Ekonomik ve sosyal önemine rağmen, konut finansmanı maalesef ülkemizde gelişmedi. Türkiye'de sahip olunan konutların sadece yüzde 3'ü finansman sisteminden fonlandı. Kalan yüzde 97'lik kısmı ya biriktirilen paralarla ya da yakınlarından alınan borçlarla finanse edildi. Finansman kaynaklarının kıt olması, sağlıksız kentleşmeyi beraberinde getirdi. Sağlıksız kentleşmenin de hepimizin bildiği üzere yaşam kalitesi, sağlık ve sosyal konularda çok olumsuz etkileri var.
Son bir yüzyıl içinde dünya nüfusu yaklaşık 5 kat artarak 6 milyar kişiye ulaştı. 19'uncu yüzyılda dünya nüfusunun 1 milyar olduğu düşünüldüğünde, bir yüzyıl içinde yaklaşık 5 milyar kişi yaşamak için yeni konutlar talep etti. Diğer yandan, tüm dünyada kırsal alandan şehirlere göçler şehirlerin yapısını da değiştirdi. 1900'lü yılların başında ülke nüfusunun yarısının şehirlerde yaşadığı tek yer İngiltere iken, şu anda tüm dünya nüfusunun yüzde 50'sinden fazlası şehirlerde yaşıyor. Türkiye'de de nüfusun yarısından fazlası şehirlerde yaşıyor. Aşağıdaki grafiklerde şehirleşme ile ipotek finansmanı arasındaki ilişki daha net görülebilir.
Şehirleşme ile talep edilen konut finansmanı arasında güçlü bir ilişki var. Kaynak kısıtlılığı, tüm dünyada şehirlerin oluşumunu etkiledi. Dünyadaki nüfus artışı ve şehirleşme ihtiyacı sağlıklı bir şekilde finanse edilemediği için çarpık yapılaşmalar ortaya çıktı. Bazı ülkelerde kamu, çarpık yapılaşmanın önüne geçebilmek için konut finansmanı konusunda devreye girdi. Ancak devletin konut finansmanında etkin olduğu ülkelerde yüksek maliyetlerle üretilen kalitesiz konut stokları ile karşı karşıya kalındı.
Şehirler finanse edildikleri şekilde gelişir
İnformal finansman
-Konut politikalarının ve kurumların zafiyetlerinin doğal sonucudur.
-Kişisel tasarruflarla yavaş kentleşme.
-"Kendi kendine üretim"-arsa sahibi tarafından çevresindeki küçük esnafla geliştirme- Gecekondulaşma.
Kamu Finansmanı
-Standart, monoton, düşük değerli konutlar(Yüksek maliyetler, kullanım kolaylığı olmayan konutlar).
-Etkin olmayan konut sistemleri.
-Gayrimenkul ve finansman profesyonellerinin eliminasyonu.
Banka Finansmanı
-Konut üretiminde çeşitlilik.
-Üretim kısa sürede biter.
Profesyonel gayrimenkul geliştiricileri ve organize gayrimenkul sektörü Türkiye yeni bir döneme giriyor. Uluslararası piyasalarda fon bulmanın kolay olması ve Türkiye'de makroekonomik istikrarın bir ölçüde sağlanması, şehirlerin finansmanı için önümüzde yeni bir yol açıyor. Yeni mortgage kanunu ve buna paralel yapılacak düzenlemelerle beraber Türkiye'de finansman için bir altyapı oluşmuş olacak. Önümüzdeki dönemi faydalı bir şekilde kullanmak bizim elimizde.
Yurtdışından Türkiye'ye gelebilecek önemli miktarda fon bulunuyor. Eğer bu kaynakları sağlıklı şehirleşme için kullanabilirsek Barselona'da görülen değişimin benzerini İstanbul'da ve diğer şehirlerde görebiliriz. Şu anda belediyelerin ve kamunun çok yoğun olarak kentsel dönüşüm ve gelişim ile ilgili projeler yaratması gerekiyor.