Kaz Dağları’nda ağustos ayında 8 gün içinde 6 ayrı yerde çıkan ve yaklaşık 667 dönüm ormanın yok olduğu yangınlarla ilgili eski Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Salih Sönmezışık tarafından sivil toplum örgütlerinin istemi üzerine hazırlanan rapor tamamlandı. Raporda, sabotaj ve kasıt iddiaları üzerinde durularak Balıkesir İl Genel Meclisi Üyesi Ali Rıza Timur’un bölgedeki faaliyetleri ile yangınların bağlantılı olduğu öne sürüldü. Sönmezışık, Edremit Cumhuriyet Savcılığı’na gönderdiği raporun suç ihbarı kabul edilerek Timur hakkında işlem yapılmasını istedi.
Sönmezışık’ın hazırladığı “Kaz Dağları Yangın Raporu” ilgili kurumlara gönderildi. Raporda, Ali Rıza Timur’un Milli Park Mühendisi H. Basri Avcı’ya sık sık gelerek milli parkın sınırının kaldırılması veya kızılçam ormanları dışarıda bırakılarak ortalama 700-800 metre yükseklikte bulunan karaçam ormanlarının başladığı yere çekilmesini istediği iddia edildi. Avcı, emekli olunca yerine şu anda görevde olan mühendis Cengiz Uzun’un atandığı anımsatılarak aynı kişinin bu kez de Uzun’la benzer konuşmalar yaptığı savunuldu. Raporda “Timur, avlanmanın yasak olduğu milli parkta, domuz avı yapma taleplerini yinelemiş, olumsuz yanıt alınca mühendisi, 10 köy muhtarıyla birlikte Edremit Kaymakamlığı’na şikâyet etmiş, sonuç alamayınca ilgili arkadaşın görevine müdahalede bulunmuş, daha sonra da basın yolu ile hakaret ve tehdit de bulunmuştur” denildi.
‘Benzin bidonuyla giderler’
Raporda, Timur’un Edremit Orman İşletme Müdürü’nü de makamında ziyaret ederek halkın milli parkın koruma politikalarından rahatsız olduğunu, bu memnuniyetsizliğin artık had safhaya ulaştığını, hatta milli parkta çıkacak yangına vatandaşın, “benzin bidonu ile gideceğini” söylediği savunuldu.
Bu olaylar üzerine, Uzun’un yayın yoluyla hakaret, tehdit ve görevine müdahale edildiğini gerekçe göstererek, Timur hakkında 4 Ağustos 2009 tarihinde Edremit Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu kaydedildi. Bu başvurudan yaklaşık 15 gün sonra, 20 Ağustos 2009 günü saat 11.40 civarında Kaz Dağları Milli Park sınırları içinde kalan Mehmetalanı köyü Kirişlik Boğazı mevkiinde zeytinlik alanda çıkarılan yangının ormana ulaşmadan söndürüldüğü ifade edildi. Ertesi gün aynı mevkide saat 12.00 civarında, ikinci bir yangın çıkarıldığı anımsatılarak “Çok ilginçtir, ikinci yangından 2 gün sonra, 23 Ağustos günü aynı mevkide, saat 12.30 civarında, Zeytinli Ç ayı’nın doğusunda, yeni bir yangın daha çıkarılmıştır” denildi.
Şartlar oluşunca...
Aynı mevkilerde art arda çıkarılan bu yangınlardan sonra ormancılık örgütünün sabit olan müdahale ekiplerini seyyar hale dönüştürdüğüne dikkat çekildi. 26 Ağustos günü sıcaklığın 30.9 dereceye, kuzeydoğudan esen poyrazın 39-49 km/saate ulaştığı, nispi nemin yüzde 33’lere düştüğü yani orman yangınlarını büyütecek tüm şartların gerçekleştiğine vurgu yapılan raporda şu iddiaya dikkat çekildi:
“Ramazan ayı olduğu için devriye gezen ekipler, oruçlarını açmak için 18.30 civarında toplu koruma merkezlerine dönmüşlerdi. Bu geri dönüşü takip eden organize güçler, Ortaoba köyünün yaklaşık 1 km. kuzeybatısında, ormanlık alan ile zeytinlik sınırını oluşturan yolun hemen altında çalılıkları kundaklamışlardır. Yaklaşık 6 saat sonra kontrol altına alınabilen yangında toplam 277.9 dönüm kızılçam ormanı, flora ve faunası ile birlikte kaybedilmiştir.”
‘Haritaya benziyor’
Ortaoba köyünde yangın bütün hızı ile devam ederken yine 26 Ağustos günü saat 23.00 sıralarında Beyoba köyünün yaklaşık 700 metre uzağında “haritayı zemine aplike etmişçesine”, tam milli park sınırı üstünde yangın çıkarıldığı belirtildi. Olağanüstü bir çalışma sonucu yangının başladıktan 131 saat 55 dakika sonra kontrol altına alınabildiği kaydedildi.
Sel ve erezyon uyarısı
Raporda yangınlardan sonra ortaya çıkan tablo şöyle özetlendi: “Yaklaşık 667 dönüm orman ekosistemi, biyolojik çeşitliliği ile birlikte yok edilmiştir. Orman örtüsünün kaldırılması sonucu, bölgenin jeolojik yapısı nedeniyle şiddetli erozyon ve sel olayları yaşanabilecektir. Yanan iki büyük ormanın parçası, yanmadan önce 4561.7 ton karbonun atmosfere salımını engelleyerek küresel ısınmanın önlenmesine katkıda bulunmuştur. Ancak yangın sırasında yüzlerce ton karbondioksit atmosfere yeniden salınmıştır.”