Çin’de enerji üretiminde kurulu gücün yüzde 55’i kömür santrallarina dayalı. Bu oran Türkiye’de yüzde 20’lerde bile değil. Ekonomideki büyümesine paralel olarak enerji ihtiyacı her geçen gün artan Çin son yıllarda nükleer santral yatırımlarına bir hayli ağırlık vermiş durumda. Habertürk'ten Yavuz Barlas'ın haberine göre, bu konuda başta ABD ve Avrupalı şirketlerle ortaklıklarla becerilerini her geçen gün artıran Çin bugün edindiği deneyimleri ve teknolojisini ihraç etmek üzere de çalışmalar yürütüyor.
Çin’de bugün kurulu gücün sadece yüzde 1.7’si nükleer santrallardan oluşuyor. 31 nükleer santrali olan Çin bu rakamı 50’nin üzerine çıkarmayı hedefliyor. Rüzgârda bu oran yüzde 7.6 güneşte ise yüzde 2. Diğer yandan Çin’de kömürün ardından en büyük üretim gücü yüzde 21 ile hidrolik santralları ve yüzde 11 ile doğalgaz ve petrolde. Ülke 2030’a kadar inşa edeceği santrallarla bu alanda ABD’yi geride bırakmayı hedeflerken bu yatırımlarda dikkat çeken en önemli özelliği ise teknoloji transfer edip birçok alanda olduğu gibi yerlilik oranını artırmak. Türkiye’de de önümüzdeki yıllarda 3 nükleer santral inşa edilmesi planlanıyor.
10-15 bin megavatlık bir üretim kapasitesi hedeflenirken bu santrallardan ilki ile ilgili ihale süreçleri tamamlandı. İkincisi ile ilgili süreç devam ederken üçüncü santral için ise ABD’li Westinghouse ve Çin devlet şirketi State Nuclear Technology Corporation (SNPTC) ortaklığı bir hayli ilgili. Son olarak Westinghouse Elektrik Şirketi Kıdemli Başkan Yardımcısı Jeff Benjamin, mart başında yaptığı açıklamada “Hükümetinize 3. nükleer santralla ilgili rapor sunduk, cevap bekliyoruz” demişti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve Özelleştirme İdaresi Başkanı Mehmet Bostan, Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaç, Türkiye Yatırım ve Destek Ajansı Başkanı Arda Ermut, Bakanlık Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Safa Uslu’nun da yer aldığı heyetiyle Pekin’den Qingdao’ya geçti ve Çin’deki temasların üçüncü gününü de tamamladı. Burada Türkiye’de üçüncü santrala talip olan ABD-Çin ortaklığının inşası süren santralini ziyaret etti. Enerji Bakanı Berat Albayrak’a ABD-Çin ortaklığı tarafından inşaatı süren nükleer santralda özel bir sunum da yapıldı.
"Lokal üretime sıcak bakarız"
State Nuclear Power Technology Corporation (SNPTC), Çin’in 53 kamu şirketi arasında büyüklük açısından 4’üncü sırada. 112.9 milyar dolar sermayeye, 32.3 milyar dolar yıllık gelire sahip. Westinghouse ile AP1000 reaktör teknolojisini transfer etmek üzere ortaklık geliştirdi. Bu çerçevede 3’üncü nesil nükleer teknolojisini oluşturdu. SNPTC ve Westinghouse, 1400 MWe kapasitede CAP1400 reaktörü ile ilgili de ortaklık geliştirdi. Çin, yerlilik felsefesiyle CAP1400 teknolojisinin tüm patent haklarını satın aldı. SNPTC-Westinghouse ortaklığı, ülkemizdeki 3’üncü nükleer santral projesiyle yakından ilgileniyor.
Şirket temsilcileri sunumda, şu noktalara özellikle işaret etti: “Türkiye’ye teknoloji transferi yaparız. Türk şirketlerin santral için lokal üretim yapmasına sıcak bakarız. Arkamızda ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti yönetimlerinin güçlü desteği var.”