı 2 Aralık 2021 tarihinde, 20 uçak ve ihale ilanında belirtilmeyen sayıda helikopterin 3 yıl için kiralanması için 6 ayrı ihale açtığını duyurdu.
24 Şubat 2022
SSB'den 2. İhale duyurusu
Sonuç beklenirken ilk ihaleden 90 gün sonra 24 Şubat'ta ayında 5 ağır sınıf büyük helikopter için yeni bir ihale duyurusu daha yaptı.
Yangınlar başladı
Nisan ayı geldi. Hatta küçük de olsa İzmir Çeşme'de, Bilecik'te, Çanakkale'de yangınlar çıktı. Çanakkale'deki orman yangını 18 saat söndürülemedi.
Ancak mevzuatı gereği süreci gizli yürütme yetkisi olan Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan bir türlü ihalelerin tamamlandığına ve uçakların tedarik edildiğine dair beklenen açıklama gelmedi.
28 -29 Mart, 4 Nisan 2022
SSB'den 3 yeni ihale duyurusu daha
SSB peş peşe ilanlar yayınlayarak yeni ihaleler açtığını duyurdu. 28 Mart'ta 20 adet küçük tanker uçağı tedarik edileceği duyuruldu. 29 Mart'ta 2022 yılı yangın sezonu boyunca 10 adet 2-4 ton tank kapasiteli uçaklar kiralanacağı duyuruldu. 4 Nisan'da 2022, 2023 ve 2024 yılları yangın sezonu boyunca toplam 5 adet olmak üzere, asgari 5 ton tank kapasiteli Amfibik ve/veya asgari 8 ton tank kapasiteli Tanker Uçaklar kiralanacağı açıklandı.
Sektörü yakından takip eden uzmanlara göre; uçaklar bulunsa bile, bunlarla ilgili sürecin tamamlanması, şirketlerin bu uçakları hazırlaması, Türkiye'ye getirmesi ciddi zaman alabilir. Gecikme kiralama maliyetini de artırabilir. Geçtiğimiz yıl haziranda 40 milyon lirayla başlayan kira ödemeleri eylülde 344 milyon lirayı aştı. Toplamda ödenen para 1 milyar 206 milyon lirayı buldu. Sürecin tamamlanmaması son 3 yıldır yaşanan tedarik sıkıntısının devam ettiğini gösteriyor.
Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.