Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ve ona bağlı olarak çalışan Karayolları Genel Müdürü M. Cahit Turhan Türk halkıyla alay ediyor. Bu ikilinin yapılması tasarlanan Boğaziçi köprüsüyle ilgili açıklamaları halkın zekâsına hakarettir.
Yıllardan beri konuşulan ama hayata geçirilemeyen üçüncü köprü komedisinin son perdesini birkaç gün önce Yıldırım açtı. Köprü ve çevre yolları bu yıl yap-işlet-devret modeli çerçevesinde astronomik bir altı milyar dolara bu yıl ihale edileceğini açıkladı. Rakam da, tarih de uydurmadır. Model ise bu bağlamada uygulanamazdır. Köprüyle ilgili hiçbir etüt olmadığı için bu yıl ihale yapılamaz. Aynı şekilde maliyetin ne olduğu da tahmin edilemez. Altı milyar dolar, bir işadamının deyimiyle “ekstrem atmasyon”dur. Ölçüsüz bir uydurma, yani.
Turhan’ın açıklaması da gariptir. Turhan “Boğaz Köprüsü’nün de dahil olduğu Kuzey Marmara Otoyolu’nun yap-işlet-devret modeliyle ihalesi için Yüksek Planlama Kurulu’na (YPK) müracaat edilmiştir. YPK iznini müteakip ihale ilanına çıkılacaktır.”
Yüksek Planlama Kurulu, Başbakan’ın başkanlığında, Başbakan’ın belirlediği bakanlar ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı’ndan meydana gelir. Kurulun görevi ekonomi hayatıyla ilgili konularda yüksek düzeyde kararlar almaktır. Projenin YPK’ya sunulabilmesi için, Karayolları Genel Müdürü bir fizibilite, yani “yapılabilirlik” raporu hazırlayarak Devlet Planlama Teşkilatı’na (DPT) gönderilmelidir. Fizibilite muhtelif seçenekler içermelidir. DPT’deki çalışmalar sonunda bu seçeneklerden biri veya birkaçı YPK’ya bu sunulmalıdır.
Genel müdürün bana yazdığı mektuptan yetkin bir fizibilite yapılmadığı ortaya çıkıyor. Onun ve diğer kaynakların ifadelerinden anlaşılan, kesinlikle belirlenen tek şeyin köprü ve yolların güzergâhı olduğudur. “Adil, dürüst ve ekonomik bir ihale yapılabilmesi için arazi ve jeolojik etütleri de içeren bir şartnamenin usta ellerde hazırlanması ve bu şartnamede nasıl bir köprü, ne şekilde bağlantı yolları istendiği açık-seçik tanımlanmalıdır” diyor bu işlerin uzmanı olan bir kaynağım.
“Aksi takdirde ihaleye iştirak edecek firmalardan kimi elma, kimi armut kimisi de pırasa teklif eder. Aklı başında firmalar ise bu beladan uzak durur. Bu şekilde ciddiyetten uzak, belirsiz projelerde görevlendirilen bürokratlar da kaçak güreşerek ipe un sermeye devam eder.”
Büyük projeleri doğru dürüst ihale etmek, rant dağıtmak kadar kolay ve çabuk değildir. Göreceksiniz. Ruslarla ve Korelilerle nükleer konusu olmayacak.