Yabancılara mülk satışının önündeki engelleri kaldıran düzenlemenin uygulamaya girmesiyle birlikte, 44 ülkenin şirketleri Türkiye’de hiçbir kurumdan izin almadan gayrımenkul satın alabilecek.
Ruslar ve diğer eski doğu bloku ülke vatandaşları da sahil kesimlerinde yazlık sahibi olabilecek.
TBMM’de komisyonlarda görüşülmekte olan ve Hazine’ye ait taşınmazların satışına kolaylık getiren ve çeşitli kanunlarda değişiklik yaparak yatırım-üretim ortamının geliştirilmesini ve bürokrasinin azaltılmasını öngören yasa tasarısı, yabancılara mülk satışına da kolaylık getiriyor.
Düzenlemede, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla yabancı uyruklu gerçek kişiler yanında, yabancı ülke ticaret şirketlerine de ülkemiz sınırları içinde taşınmaz mal edinme imkanı veriliyor. Tasarıda, yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş ticaret şirketlerinin 30 hektardan fazla taşınmaz edinebilmesi ise Bakanlar Kurulu’nun iznine tabi kılınıyor. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin, kanuni miras dışında ölüme bağlı tasarruflar yoluyla 30 hektardan fazla mal sahibi olabilmesi de aynı şekilde Bakanlar Kurulu’nun iznine bırakılıyor.
KİMLER GAYRIMENKUL ALABİLECEK?
Tapu Kanunu’nda öngörülen karşılıklılık ilkesi uyarınca, halen yabancı uyruklu gerçek kişiler, Köy Kanunu ve Askeri Bölgeler Kanunu kapsamına giren alanlar haricinde Türkiye’de taşınmaz mal edinebiliyor. Türkiye’de taşınmaz mal edinmek isteyen kişilerin ülkelerinde Türk vatandaşlarına sağlanan olanaklar ve getirilen kısıtlamaların aynısı, o ülkelerin vatandaşlarına da Türkiye’de uygulanıyor.
Yabancı uyruklu tüzek kişiler ise mevcut düzenlemelere göre Türkiye’de taşınmaz mal edinemiyor. Bunun tek istisnasını da, yabancı diplomatik ve konsüler temsilcilikler ile Bankalar Kanunu, Yatırımı Teşvik Kanunu, Turizmi Teşvik Kanunu ve Petrol Kanununda belirtilen istisnalardan yararlanarak Hazine Müsteşarlığı’ndan izin alan yabancı yatırımcılar oluşturuyor.
Yeni düzenleme yürürlüğe girdiğinde, aralarında Almanya, ABD, Brezilya, Bolivya, El Salvador, Fransa, Guyana, Kolombiya ve Malezya’nın da bulunduğu 44 ülkenin ticaret şirketleri, hiç bir makamdan izin almadan ülkede taşınmaz edinebilecek. Aynı şekilde İran, Mısır, Çad, Kenya, Japonya ve Danimarka’nın da aralarında bulunduğu 27 ülkenin şirketleri ise belirli izinler dahilinde Türkiye’de gayrımenkul sahibi olabilecek.
Yine karşılıklılık esası uyarınca, Avrupalılar ile ABD ve diğer birçok ülke vatandaşlarının yanı sıra Ruslar ve diğer eski Doğu Bloku ülke vatandaşları da yeni Kanunla birlikte sahil kesimlerinde yazlık alabilecek. Diğer yörelerde de gayrımenkul edinebilecek.
ÜLKELERİN DURUMU Yeni yasa uygulamaya girdiğinde karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, ticari şirketleri kanalıyla Türkiye’de serbestçe mal edinebilecek ülkeler şöyle:
Almanya, ABD, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Barbados, Belçika, Bolivya, Brezilya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Finlandiya, Fransa, Gabon, Guatemala, Guyana, Hollanda, Hırvatistan, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İtalya, Kanada, KKTC, Kolombiya, Kosta Rika, Lüksemburg, Malawi, Malezya, Malta, Nikaragua, Norveç, Orta Afrika Cumhuriyeti, Panama, Peru, Somali, Şili, Tanzanya, Uruguay, Venezuela, Yeni Zelanda ve Yugoslavya (Sırbistan ve Karadağ) Taşınmaz mal edinimini izne bağlayan ülkeler de şunlar:
* Sadece tarım arazilerinin edinimini izne tabi tutan ülkeler: Çad ve Kenya.
* Sadece belediye sınırları içinde mesken ve işyeri alma izni veren ülkeler: Fas, Ürdün ve Mısır.
Kıyı ve sınır bölgelerinde yabancılara taşınmaz mal edinme hakkı tanımayan ülkeler: Meksika ve Yunanistan.
* Sadece mukim olmayan yabancıları izne tabi tutan ülkeler: Danimarka, İsviçre, Portekiz ve Japonya. Çeşitli makamlardan izin alınması koşulu bulunan ülkeler:
Bosna-Hersek, Trinidad, Tabago, Cibuti, Togo (Bu 5 ülkede Cumhurbaşkanının izni gerekiyor), Filipinler (Merkez Bankası izni), Haiti (Adalet Bakanlığı izni). Güney Kore (İçişleri Bakanlığı izni), İran (5 yıl ikamet etmiş yabancılar izinle belediye sınırları içinde mesken ve işyeri alabiliyor), Lübnan, Pakistan (Bu 2 ülkede Bakanlar Kurulu Kararı gerekiyor) Bahamalar, Singapur, Srilanka (Maliye ve Planlama Bakanlığının izni isteniyor), Suriye (Yabancılar belediye sınırları içinde İçişleri Bakanlığı izni ile mal edinebiliyor) ve Uganda (Belediye sınırları içinde belediyeden izin alınması gerekiyor).