Aydın'daki Dora-1 Jeotermal Santralı'nın karbon piyasasına
verdiği yaklaşık 30 bin ton değerindeki karbon sertifikası, U2 hayranları
tarafından satın alınırsa, ortaya 450 bin dolar civarında bir para çıkacak.
U2 müzik grubunun çevreci sorumluluk projesi,
Aydın'daki Dora-1 Jeotermal Santralı'na da gelir getirecek. Santralın gönüllü
karbon piyasasına verdiği yaklaşık 30 bin ton değerindeki karbon sertifikası, U2
hayranları tarafından satın alınırsa, ortaya 450 bin dolar civarında bir para
çıkacak. Dora-1 Jeotermal Santralı da bu gelirden pay alacak.
Kyoto Protokolü'nün esneklik mekanizmalarından biri olan karbon emisyonu
ticaretinin prensiplerini temel alan gönüllü karbon piyasalarında kişi veya
kurumlar, atmosfere saldıkları sera gazı emisyonları karşılığında bu piyasadan
karbon kredileri satın alabiliyor. Böylece küresel ısınmayı engelleme çabalarına
katkıda bulunabiliyor. Yenilenebilir enerji üreten şirketlerin gönüllü karbon
piyasasına verdiği karbon sertifikalarını satın alma esasına dayanan sistem, bir
sosyal sorumluluk projesi gibi görülse de en az yarattığı çevre bilinci kadar
global ticaretin yeni boyutlarından birini temsil etmesi açısından önemli.
İşte U2 ve Aydın'daki Dora-1 Jetormal Santralı'nı buluşturan da bu piyasa
oldu. Aydın'daki Menderes Geothermal Elektrik Üretim AŞ'ye ait Dora-1 Jeotermal
Santralı temiz enerjiyle üretim yaptığı için oluşturduğu 30 bin ton değerindeki
karbon sertifikasını bu piyasaya sundu. Dora-1 bu sertifikayı İsviçreli
South Pole adlı emisyon azaltım projeleri gerçekleştiren bir firma aracılığıyla
piyasaya çıkardı. South Pole, Dora-1 Santralı için elektriği fosil yakıtlarla
üretseydi doğacak emisyon miktarını Birleşmiş Milletler (BM) tarafından onaylı
bir metotla hesapladı. Yine BM tarafından akredite olmuş iki firma bu rakamı
denetledi. Böylece Dora-1'in atmosfere salınmasını önlediği karbon miktarı
ortaya çıktı. Bir emtia haline gelen bu karbon, sertifikalandı ve Climate
Friendly adlı Avustralya kökenli bir firmaya satıldı. Climate Friendly de bu
sertifikayı toptan Ofset Options şirketine sattı. Bu aşamalardan geçen
karbondioksit sertifikası 127 kilogramı 1.89 dolar veya 1.35 euroya fiyatlandı.
Karbonun tonu ise böylece yaklaşık 10.5 euroya geldi.
Hayranları
sertifika alacak
Konser seyahatleri sırasında atmosfere saldıkları sera gazını dengelemek için
karbon satın alan U2, hayranlarına da aynı yolu önerdi. Hayranlarını konserlere
toplu taşıma araçlarıyla gelmeleri konusunda uyaran U2, Ofset Options'la
birlikte bir proje hazırladı. Ofset Options'un ürettiği projeye göre U2
hayranları grubun konserini izlemek için seyahat ettiklerinde atmosfere ortalama
127 kg sera gazı salıyor. Ofset Options da internet sitesinde bu sera gazı
salınımını dengelemek için karbon satıyor. Şirket karbon satın almak için dört
projeyi belirledi. Çin, Hindistan, Endonezya ile birlikte Türkiye'den Dora-1
Jeotermal Santralı da bu şirketler arasında yer aldı. U2 hayranları şimdi bu
dört projeden birine ait karbon sertifikalarını 127 kilo karşılığında 1.89 dolar
ya da 1.35 euro bedelle alarak karbon salınımlarını dengeleyebilecek. Piyasaya
30 bin ton karbon sertifikası çıkaran Dora-1 Jeotermal Santralı ise eğer kendi
sertifikaları satın alınırsa ortaya çıkacak 450 bin dolarlık değerden bir
bölümünü kazanmış olacak.
Karbon sıfırlama
özendirilmeli
Dora-1 için sera gazı emisyon azaltımı projesini yürüten South Pole'un
Türkiye ofisinden Pınar Öztürk'e göre, karbon dengeleme ya da sıfırlama olarak
adlandırılan bu işlem, çevre bilinci yaratmada ve çevreci kuruluşları
özendirmede çok önemli bir yol. "Sistem bir banka şubesi için kullanılabilir. Ya
da turizm şirketinin, Türkiye'ye getirdiği turistlerin uçak yolculuğundan
doğacak emisyonlarını sıfırlamak için kullanılabilir. U2 projesindeki gibi,
şahıslar bile satın alabilir" diyen Öztürk, yenilenebilir yani jeotermal, güneş,
rüzgâr, biyokütle gibi kaynaklardan enerji elde eden santralların karbon
sertifikası satabileceğini kaydediyor.