Gayrimenkul potansiyelini dikkate alan dünyanın dev şirketleri, peş peşe Türkiye yatırım planlarını açıklamaya başladı. Yabancılar ya Türk şirketleri ile ortaklık kurarak doğrudan gayrimenkul yatırımı için ya da büyük yatırımlara finansman sağlamak için harekete geçmiş durumda.
Yabancı şirketleri yatırıma çeken en önemli unsurlar şöyle: Türkiye'de gayrimenkul fiyatlarının görece düşük olması nedeniyle rant potansiyelinin yüksekliği, gelir düzeyindeki hızlı artış, konut beklentilerindeki değişim, deprem riskinin gündeme getirdiği yeni ve güvenli konut talebi ve tüketim alışkanlıklarında gözlenen hızlı değişimin alışveriş merkezleri yatırımlarının önünü açması...
Merrill Lynch - Krea ortaklığıyla kurulan Bosphorus Gayrimenkul Fonu'nun analizine göre Türkiye'ye 5 yılda 15 milyar dolarlık yatırım gelecek. Emlak uzmanlarının hesaplamalarına göre Türkiye'de yatırıma başlayan ya da yatırım planlayan yabancıların ilan ettiği projelerin yatırım tutarı daha şimdiden 10 milyar doları buldu. Önemli fon ve bankaların Türkiye'de gayrimenkul yatırımlarını finanse etmek için ayırdıkları finansman miktarı ise 6 milyar doları buluyor.
Multi Turkmall, Corio, Fideltus, Landmarkk, Keops, Ece... Devler Türkiye'de...
MULTI TURKMALL: Avrupa'nın en büyük gayrimenkul gruplarından. 10 alışveriş merkezi yatırımı devam ediyor. 2010'a kadar 4 milyar euro'luk yatırım yapacağını açıkladı. Şu anda ilan edilmiş projelerinin değeri 2 milyar euro.
MORGAN STANLEY: Multi Turkmall'un projelerine finansman sağlıyor. Forum İzmir alışveriş merkezine Alman sermayeli Commerzbank, Forum Trabzon alışveriş merkezine Avusturya sermayeli Meinl ve Forum Mersin alışveriş merkezine Alman sermayeli Difa ile ortak oldu.
CORIO: Akmerkez'in yüzde 47'lik hissesini almıştı. 3 yıl içinde 500 milyon euro'luk yatırım hedefliyor. Anadolu'da da alışveriş merkezi yatırımı yapacak. Denizli'de Teras Park adlı alışveriş merkezinin yüzde 49'unu 55 milyon euro'ya satın aldı.
MERRILL LYNCH: Krea Gayrimenkul ile Bosphorus'u kurdu. 3 yıl içinde 1 milyar dolarlık yatırım yapacak. 94 milyon dolara Eskişehir'deki Neo Alışveriş Merkezi'ni aldı. İstanbul'da yeni alışveriş merkezi ve konut projelerine hazırlanıyor.
MEINL BANK: İştiraki Mel 1, şubatta Emlak GYO'nun Göztepe'deki 90 bin metrekarelik arsasını 219 milyon euro'ya aldı.
DEUTSCHE BANK: Doğan Grubu'yla kurduğu mortgage şirketini faaliyete geçirmek için mortgage yasasının öngördüğü altı aylık yasal sürenin tamamlanmasını bekliyor. Eylül ayında faaliyete geçecek.
EMAAR: Başbakan Erdoğan'ın 'yakın dostum' diye hitap ettiği Atasay Kuyumculuk'un sahibi Cihan Kamer'le Büyükçekmece'de Toskana Vadisi projesini başlattı. 555 villa yapacak. Projenin yatırım değeri 700 milyon dolar.
ECE: Alman alışveriş merkezleri yatırım ve yönetim şirketi Ece'nin CEO'su Alexander Otto, Türkiye'ye 1 milyar dolarlık fon ayırdıklarını ve her yıl 200 milyon dolarlık proje yapacaklarını açıkladı.
FIDELTUS: Öztaş ile kurduğu konsorsiyumla, Emlak GYO'nun açtığı ihaleyi kazanarak, Bahçeşehir'de 7 bin konutun inşatına başladı.
OTTOMAN: Riva'da Galatasaray'ın arsasının yanında 1 milyon metrekarelik bir arsa satın aldı. Villa projesi yapacak.
GENERAL ELECTRIC: Garanti Bankası'nın yüzde 25,5 ortağı olan General Electric, Garanti Gayrimenkul'ün de yarısını aldı.
