Yılın ikinci çeyreğinde yabancıların Türkiye'den gayrimenkul alımı ve yatırımlar genişledi. Söz konusu dönemde gayrimenkul sektörüne yönelik doğrudan yabancı yatırım girişi, son iki yılın en yüksek seviyesine çıkarak, 200 milyon dolar oldu. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER) hazırladığı 'Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektörü 2011-2. Çeyrek Raporu'na göre, gayrimenkul sektörüne doğrudan yabancı yatırım girişi, yılın ilk çeyreğine göre iki katından fazla arttı.
İlk çeyrekte 92 milyon dolar olan yatırım girişi, ikinci çeyrekte 200 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, son 8 çeyreğin de rekorunu kırmış oldu. Sektördeki doğrudan yatırım girişi, son 8 çeyrekte yalnızca 2009 yılının üçüncü ve geçen yılın son çeyreğinde 100 milyon doların üzerine çıkmıştı.
Aynı dönemde yabancılara gayrimenkul satışı da geçen yılın ikinci çeyreğinden sonra en yüksek satış rakamına ulaştı. Yabancılar, yılın ikinci çeyreğinde Türkiye'den 781 milyon dolar tutarında gayrimenkul satın aldı. Son iki yılda bu rakam, geçen yılın ikinci çeyreğinde aşılmış ve 916 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.
Yılın ilk yarısının toplamına bakılığında ise sektöre doğrudan yabancı yatırım girişi 292 milyon dolara, yabancılara satılan gayrimenkullerin toplam değeri ise 1 milyar 242 milyon dolara ulaştı.
Sanayi binaları ve depolar
Söz konusu dönemde 'iş' yatırımları da arttı. Yılın ikinci çeyreğinde yeni sanayi ve lojistik bina ile ofis ve Alışveriş Merkezi (AVM) yatırımlarında hızlı artışlar yaşandı. Türkiye genelindeki sanayi binaları ve depolar için alınan ruhsatlar, geçen çeyreğe göre yüzde 100'den fazla artış gösterdi. Söz konusu ruhsatlar, geçen yılın son çeyreğinde 3,56 milyon metrekare ile rekor seviyeye ulaştıktan sonra yılın ilk çeyreğinde 775 bin metrekareye gerilemişken, ikinci çeyrekte yeniden önemli bir artış göstererek 1,58 milyon metrekareye ulaştı.
İstanbul lojistik piyasası ise durağanlığını sürdürüyor. Ekonomide, sanayide ve ticarette görülen hızlı büyümeye rağmen ikinci çeyrekte İstanbul'da lojistik piyasası faaliyetleri sınırlı kaldı. Kiracı talebinde görülen görece iyileşmeye rağmen yeni kiralamalar zayıf gerçekleşti. Lojistik depo kiraları da ilk çeyrekteki seviyelerini korudu. Yılın ikinci yarısında ise özellikle perakende sektöründeki düzenlemelere bağlı olarak lojistik alan talebinde artış olacağı öngörülüyor.
Ofis binalarında tarihi rekor
Yılın ikinci çeyrek döneminde ofis binaları için alınan yapı kullanma izin belgeleri 1,07 milyon metrekare ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Söz konusu belgeler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100'den fazla artış gösterdi. Son dönemlerde genişleyen ofis-işyeri yatırımlarına bağlı olarak kullanım izinlerinde ikinci çeyrekte rekor yaşandı. Alınan ofis binası yapı ruhsatları da yine 1,05 milyon metrekare ile ilk çeyrek dönemine göre önemli bir genişleme gösterdi. Ofis sektöründeki yatırımlar ve tamamlanan yatırımların kullanımı da genişliyor.
AVM yatırımlarında artış
İç tüketim ve perakende sektöründeki canlılığa bağlı olarak AVM yatırımları yılın ikinci çeyreğinde de devam etti.
AVM yatırımları, büyük illerin yanı sıra, diğer illerde de yaygınlaşarak sürdü. Satın alma gücündeki genişleme ve yeni orta sınıfın tüketici tercihleri ile birlikte AVM yatırımlarının genişlemesi, organize perakendenin payının artmasına destek oldu.
Bu alandaki bir diğer önemli gelişme de döviz kurlarındaki yükselme ile kiralayanların döviz cinsi kira maliyetlerinde ortaya çıkan artışlar oldu. Bu gelişmenin, mevcut kiracıların yanı sıra, yeni kiralama taleplerini de olumsuz etkileyeceği düşünülüyor.
Yurt çapında, yılın üçüncü çeyreğinde 16 Eylüle kadar 6 AVM açıldı. Açılan 6 AVM'nin toplam kiralanabilir alanı 249 bin 550 metrekare. Yeni AVM'lerin 3'ü İstanbul'da, 3'ü ise diğer illerde. Son açılan 6 AVM ile birlikte Türkiye genelindeki AVM sayısı 284'e, toplam kiralanabilir alan büyüklüğü ise 7,12 milyon metrekareye ulaştı.