Anakent Belediyesi'nin bahar aylarında yaşama geçirmeyi planladığı "Ulus Tarihi Kent Projesi" kapsamında Hacı Bayram Camisi'nin restorasyonu ve çevresindeki yapıların yıkımı, Bentderesi'ndeki tarihi bendin yeniden inşası, Ulus'taki trafiğin yer altına alınması ve Kale içinin kiraya verilerek yaşam merkezi haline getirilmesi amaçlanıyor.
Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek, Ulus Tarihi Kent Projesi'nin ayrıntılarını açıkladı. Buna göre, Hacı Bayram Camisi onarılacak ve bölgedeki kitapçılar taşınacak. Kevgirli Sokak'taki bazı binalar yıkılacak. Bentderesi'nde tarihi bend yeniden inşa edilecek ve su akıntısı yeniden sağlanacak. Dolmuş durakları eski yerine taşınacak. Gençlik Parkı'nın yanından YİBA Çarşısı'na kadar ve Anakent Belediyesi Taş Bina'dan Ankara Palas'ın bitiminde son bulacak iki altgeçitle trafik yeraltına alınacak. Yüzüncü Yıl Çarşısı küçültülecek ve Ulus Çarşısı da otel olacak. Ulus Meydanı'nda bulunan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Anafartalar Çarşısı, Gümrük Müsteşarlığı ve Kiler'in olduğu alışveriş merkezi yıkılacak. Taş Bina, kent müzesine dönüştürülecek. Anadolu Medeniyetler Müzesi genişletilecek. Kale'nin içerisinde lokanta ve mağazalar açılacak.
Boşa geçen 12 yıl
Ulus için 1990'larda hazırlanan dünyanın en ileri koruma planlarından birisi bulunmasına, Hamamönü içinse Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yaptırılan plan 2005 yılı içinde tamamlanmış olmasına karşın bu planlar Anakent Belediyesi'nce göz ardı edildi.
Bir yarışma sonunda elde edilen ve yapımına Prof. Dr. Raci Bademli yönetiminde Ortadoğu Teknik Üniversitesi'ndeki 30'u aşkın uzmanın katıldığı dünyanın en ileri koruma planlarından birisi olan "Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı" kaderine terk edildi. Planda getirilen çok önemli proje alanları Anakent Belediyesi tarafından 12 yıl boyunca bir kenara itilmiş, Ulus zaman ve kan kaybetti.
Anakent Belediye Meclisi 2005 yılı başında almış olduğu bir kararla dünya planlama tarihinde görülmemiş bir ilke imza atarak bu onaylı ve önemli planı iptal etti. Yalnızca Ulus'un biraz daha vakit kaybetmesine değil aynı zamanda bölgedeki yüz binlerce insanın bir buçuk yılı aşkın bir süredir plansızlıkla boğuşmalarının kapısını açtı. Bu süre zarfında öncelikle Ulus bir kentsel dönüşüm bölgesi ilan edilerek Anakent Belediyesi'nin asıl niyetinin Ulus'u korumak değil, yıkıp yeniden yapmak olduğu gösterildi.
Tarih korunmuyor
Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi Başkanı Zafer Şahin, SİT alanı olan tarihi kent merkezine ilişkin projenin üniversitelerin, meslek odalarının ve sivil toplum kuruluşlarının katkıları ile belirlenmesi gerektiğini söyledi. Geniş bir alanı kapsayan projede, üst ölçekli tasarım uygulamalarının göz ardı edildiğini söyleyen Şahin, Gökçek'in açıkladığı taslağın son halinde yalnızca "noktasal" planlar izlendiğini kaydetti. Şahin, projeyi şöyle değerlendirdi:
"Geniş bir alanı kapsayan proje, başkentin bütünü hesaba katılmadan oluşturulmuş. 'Şu binayı restore edeceğiz' demekle Ulus'un tarihini koruduğunu kimse iddia edemez. Projenin , kısmen uygulamaya sokulmuş olan eski planlarla örtüşememesi ve zaman kaybına yol açması söz konusu."
Hacıbayram'da ne güvenlik var ne temizlikHacıbayram Mahallesi sakinleri, belediye tarafından yıkılan binaların çevrenin görünümünü bozduğuna işaret ederken, buraları mesken edinen kişilerin güvenlik sorunu yarattığına dikkat çekti. Hacıbayram çevresinde gündüz saatlerinde bile kadınlar tacize uğruyor. Hacıbayram Mahallesi Muhtarı Arif Akbaş, Ulus Tarihi Kent Projesi kapsamında, Anakent Belediyesi tarafından yıkılan binaların olduğu gibi bırakıldığını, buralarda barınan uyuşturucu bağımlılarının yurttaşları rahatsız ettiğini söyledi. Akbaş, şunları kaydetti:
"İki sene önce yıktıkları bu evlerde şimdi tinerciler, baliciler, eroinmanlar barınıyor. Buralarda dedikleri gibi yeşil alan, park alanı olsa, kimse orada barınamaz. Büyükşehir Belediyesi buralarda düzenleme yapacağını söyledi ama bir türlü yapmıyor. Burası başkentin en eski yerleşim yeri, özen gösterilse çok daha fazla dikkat çekecek. Burada aklınıza gelen her kötü şey yapılıyor. İşsizlik de çok fazla."
Kızının sokağa çıkmaktan korkmasından rahatsızlık duyduğunu belirten Akbaş, Anakent Belediyesi'nin projesini tamamlayarak artık bu kirliliğe bir son vermesini istediklerini söyledi. Hacı Bayram Mahallesi sakinleri ise tepkilerini şöyle dile getirdi:
- Murat Yazıcı (Bakkal): Buraya, şehir dışından özellikle Konya'dan insanlar gelip yerleşiyor. Ekonomik durumları da iyi değil. Böyle olunca uyuşturucu da olur, kirlilik de... Her şey olur. Biraz da eğitim meselesi.
- Nisa Dolma (Market İşletmecisi): Gelen yerleşiyor, bir denetim yok. Seçimden önce sözde iyiydi, seçimden sonra her şey değişti. Apartman yapıp ağaçlandıracağız diye yıktılar, 2 yıl oldu daha yıktıkları yeri bile temizlemediler.
- Aysel Sönmez (Ev Hanımı): 10 yıldır Hacıbayram Mahallesi'nde oturuyorum. Buralar son yıllarda çok kirlendi ve kalabalık hale geldi. Belediyenin ise çöp toplamak dışında bir hizmeti yok.
- Kadir Kış (Esnaf): Ben doğma büyüme Hacıbayramlıyım. Yıkıntı içinde oturuyoruz. Düne kadar esnafın olduğu yerler şimdi yıkıntı. Ulus'un yenilenme projesi yapılacak denildi, esnaf çekti gitti. Uyuşturucu bağımlılarının yeri oldu. Burada rant olayı olmadığı için yatırım yapılmıyor. Ticari olarak değerlendirilmiyor. Engelliler için yapılan okul bile öylece duruyor.