LANDMARKK: Kazak sermayeli Landmarkk, Renault arsasını 56.2 milyon dolara satın aldı.
EUROHYPO: Ticari gayrimenkul projelerine kredi verecek. Commerzbank'ın iştiraki olan Eurohypo'nun CEO'su Bernd Knoblock, Commerzbank markasıyla Türkiye'de konut sektörüne gireceklerini açıkladı. Commerzbank Türkiye'de ticari gayrimenkule şimdiye kadar 564 milyon euro kredi kullandırdı. 5 yılda 3 milyar euro'luk kredi kullandıracağını açıkladı.
Y&Y GAYRİMENKUL: Amerikalı emlak devi Donald Trumph'a yakınlığıyla bilinen Rudolph Younnes, Yeşil Gayrimenkul'le ortak olarak İhlas Gayrimenkul'un yüzde 39.30'unu aldı.
Yakuplu'daki 34 bin metrekarelik arsa üzerinde 400 villa inşa etmeye hazırlanan şirket, TOKİ'nin Ispartakule'deki 78 bin metrekarelik arsası üzerinde gelir paylaşımı modeliyle konut inşa ediyor.
KEOPS: Türk şirketi AB Invest ile birleşti. Çekmeköy'de 21 bin metrekarelik arsa alan Keops, White Side adıyla bir site kuracak.
AAREAL BANK: Gayrimenkul finansmanı alanında faaliyet gösteren Aareal Bank, 2007'de 1 milyar dolarlık kredi kullandırmayı planlıyor.
Doğrudan gayrimenkul yatırımı yapan şirketler
Corio: Akmerkez'den sonra Denizli'de Teras Park'ı da aldı.
Ece: Her yıl 200 milyon dolarlık yatırım yapacak. Toplam hedefi 1 milyar dolar.
Emaar: Büyükçekmece'de 700 milyon dolarlık süper lüks site yapıyor.
Fideltus: Bahçeşehir'de 7 bin konut inşa ediyor.
General Electric: Garanti GYO'ya ortak oldu.
Keops: Çekmeköy'de site inşa edecek.
Landmarkk: Renault arsasını aldı
Meinl Bank: Göztepe'de alışveriş merkezi kuracak.
Multi Turkmall: 2 milyar euro'luk alışveriş merkezi inşa ediyor. Toplam yatırım hedefi 4 milyar euro.
Ottoman: Riva'da 1 milyon metrekare arsa aldı.
Y&Y Gayrimenkul: Türkiye'de ortaklık kurdu, İhlas GYO'yu aldı.
Finansman sağlayanlar
Aareal Bank: 1 milyar dolarlık kredi kullandıracak.
Deutsche Bank: Mortgage'ta aktif rol alacak.
Eurohypo (Commerz Bank) Beş yılda 3 milyar euro kredi verecek.
Merrill Lynch: 1 milyar dolarlık yatırım planladı.
Morgan Stanley: Büyük projelere finansal destek sağlıyor.
İMKB'de hisse toplayanlar
Universal Management Overseas: Nurol Gayrimenkul hisselerini topluyor.
East Capital: Vakıf Gayrimenkul hisselerini topluyor.
NCH: İMKB'de Alarko, Atakule ve Yapı Kredi Koray hissesi topluyor.
İlgisi süren şirketler
Ofer grubu: İsrailli işadamı Sami Ofer, Türkiye'deki büyük ölçekli gayrimenkul özelleştirmelerine Global Holding'in patronu Mehmet Kutman ile teklif veriyor. Galataport ihalesini kazandı, ancak ihale iptal edildi. Zeytinburnu'ndaki marina ihalesini kaptıran ikili son olarak da Zincirlikuyu ihalesine girdi.
Sama Dubai: Levent'teki İETT arsasına Dubai kuleleri dikeceğini açıklamasıyla tartışma yaratan Sama Dubai, son olarak Zincirlikuyu ihalesine katıldı.
Üç yatırımcı borsadan girdi
Yabancı yatırımcıların Türk gayrimenkul piyasasına ilgisi sermaye piyasasında da devam ediyor. Yabancı yatırım fonları, borsadaki gayrimenkul hisselerini toplayarak bu şirketlerin büyük ortağı haline geldi. ABD sermayeli NCH New Europe Property, Alarko GYO, Atakule GYO ve Yapı Kredi Koray GYO'nun büyük ortağı oldu.
İsveçli East Capital Asset Management fonu Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nda, Universal Management Overseas fonları da Nurol Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı hisselerinde hakim ortak olarak dikkat çekiyor.