İklim değişikliğine uyum çerçevesinde, sürdürülebilir refahın temini, sağlıklı ve kaliteli yaşam standartlarının korunması amacıyla hazırlanan ve su kaynaklarının korunmasında bütün paydaşlar için rehber niteliği taşıyan Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2023-2033) hayata geçirildi.
Ulusal Su Verimliliği Seferberliği kapsamında hazırlanan, Türkiye'de faaliyet gösteren tüm sektör ve paydaşlar için su verimliliği konusunda yol haritası niteliği taşıyan Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2023-2033) konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Tarım ve Orman Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, planının hazırlık sürecinde paydaşların sürece aktif katılımı ve kapsayıcılık ön planda tutuldu. Hazırlanan belgede "Kentsel Su Kullanım Verimliliği", "Tarımsal Su Kullanım Verimliliği", "Endüstriyel Su Kullanım Verimliliği" ve "Bütün Sektörleri Etkileyen Su Kullanım Verimliliği" olmak üzere 4 ana eksen üzerinden su verimliliği hedefleri, stratejileri ve eylemleri tanımlandı.
Hazırlanan belgede 4 temel amaç, 9 ulusal hedef, 49 öncelikli eylem yer alıyor. Belgenin bileşeni olarak hazırlanan eylem planları ise 2023-2033 yıllarını kapsayan dönemde hayata geçirilecek tedbirleri içeriyor.
Strateji belgesinde kentsel, tarımsal, endüstriyel su kullanım verimliliğinin iyileştirilmesi ve alternatif su kaynaklarının yaygınlaştırılması (kullanılmış suların yeniden kullanımı, gri su kullanımı, yağmur suyu hasadı), su ayak izinin azaltılması, suyun uygun fiyatlandırılması, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, işbirliği, eğitim ve farkındalık çalışmaları öne çıkan konu başlıkları arasında yer alıyor.
Belgede öncelikli hedefler arasında ise şunlar bulunuyor:
- Yerel idarelerde su verimliliğinin artırılmasıyla bütün belediyelerde su kayıp oranının 2033'e kadar yüzde 25, 2040'a kadar yüzde 10 seviyesine düşürülmesi,
- Hanelerde ve bireysel su kullanımında verimliliğin artırılmasıyla kişi başı günlük ortalama su tüketiminin 2030'a kadar 120 litre, 2050'ye kadar 100 litreye düşürülmesi,
- Tarımsal su kullanım verimliliğini artıran uygulamaların yaygınlaştırılmasıyla sulama randımanının 2030'a kadar yüzde 60, 2050'a kadar yüzde 65 seviyesine yükseltilmesi,
- Sanayide temiz üretim tekniklerinin ve su verimliliği tedbirlerinin uygulanmasıyla yüzde 50'ye varan oranlarda su kazanımı sağlanması.
Hazırlanan belgede, gelecek yüzyıl için suyun tüm sektörlerde ve bütün paydaşlar tarafından verimli kullanılmasına yönelik stratejiler ve eylemlerle sorumluluk yüklenecek ve işbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlar belirlendi.
Ayrıca belgede su verimliliği konusunda ulusal hedefler ve o hedeflerin sağlanabilmesi için gerekli aksiyonlar, suyu verimli kullanma yöntemleri, alternatif yani geleneksel olmayan su kaynaklarının yaygınlaştırılması, kullanılmış suların yeniden kullanılması, yağmur suyu hasadı, gri suların kullanımı, geri kazanım, suyu uygun ve verimli kullanmayı teşvik edecek şekilde fiyatlandırılması, su ayak izi konusunda farkındalık oluşturulması ve ayak izinin sürdürülebilir seviyelere çekilmesi, yasal, idari ve teknik anlamda kapasite geliştirilmesi, eğitim, farkındalık, ortak akıl ve işbirliği çalışmalarına ilişkin hususlara yer verildi.
Plan bir rehber niteliği taşıyor
Akdeniz iklim kuşağında yer alan Türkiye, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden en fazla etkilenecek ülkeler arasında kabul ediliyor. Ülke havzalarındaki su varlığının iklim değişikliğine bağlı olarak gelecekte nasıl etkileneceğine ilişkin projeksiyonlar su kaynaklarının gelecek yüzyıl içerisinde yüzde 30'a varan oranlarda azalabileceğini gösteriyor. Artan nüfus, kentleşme, sanayi ve tarım faaliyetleriyle birlikte su talebi de doğru orantılı olarak artış gösteriyor.
Dolayısıyla kentsel, tarımsal, endüstriyel alanlar başta olmak üzere bütün sektörlerde su kullanımında verimliliğin artırılması için yol haritası geliştirmek zorunluluk haline geliyor. Bu kapsamda, suyun sektörler arası ortak kullanılan bir kaynak olması nedeniyle her bir sektör için kaynak verimliliğine yönelik stratejiler su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi açısından büyük önem taşıyor.
Sürdürülebilir refahın temini, sağlıklı ve kaliteli yaşam standartlarının korunması maksadıyla hazırlanan çalışma su kaynaklarının korunmasında bütün paydaşlar için rehber niteliği taşıyor.
Su verimliliği internet sitesi kurulmuştu
Türkiye'de değişen iklime uyum sağlanması, su kaynaklarının kalite ve miktar açısından korunması ve sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasına ilişkin çözüm yollarının ve kaydedilen gelişmelerin katılımcı ve çok paydaşlı şekilde değerlendirilmesi için harekete geçildi. Bu konuda strateji eylem planlarının oluşturularak uygulanması amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Ulusal Su Verimliliği Seferberliği başlatılmıştı.
Su verimliliği seferberliği ile ilgili farkındalığın artırılması amacıyla hazırlanan suverimliligi.gov.tr internet sitesi de hizmete sunulmuştu. Seferberlik kapsamında gerçekleştirilen etkinliklere, hazırlanan dokümanlara ve diğer bilgilere internet sitesi üzerinden ulaşılabiliyor.