İstanbul’a yapılması planlanan 3. köprünün kesinleşen güzergâhı olan Garipçe-Poyrazköy hattının, 1996’da dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı yapan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın reddettiği güzergâh olduğu ortaya çıktı. Güzergâh ve köprü projesini değerlendiren uzmanlar ise projenin kentin ulaşım sorununu çözemeyeceğine dikkat çekerek, İstanbul’un son orman alanlarının “rant” uğruna imara açıldığına dikkat çekti.
Başbakan’ın karşı çıktığı güzergâh
Eski Mimarlar Odası Genel Başkanı, gazetemiz yazarı Oktay Ekinci: Belirlenen güzergâh İstanbul’a en zararlı güzergâhtır. Yeni bir güzergâh değil, 1996’da Recep Tayyip Erdoğan’ın belediye başkanı iken reddettiği güzergâhtır. Karayolları, Garipçe- Poyrazköy güzergâhını 1995’te belediye planına işlenmesi için göndermişti. 1996’da önce Prof. Doğan Kuban’ın başkanlığını yaptığı 3 Numaralı Koruma Kurulu, güzergâhı reddetti, konu belediye meclisine gitti. Belediye Meclisi de oybirliğiyle reddetti. Erdoğan basın toplantısı düzenleyerek İstanbul’a en zararlı güzergâh olduğunu ve bu nedenle kabul etmediklerini ilan etmişti. Çünkü ormanların en yoğun olduğu bölgeden ve su kaynaklarını besleyen derelerin kaynak havzalarından geçmektedir. Seçilen güzergâh Başbakan’ın 15 yıl önce reddettiği, İstanbul’un ‘idam fermanı’ dediği güzergâhtır. Bunun hukuken gerçekleşme şansı yoktur. Çünkü koruma kurulunca reddedilmiş, İBB’nin onaylamadığı bir güzergâhtır. Bilime, hukuka ve demokrasiye aykırıdır. Eğer anayasayı değiştiremezlerse yüksek yargı da bu güzergâhı reddeder.
‘Korsan köprü’
CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin: Bakan Yıldırım’ın açıkladığı 3. köprü ‘korsan köprü’dür. Bu köprüyü inşa edemezler, çünkü bu köprü kente ilişkin hiçbir planda yok. Çevreye en zarar verecek proje olarak açıklanan güzergâh da tam bir skandaldır. İstanbul ve Marmara Bölgesi için tam bir çevre faciasına yol açacak projenin açıklandığı toplantıda Çevre Bakanı neden yok acaba?
Bu projeye karşı olduğu için mi, yoksa çevre konusu kimsenin umurunda olmadığı için mi? Kentte yapılacak en küçük bir değişiklik bile önce planlara işlenir. Ulaştırma Bakanı’na sormak istiyorum. 3. Köprü hangi planda var? Bu yüzden, çakılacak tek bir çivi bile yasadışıdır.
Bu köprü korsandır. Kenti yönetenlere rağmen alınan bir karardır. Kenti Başbakan mı, Ulaştırma Bakanı mı, yoksa Kadir Topbaş mı yönetiyor, anlamış değiliz. Köprüyü Ulaştırma Bakanı açıkladığına göre bu kenti yöneten Kadir Topbaş tamamen devre dışı bırakıldı.
Yeni Sultanbeyliler yaratacak
Orman Mühendisleri Odası Marmara Şube Başkanı Besim Sertok: Daha önce belirlenen 6 güzergâhtan kent için olabilecek en kötü güzergâh tercih edildi. Bakan Yıldırım’ın açıklamalarına göre yalnızca köprünün geçeceği arazinin yüzde 48’i orman alanı. Bunun dışında yapılacak tali yollar da ciddi orman tahribatı yaratacaktır. Bu proje aynı zamanda orman alanlarının işgal yoluyla yapılaşmaya açılması anlamına da geliyor. 2. köprünün yapımı sonrası oluşan ve tamamı kaçak nitelikteki Sultanbeyli örneğinde olduğu gibi buralarda da yeni yerleşim yerleri oluşacaktır.
Kente yeni göçlerin gelmesinin de önünü açacaktır
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman: Orman ve havzalar için son derece kritik bir projedir. Ormanları yok edecek, İstanbul’u yaşanmaz hale getirecektir. Bakanımız “Doğal hayata zarar vermeyeceğiz” dese de rantın önüne hiçbir siyasi güç geçemez, engelleyemez. 2. köprü buna örnektir. 2. köprü yapıldıktan sonra yerleşim kuzeye doğru büyümeye başladı ve engellenemedi. Bizim kaygımız en başından beri buydu. En başından beri eğer böyle bir şey yapılırsa ormanların yok olacağını, yanlış olduğunu söylüyorduk. Daha metrolarla bağlı Marmaray sisteminin etkilerini görmeden bu kararı almak, işin ne kadar plansız ve fizibilitesiz yapıldığının bir örneğidir.
Tarihe rant köprüsü olarak geçecek
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe: Köprü nereye yapılırsa yapılsın İstanbul’un ulaşım ve trafik sorununa çözüm getirmeyecektir. İstanbul’un ulaşım sorunu köprülerin yetersizliğinden değil, otomotiv ve özel araçlara dayalı bir ulaşım sisteminin kentte hâkim olmasından kaynaklanmaktadır.
İstanbul’un ulaşım sorununun çözülmesi ancak raylı sisteme dayalı toplu taşıma sisteminin gelişmesiyle sağlanabilir. Kentin hiçbir sorununu çözmeyen, sorunlarını arttıran bu projenin amacı ‘rant’ yaratmaktır ve bu proje tarihe ‘rant köprüsü’ olarak geçecektir.