Güneşli gün sayısı ve güneş enerjisi verimliliği bakımından Türkiye'nin en önemli illerinden olan Van, bu alanda geleceğini aydınlatacak yatırımları almaya başladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının belirlediği güneş enerjisinden elektrik üretilebilecek bölgeler arasında en yüksek ikinci kotayı alan Van'da, yaklaşık 55 milyon dolarlık yatırımla kentin ilk lisanslı Güneş Enerjisi Santrali (GES) tesisi kuruluyor.
Akfen Holding tarafından Edremit ilçesinde 600 bin metrekarelik alanda kurulum çalışmaları sürdürülen 30 megavat kapasiteli GES'in, 20 megavatlık ilk etabında eylül ayına kadar üretime başlanması planlanıyor.
"GES yatırımına uygunlukta Türkiye'de ilk sıradayız"
Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yıllık 3 bin 68 saatlik güneşlenme süresi, bin 635 kilovatsaat/metrekarelik global radyasyon değerlerine sahip Van'ın teknik, coğrafi ve iklim parametrelerinin etkisi, elektrik enerjisi üretim verimliliği ve GES yatırımlarına uygun arazi varlığı açısından Türkiye'de birinci sırada yer aldığını söyledi.
2011'de yayımlanan 6094 sayılı kanun ile izin verilen 600 megavatlık lisanslı GES kotasının 28 kente tahsis edildiğini, bu iller arasında 77 megavat ile en yüksek ikinci kotanın Van'a verildiğini belirten Güray, 600 megavatlık GES lisanslı kotasının TEİAŞ tarafından il bazında yapılan yarışma usulü ile megavat başına en yüksek katkı payı sunan firmalara ayrıldığını anlattı.
29 Nisan 2015'te Van için yapılan yarışmada, Türkiye'de megavat başına 2 milyon 960 bin lirayla en yüksek katkı payını Akfen Holding bünyesindeki Akfen Yenilenebilir Enerji'nin verdiğini dile getiren Güray, şöyle devam etti:
"Bu rekor katkı payıyla Van'ın GES yatırımlarındaki yeri ve önemi özel sektör tarafından tescillenmiştir. Akfen Yenilenebilir Enerji, toplamda 88 milyon 356 bin lira teklifle Van için ayrılan 77 megavat kapasitenin 30 megavatını elde ederek ön lisans alma hakkı kazandı. Bu kapsamda özellikle Sayın Valimiz Murat Zorluoğlu başkanlığında DAKA olarak ilgili firmanın Van'daki yatırımlarla ilgili bürokratik işlemlerinin hızlandırılması için devreye girdik. Kalkınma ajanslarının görevlerinden biri de yatırımcıların izin ve ruhsatlarının yerelde takibi. Bu kapsamda sürecin hızlanmasını sağladık ve şu anda 30 megavatlık yatırımın 20 megavatlık kısmı tamamlanmak üzere. Eylül ayında hizmete girecek. Kalan 10 megavat ise önümüzdeki yıl tamamlanarak devreye alınacak. Toplamda 30 megavat yatırım ilimize kazandırılacak."
30 bin hanenin elektrik ihtiyacı karşılanacak
Söz konusu projenin sabit yatırım tutarının 35 milyon dolar olduğunu, lisans ücretleriyle yaklaşık 55 milyon dolarlık bir katma değerin kente kazandırıldığını belirten Güray, 600 bin metrekare alana kurulacak GES'te yıllık 59,7 gigavatsaat elektrik enerjisi üretilerek 30 bin hanenin enerji ihtiyacının temiz enerjiyle karşılanacağına işaret etti.
DAKA olarak Van'da "Güneş Enerjisi İhtisas Endüstri Bölgesi" kurulması için başvuru yaptıklarını dile getiren Güray, şunları kaydetti:
"Amacımız Van'ın güneş enerjisi potansiyelini harekete geçirmek. Gerçekleşen yatırımın bu alanda öncü olacağını düşünüyorum. Daha büyük güneş enerjisi yatırımları bölgemize gelecek. 2013'te ilgili lisans ihalesinde Akfen Holding 30 megavat aldı. 45 megavat ve 2 megavat güçlerinde iki projenin ön lisanslarını da başka firmalar aldı. Onların da kısa süre içinde faaliyete geçmesini bekliyoruz. Bu yatırımın ilk fitili ateşlemesi anlamında önemli olduğunu düşünüyorum. Azımsanamayacak derecede ciddi bir yatırım. 600 dönüm üzerine kurulacak GES, Güneş Enerjisi İhtisas Endüstri Bölgesi için önerdiğimiz alanın bitişiğinde yer alıyor."
Güray, "güneş şehri" anlamına gelen "Tuşba" adıyla yıllarca Urartu Krallığı'na başkentlik yapan Van'ın güneş enerjisi bakımından resmi değerlerde Türkiye ikincisi olsa da sahadaki ölçümlerde birinci sırada yer aldığını söyledi.
Bu potansiyeli ortaya koymak ve yatırımcıların ilgisini çekmek amacıyla 2009'dan bu yana çalışmalar yaptıklarını belirten Güray, "Bu kapsamda ilk olarak Akdamar Adası'nda çalışmalara başladık. Onunla başlayan güneş enerjisi yolculuğumuz çarpan etkisiyle büyüyerek bugünlere geldi. Geçen hafta İzmir'de Yaşayan Şehirler Platformu'nda güneş enerjisi projemizle en iyi proje ödülünü aldık. 3 güneş enerjisi sempozyumu düzenledik. Bu anlamda çalışmalarımız hız kesmeden devam edecek" diye konuştu.
"Toplam yatırım 80 milyon doları geçecek"
Van'ın Edremit ve Tuşba ilçelerindeki 3 farklı alana kurulacak 3 santralin tamamlanmasıyla kentin elektrik enerjisi ihtiyacının önemli kısmının kendi kaynaklarıyla karşılanacağını, aynı zamanda yeni istihdam alanı yaratılacağına işaret eden Güray, "3 bölgede uygulanacak projelerin toplam yatırım miktarı, katkı paylarıyla birlikte 80 milyon doları bulacak. Bunun yanında lisansa tabi olmayan yatırımlar var. Bizim arzumuz bu işin teknolojisinin de Van'da üretilmesi. Zaman içinde sürecin bu yöne evrileceğine inanıyorum" dedi.